Hỏi: Trong thời gian tôi mang thai thì hay bị nhiễm trùng tiết niệu với triệu chứng tiểu gắt và sốt, nghe nói điều trị không dứt sẽ đưa đến viêm thận. Vậy viêm thận bể thận là giai đoạn nặng của bệnh nhiễm trùng tiểu phải không?
(Lê Thu Hà - Tiền Giang)
Trả lời: Viêm thận - bể thận thường bắt đầu bởi viêm của niệu quản và bàng quang lan lên thận, thường được dùng thuật ngữ viêm thận - bể thận do vi khuẩn. Phần lớn các trường hợp vi khuẩn xâm nhập ngược dòng từ đường niệu dưới lên, chẳng hạn ở phụ nữ mang thai thì có hiện tượng trào ngược nước tiểu, vi khuẩn sẽ ngược dòng tiểu để đến đài bể thận và gây tổn thương nhu mô thận. Ước tính có đến 1/3 số phụ nữ mang thai bị viêm thận - bể thận do vi khuẩn. Ngoài phụ nữ mang thai thì một số người được đặt thông tiểu lâu ngày, chụp đường niệu ngược dòng, phẫu thuật cắm niệu quản - ruột, niệu quản - đại tràng dễ bị nhiễm khuẩn ngược dòng hoặc bệnh nhân bị sỏi thận (đặc biệt sỏi thận dạng san hô thường có ổ nhiễm khuẩn tại thận). Tất nhiên, vi khuẩn có thể từ một nơi nhiễm trùng nào đó của cơ thể theo đường máu đến thận để gây viêm thận - bể thận.
Dù biết nguyên nhân gây viêm thận - bể thận là do vi khuẩn nhưng không ít trường hợp không phát hiện được vi khuẩn từ đâu đến gây ra bệnh. Thận bị viêm thận - bể thận sẽ bị giãn to ra do hiện tượng viêm phù nề và bề mặt không nhẵn, khi cắt vào nhu mô thận sẽ thấy ranh giới giữa vỏ và tủy thận không rõ ràng, có nhiều ổ áp-xe nhỏ ở nhu mô, niêm mạc vùng đài bể thận bị tổn thương. Quan sát trên kính hiển vi sẽ thấy những ổ xuất huyết, phù nề và xâm nhiễm tế bào viêm. Triệu chứng của viêm thận - bể thận thường gặp là sốt, đôi khi sốt cao và kèm lạnh run, bệnh nhân mệt mỏi, ăn uống kém. Kèm theo đó là đau vùng thắt lưng, đau cạnh hông hoặc đau vùng khớp háng. Có khi là đau bụng với cơn đau quặn thận. Bệnh nhân cũng gặp phiền toái trong vấn đề đi tiểu: tiểu nhiều lần, cảm giác nóng rát hoặc đau khi tiểu, một số trường hợp có tiểu ra máu.
