Thông thường, thuốc tránh thai là để “kế hoạch gia đình” nhưng thực tế vẫn có sự cố bất khả kháng xảy ra như trường hợp một phụ nữ trẻ người Anh vừa được giới thiệu trên tờ DailyMail số ra trung tuần tháng 11 vừa qua.
Ca sinh ba hy hữu trong khi đang “kế hoạch hóa gia đình”
Theo tờ DailyMail, một phụ nữ Anh 22 tuổi, Christie Fletcher, người vừa “vượt cạn” cho ra đời tới 3 đứa trẻ khỏe mạnh, khẳng định tại thời điểm mang bầu cô vẫn uống thuốc tránh thai đều đặn. Qua siêu âm thai, bác sĩ vẫn khẳng định thai 3, ba đứa trẻ riêng, không chung trứng. Đây là trường hợp hiếm hoi chỉ xảy ra trong kỹ thuật IVF (thụ tinh trong ống nghiệm). Đặc biệt hơn, trong khi người phụ nữ này đang uống thuốc tránh thai rất đều đặn. Ba bé trai ra đời cách đây 4 tháng, gồm Jorj, Isaac và Jac, đều phát triển bình thường, khỏe mạnh. Trước ca sinh nói trên, Fletcher đã có một bé trai 2 tuổi nên cả hai vợ chồng muốn kế hoạch bằng thuốc tránh thai. Sự kiện trên đã gây sốc cho cả hai vợ chồng lẫn người thân bởi họ còn rất trẻ, muốn kế hoạch để có thời gian học tập, công tác.
Liên quan đến sự cố nói trên chị Christie cho hay: “Chồng tôi năm nay mới 27 tuổi nên cả hai cùng quyết tâm kế hoạch, thậm chí khi mang thai đứa con đầu cũng dùng thuốc tránh thai nhưng nghĩ rằng do bất cẩn nên mới để mang thai. Rút kinh nghiệm, lần này tôi uống nghiêm túc hơn theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ song cuối cùng vẫn bị lỡ kế hoạch. Trong khi đang dùng thuốc, bỗng dưng tôi cảm thấy trong người mình có vấn đề, kinh nguyệt không xuất hiện như mọi khi. Với kinh nghiệm đã sinh con, tôi nhận thấy đây là dấu hiệu mang thai”. Sau khi làm xét nghiệm, hai vợ chồng chị Fletcher “sốc” thực sự, và mang thai tới 3 đứa cong cùng một lúc. Do hai lần bị vỡ kế hoạch, hiện tại chị Fletcher đã chuyển sang dùng biện pháp tránh thai khác, hy vọng không còn gặp sự cố nữa.
Vì sao uống thuốc tránh thai mà vẫn “dính” bầu?
Theo các chuyên gia ở Quỹ y khoa NHS ở Liverpool Anh (NFT), thuốc tránh thai là một trong những phát minh y học sáng chói của nhân loại thế kỷ 20. Nó được đưa vào sử dụng thập niên 60 ở thế kỷ trước và nhờ thuốc tránh thai nhân loại “kiểm soát “ được dân số, giảm đói nghèo và nhiều hệ lụy khác do dân số tăng quá nhanh và ngày nay nó được hàng triệu phụ nữ trên thế giới tin dùng. Nếu sử dụng đúng cách, có thể phát huy tác dụng tránh thai tới 99%. Tỉ lệ “sự cố” khi dùng thuốc tránh thai dạng viên kết hợp là 0,3%, còn thuốc tiêu chuẩn là 9%. Trường hợp mang thai khi uống thuốc tránh thai đều đặn tuy hiếm nhưng vẫn xảy ra, phần lớn là do lỗi của con người, không phải do lỗi ở thuốc.
Đề cập về vấn đề này, tờ Foxnews số ra mới đây giới thiệu 6 lý do mang thai khi đang dùng thuốc tránh thai theo tư vấn của Trung tâm sức khỏe Phụ nữ (CWH) thuộc ĐH Y khoa Long Island, Mỹ.
- Không uống thuốc tránh thai đúng giờ: Vì yếu tố sức khỏe con người nên hàm lượng estrogen trong thuốc tránh thai đã giảm so với thế hệ thuốc đầu tiên ra đời năm 1960. Viên thuốc tránh thai có nồng độ estrogen giảm chính là bảo vệ sức khỏe cho con người, vì vậy viên thuốc tránh thai hiện đại thường có hàm lượng estrogen thấp hay còn gọi là thuốc tránh thai hàm lượng estrogen thấp, chứa khoảng 20mcg estrogen thay vì 50 mcg như ở thuốc thế hệ đầu, vì vậy để phát huy tác dụng người dùng phải uống đúng giờ, vào thời điểm nhất định trong ngày.
Uống không đủ liều: đây là lỗi của phần lớn những người dùng thuốc tránh thai. Nếu uống không đúng giờ lại thiếu liều thì càng phản tác dụng. Nếu quên thì nên tăng liều hoặc mắc chứng chảy máu thì phải dùng bao cao su để dự phòng. Vì vậy, đối với loại thuốc hiện đại có hàm lượng estrogen thấp thì khi dùng phải thận trọng để tránh quên thuốc.
Do rượu: không chỉ có thuốc tránh thai, bất kỳ dược thảo nào sau khi uống nếu dùng rượu, đồ uống kích thích sẽ làm giảm tác dụng. Riêng thuốc tránh thai, hiệu quả lại càng giảm mạnh. Lý do, rượu được gan xử lý và bất kỳ loại thuốc chữa bệnh nào cũng ảnh hưởng đến gan. Tương tự, thuốc tránh thai cũng được gan hấp thụ và như vậy hậu quả của nó sẽ bị giảm tức thì. Vì vậy phụ nữ mắc chứng nghiện rượu, không chỉ hại cho gan mà còn làm giảm tác dụng của thuốc tránh thai và nhiều hệ lụy khác khoa học chưa nghiên cứu kỹ.
Do tương tác của các loại thuốc khác: đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc chữa bệnh động kinh, thuốc trị nấm, thậm chí cả thảo dược lẫn các loại vitamin. Theo kinh nghiệm điều trị của Bệnh viện Roosevelt ở New York City, thì các loại thuốc thần kinh gây giảm tác dụng của thuốc tránh thai rất lớn, nhất là thuốc trị co giật như Dilantin và carbamazepine. Tiếp đến là nhóm thuốc kháng sinh, nó có ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả ngừa thai của nhóm thuốc có hàm lượng estrogen thấp. Theo nhiều nghiên cứu, thuốc kháng sinh ảnh hưởng đến quá trình thẩm thấu của thuốc vào máu của cơ thể con người, nhưng bản thân máu lại không bị ảnh hưởng, đây chính là bí ẩn khoa học hiện vẫn chưa tường hết.
Dùng thuốc tránh thai dưới dạng generic: dạng generic (Generic form drug) là thuật ngữ nói về các loại dược phẩm thương phẩm trên thị trường để phân biệt thuốc Brand name drug, đi kèm chữ ®. Có nghĩa, đã được đăng ký và luật pháp bảo hộ còn thuốc generic là thuốc bản quyền được bảo vệ trong một khoảng thời gian nhất định, khi hết hạn các công ty khác được quyền sao chép công thức tạo ra một loại thuốc tương tự, dân gian gọi là thuốc ăn theo. Ví dụ Tylenol (thuốc brand-name), Acetaminophen và các thuốc cùng chứa paracetamol khác.
Trong trường hợp này người dùng thuốc tránh thai dạng generic có thể tiết kiệm được chi phí nhưng tác dụng không cao bằng thuốc đăng ký, nói cách khác là không đảm bảo chất lượng. Theo quy định của Cơ quan quản lý Thực - Dược phẩm Mỹ (FDA) chỉ cho phép sử dụng thuốc generic ở phjam vi 15%. Thuốc tránh thai hiện đại có hàm lượng estrogen thấp, nếu là thuốc generic sẽ không thể phát huy tác dụng như mong muốn. Ngoài ra, khi dùng nhóm thuốc rẻ tiền hoặc lạm dụng rượu thì nên có giải pháp dự phòng để tránh sự cố không mong muốn có thể xảy ra.
Và cả những sự cố chưa biết: thông thường khi dùng thuốc tránh thai, sau 30 phút nó mới ngấm vào dòng máu. Điều này có nghĩa phải chờ thời gian nhất định mới phát huy tác dụng. Đôi khi có cả trường hợp uống thuốc tránh thai gây tiêu chảy nặng, và khi phơi nhiễm với các loại hoóc-môn trong các loại thuốc tránh thai cũng có thể làm tăng khuyết tật khi sinh cho đến biến chứng rối loạn kinh nguyệt. Tất cả những hiện tượng trên tuy rất nhỏ nhưng vẫn có thể xảy ra. Khi có những bất thường nên tư vấn bác sĩ để khắc phục và chuyển sang dùng các loại phương tiện tránh thai khác cho an toàn hơn.
Khắc Nam (Theo BBC -11/2014)
