Bài 1: Sốc với giá
Câu chuyện giá sữa tăng có lẽ đã quá quen thuộc với người tiêu dùng trong thời gian qua, tuy nhiên với những thông tin vừa được công bố mới đây, nhiều người tiêu dùng đã rất bàng hoàng khi biết được thực chất giá sữa bột nhập khẩu và giá bán trên thị trường lại chênh nhau bằng một con số cực lớn. Vì sao người tiêu dùng Việt Nam lại phải mua sữa với giá phi lý như vậy; lý do nào khiến các hãng sữa tăng giá bán vô tội vạ; trách nhiệm của cơ quan chức năng; giải pháp như thế nào?... đó là những vấn đề cần được làm rõ để ngăn chặn thực trạng này.
 Khi đến tay người tiêu dùng, giá sữa đã bị đội lên rất cao. |
Một vốn ... “n” lời
Có thể chỉ ngay ra một trong những điểm bất hợp lý của giá sữa đó là giá bán lẻ cứ tăng trong khi giá nhập khẩu hầu như lại không tăng, nếu có chỉ là tăng rất ít. Theo một bảng thống kê giá của một số sản phẩm sữa bột nhập khẩu do Tổng cục Hải quan cung cấp, mức giá nhập khẩu sữa bột từ 4 - 5USD/hộp (khoảng 80.000 - 100.000 đồng), còn giá bán lẻ trên thị trường từ 400.000 - 900.000 đồng, tăng 500 - 900% giá nhập khẩu.
Theo tìm hiểu, sữa bột Nan Pro - sản phẩm đang được nhiều người tiêu dùng chọn mua và bán phổ biến trên thị trường có giá nhập khẩu trong 6 tháng đầu năm nay không tăng mà còn giảm nhẹ. Cụ thể tháng 2/2013, Công ty TNHH Nestlé Việt Nam nhập khẩu một lô hàng gồm 9.600 hộp sữa Nan Pro số 1 (loại 800g/hộp) với giá nhập khẩu là 46,64USD (tương đương với khoảng 980.000 đồng/thùng). Đến tháng 3/2013, một lô hàng tiếp theo được nhập khẩu với số lượng lên đến hơn 19 nghìn hộp cùng loại trên, giá nhập cũng ở mức 980.000 đồng/thùng. Tiếp đến tháng 5/2013, lô hàng mở tờ khai nhập khẩu có đơn giá giảm nhẹ còn 46,58 USD (978.000 đồng/thùng). Trong khi đó, theo Trung tâm Thông tin thương mại (Bộ Công Thương), các sản phẩm sữa của Hãng Nestlé đã thực hiện tăng giá bán lẻ với mức 8 - 15% vào đầu tháng 4/2013. Khảo sát tại một số điểm bán sữa tại khu vực chợ Thành Công, Hà Nội cho thấy, sữa bột Nan Pro số 1 loại 800g được bán với giá là 400.000 đồng/hộp. So sánh với giá nhập khẩu (khoảng trên 80.000đồng/hộp) thì giá bán loại sữa bột Nan Pro 1 ngoài thị trường có giá tăng 500% so với giá nhập khẩu.
Tương tự, một sản phẩm rất quen thuộc với người tiêu dùng Việt Nam là sữa Enfamil A do Công ty TNHH Mead Johnson Việt Nam nhập khẩu. Theo tìm hiểu, giá nhập khẩu mặt hàng này sau khi đã tính thuế nhập khẩu là 207.400 đồng/hộp 900g, với sản phẩm Enfamil A số 2. Trong khi đó, giá bán lẻ tại siêu thị và các điểm bán lẻ tại Hà Nội là 470.000 đồng/hộp (tăng gần 130% so với giá nhập khẩu). Một sản phẩm khác cũng đang được bày bán phổ biến trên thị trường là sữa Dumex nhập khẩu. Tại một số siêu thị ở TP. Hà Nội, sữa Dumex Gold bước 3 có giá bán 390.000 đồng/hộp 800g. Tuy nhiên, sản phẩm Dumex Gold bước 3 loại 800g/hộp nhập khẩu chỉ có đơn giá là khoảng gần 115.000 đồng/hộp (tăng hơn 200% so với giá nhập khẩu).
Thiệt nhất vẫn là người tiêu dùng
Rõ ràng người tiêu dùng trong suốt thời gian qua đã luôn phải chấp nhận việc tăng giá của các loại sữa bột nhập khẩu và không nắm được mức tăng có hợp lý hay không. Trong khi đó, giá sữa nhập khẩu không tăng hoặc tăng nhẹ và lý do tăng giá được đưa ra vẫn rất quen thuộc như: giá nguyên liệu đầu vào tăng, thay đổi kiểu dáng, mẫu mã, nguyên liệu bột sữa thế giới tăng... Trước thực trạng giá sữa chỉ tăng không giảm, phóng viên đã tìm hiểu và khảo sát một số người tiêu dùng - những người mẹ đang trực tiếp sử dụng sản phẩm sữa bột để nuôi con nhỏ. Chị Minh Nhàn, Định Công, Hà Nội cho biết, là một người mẹ nuôi con lần đầu, tôi cũng đã từng rất đau đầu, suy nghĩ và tìm sữa tốt nhất cho con. Theo đa số đông các bà mẹ, tôi cũng đã chọn sữa ngoại và thực tế hầu hết các bà mẹ đến cửa hàng, hay siêu thị mua sữa đều chỉ hỏi giá, tham khảo xem có phù hợp với con mình hay không rồi trả tiền. Tuy nhiên, khi biết được thông tin về giá sữa nhập khẩu và bán lẻ trên thị trường chênh lệch nhau quá lớn thực sự tôi rất bất bình. Phải chăng các công ty nhập khẩu sữa ngoại nắm được tâm lý của các bà mẹ nên làm mọi cách để kiếm lời.
Liên quan đến vấn đề này, chị Nguyễn Thu Trang - Giải Phóng, Hà Nội chia sẻ: “Vấn đề chọn sữa hoàn toàn tùy thuộc vào sở thích và thu nhập của mỗi người, không nên vì áp lực xã hội, hàng xóm, quảng cáo trên tivi mà bằng mọi cách mua sản phẩm chỉ vì nó đắt nhất. Gia đình mình có một cháu gần 3 tuổi, trước đây mình thường cho con uống sữa bột nhập khẩu, tuy nhiên trong suốt một thời gian dài, chỉ thấy giá sữa tăng lên chứ không hề thấy giảm, để phù hợp với điều kiện kinh tế của gia đình, mình đã chuyển qua sử dụng sữa nội, chất lượng cũng không thua và con mình vẫn phát triển khỏe mạnh bình thường. Vẫn biết kinh doanh thì phải có lãi nhưng mình cũng không thể tưởng tượng được mức chênh lệch giá sữa lại nhiều đến vậy”.
Những tưởng giá đắt đồng nghĩa với chất lượng cao, ngờ đâu người tiêu dùng đang phải oằn lưng chi trả cho vô số khoản hoa hồng, tiếp thị bất hợp lý. Cũng từ đây, rất nhiều người tiêu dùng đang liên tục phải xén chỗ này, cắt chỗ kia trong chi tiêu gia đình để mua sữa cho con trong khi các công ty nhập khẩu sữa bột ung dung ngồi hưởng chênh lệch.
Mời xem bài 2: Người có trách nhiệm nói gì?
La Phong