Măng là một thực phẩm quen thuộc trong các bữa cơm gia đình ở cả nông thôn lẫn thành thị, đặc biệt trong các bữa cỗ hay dịp lễ Tết... Tuy nhiên, việc sử dụng măng tươi không đúng cách lại hết sức nguy hiểm. Bởi măng tươi chứa rất nhiều Cyanide, một độc tố có khả năng gây ngộ độc.
Độc tố trong măng
Măng tươi chứa nhiều Cyanide là gốc axit, mà hợp chất của nó bao gồm các muối và axit, có đặc tính rất độc, liều nặng có thể gây tử vong qua đường tiêu hóa.
Khi người ăn phải măng có chứa nhiều Cyanide khi vào cơ thể, dưới tác dụng của những dịch vị đường tiêu hóa sẽ biến thành axit cyan andrid (HCN)- 1 chất cực độc với cơ thể. Một người 50kg chỉ cần ăn phải 20mg là có thể bị ngộ độc và ăn phải 50mg axit cyan andrid là có thể tử vong. Trẻ em, người già yếu nhạy cảm hơn là những đối tượng dễ bị ngộ độc.
Bên cạnh độc tố có sẵn, các loại măng tươi bán trên thị trường còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ngây mất an toàn thực phẩm khi tình trạng người bán sử dụng các hóa chất được dùng trong công nghiệp để tẩy trắng măng đang ngày càng phổ biến.
Biểu hiện ngộ độc măng
Tùy theo hàm lượng Cyanide có trong măng mà người ăn có biểu hiện ngộ độc ở mức độ nặng, nhẹ khác nhau. Các triệu chứng thường xuất hiện sau khi ăn khoảng từ 5 - 30 phút. Trường hợp nhẹ thì biểu hiện sợ hãi, lo lắng, chóng mặt, đau đầu, rối loạn ý thức, buồn nôn, nôn, kích thích niêm mạc đường hô hấp… Trường hợp nặng có biểu hiện co giật, cứng hàm, duỗi cứng, giãn đồng tử, suy hô hấp, tím tái, hôn mê. Nặng hơn nữa sẽ ngừng thở, tim đập nhanh và không đều, rối loạn dẫn truyền nhĩ thất, là nguyên nhân chính gây tử vong sau vài phút nếu không được cấp cứu kịp thời.
Khi có các triệu chứng nêu trên cần nhanh chóng đưa người bệnh đến các cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu và điều trị kịp thời, đồng thời báo ngay cho các cơ quan chức năng.
Dự phòng ngộ độc cho cộng đồng
Cần tăng cường thông tin, truyền thông, phổ biến kiến thức bảo đảm an toàn thực phẩm trong chế biến măng: Ngâm và luộc nhiều lần, đổ nước mỗi lần luộc, khi sôi nên mở vung. Khi nghi ngờ măng độc tuyệt đối không sử dụng để ăn.
Khi chọn măng tươi thì chọn những củ có hình thô, to nhỏ đều nhau, không cong giòn nhưng không non, không có lá vàng, không héo, lá nát, bề mặt không có đốm, vỏ mỏng. Trường hợp măng có màu vàng trắng bất thường, có mùi hôi thì không nên sử dụng.
Măng tươi mới mua về cần bóc vỏ đem luộc nhiều lần mỗi lần luộc xong thì xả bằng nước sạch. Khi thử thấy mềm, bớt đắng thì dùng chế biến món ăn. Đầu tư, kiểm soát an toàn măng trồng, khi thu hoạch cần kiểm tra, giám sát măng độc, kể cả việc buôn bán măng.
Tập huấn, đào tạo nhân viên y tế ở các tuyến để nâng cao năng lực của hệ thống y tế trong việc chẩn đoán, cấp cứu và điều trị ngộ độc thực phẩm do măng độc.
Bác sĩ Hùng Lâm
