Trong khi các nhà khoa học vẫn đang tiếp tục nỗ lực để chứng minh sự liên hệ giữa vi rút Zika và các bất thường về hệ thống thần kinh, các báo cáo kết quả gần đây của các nhà khoa học cho thấy có sự thống nhất mang tính khoa học về sự liên quan giữa vi rút Zika với chứng đầu nhỏ và Hội chứng Guillain-Barré.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đưa ra một số câu hỏi, đáp để giải thích rõ hơn về các mối liên quan này:
1. Sự kiện nào khiến WHO phải điều tra về mối liên quan này?
Vụ dịch do vi rút Zika tại Brazil vào đầu năm 2015 với sự gia tăng bất thường các trường hợp mắc chứng đầu nhỏ ở trẻ sơ sinh cũng như sự gia tăng các trường hợp mắc hội chứng Guillain-Barré. Tương tự sự kiện này ở Brazil, vụ dịch do vi rút Zika tại French Polynesia vào năm 2013-2014 cũng có sự gia tăng các trường hợp mắc hội chứng Guillain-Barré, chứng đầu nhỏ, và những rối loạn về thần kinh trên quần đảo này. Cộng đồng khoa học đã đáp ứng nhanh chóng với những vấn đề này, bắt đầu với việc xây dựng các kiến thức nền tảng về vi rút Zika và các biến chứng nặng do vi rút này gây ra một cách nhanh nhất.
2. Có sự giải thích nào khác về chứng đầu nhỏ và hội chứng Guillain-Barré?
Hội chứng Guillain-Barré và chứng đầu nhỏ là những tình trạng bất thường do nhiều nguyên nhân khác nhau liên quan đến hệ thần kinh. Chứng đầu nhỏ có thể do các nguyên nhân nhiễm khuẩn trong thời kỳ bào thai, nhiễm hóa chất, bất thường về gien, trong khi đó hội chứng Guillain-Barré là do tự miễn bởi nhiễm trùng một số vi sinh vật.
Các nhà khoa học không loại trừ khả năng từ các nguyên nhân khác khi kết hợp với nhiễm vi rút Zika gây nên những bất thường về thần kinh; do đó vẫn cần thêm các nghiên cứu để có kết luận về các vấn đề này.
3. Liệu có sự liên quan giữa vi rút Zika và các rối loạn thần kinh?
Gần đây, có một số báo cáo gợi ý rằng có thể có mối liên quan giữa vi rút Zika và các bất thường về thần kinh như: viêm tủy sống, bất thường về não mà không phải chứng đầu nhỏ. WHO và các đối tác đang tiến hành xem xét các báo cáo mới nhất về các bất thường của hệ thần kinh và đánh giá các bằng chứng khoa học liên quan cũng như đối với chứng đầu nhỏ và hội chứng Guillain-Barré.
4. Khuyến cáo của WHO tới các quốc gia
Do những nguy cơ nghiêm trọng của vi rút Zika đối với cộng đồng và hiện chưa có vắc xin phòng bệnh, WHO khuyến cáo các quốc gia đang có sự lưu hành vi rút Zika nên triển khai các tích cực các hành động cụ thể để bảo vệ cộng đồng. Giảm nguy cơ bị muỗi đốt là biện pháp hiệu quả nhất để phòng lây nhiễm vi rút Zika.
Các quốc gia bị ảnh hưởng phải nâng cao các nỗ lực kiểm soát véc tơ truyền bệnh cũng như nâng cao nhận thức của cộng đồng về các biện pháp tự bảo vệ, không để bị muỗi đốt, loại trừ muỗi và bọ gậy. Cần cung cấp các biện pháp hỗ trợ và chăm sóc trước, trong và sau khi mang thai đối với phụ nữ cũng như các trường hợp mắc hội chứng Guillain-Barré.