Một số lợi khuẩn đường ruột có khả năng đảo ngược các triệu chứng trầm cảm ở chuột. Kết luận này được rút ra trong nghiên cứu được công bố trực tuyến trên tạp chí Scientific Reports mới đây. Ngoài ra, các nhà khoa học còn phát hiện một cơ chế cụ thể cho thấy mối liên hệ trực tiếp giữa hệ vi sinh vật (microbiome) đường ruột và trạng thái tâm thần.
Thiếu vi khuẩn trong ruột dẫn đến trầm cảm
Trong mô hình tiền lâm sàng, các nhà nghiên cứu đã khảo sát vi khuẩn đường ruột của chuột trước và sau khi chúng bị stress mạn tính. Sự thay đổi lớn mà họ tìm thấy là sự giảm mạnh của Lactobacillus và sự gia tăng của các chất chuyển hóa kynurenine trong hệ tuần hoàn, đây cũng là nguyên nhân dẫn tới trầm cảm. Các triệu chứng trầm cảm xuất hiện đồng thời với sự sụt giảm của Lactobacillus. Nhưng sau khi bổ sung Lactobacillus reuteri để phục hồi lượng Lactobacillus, quá trình trao đổi chất kynurenine được bình thường hóa, thì các hành vi của chuột cũng quay trở lại bình thường.
“Một chủng Lactobacillus đã chứng minh có thể ảnh hưởng đến tâm trạng con người”, TS. Alban Gaultier thuộc Trường đại học Y Virginia, Charlottesville (Mỹ) - người đứng đầu nhóm nghiên cứu công bố. TS. Ioana Marin, thành viên nhóm nghiên cứu cũng cho biết: “Đây là sự thay đổi nhất quán chúng tôi ghi nhận được qua các thí nghiệm khác nhau và các thiết lập khác nhau mà chúng tôi gọi là cấu hình vi sinh vật (microbiome profile). Nồng độ Lactobacillus tương quan trực tiếp tới hành vi của những con chuột”.
Vi khuẩn có lợi trong đường ruột giúp cải thiện bệnh trầm cảm.
Ngoài Lactobacillus, theo báo cáo của tạp chí Medscape, một nghiên cứu thí điểm nhỏ trên những người đàn ông khỏe mạnh đã mang đến giả thuyết về lợi ích của vi khuẩn Bifidobacterium longum (B.longum). Trong các nghiên cứu tiền lâm sàng trước đó, B. longum được cho rằng đã tạo ra hội chứng “putative psychobiotic” - một dạng hội chứng tâm lý giả định giúp làm giảm các hành vi căng thẳng trên chuột.
Hướng điều trị mới cho bệnh trầm cảm
Về mặt cơ chế, các nhà khoa học đã xác định được rằng các chất ôxy hóa có nguồn gốc từ Lactobacillus có thể ức chế sự chuyển hóa kynurenin bằng cách ức chế sự hoạt động của enzym chuyển hóa IDO1 trong ruột. Nhưng thêm vào đó, nếu duy trì nồng độ kynurenin cao trong suốt quá trình bổ sung Lactobacillus thì tác động của kynurenin vẫn mạnh hơn và các lợi ích điều trị bị giảm mạnh. Theo những thống kê có được, chúng tôi đã đưa ra một cơ chế mới giúp vi khuẩn (Lactobacillus) có thể đóng góp vào việc điều hòa sự trao đổi chất và giảm stress.
Mặc dù chưa có nghiên cứu nào trên người về tác dụng của Lactobacillus, nhưng các nhà điều tra tin rằng những phát hiện này sẽ cho kết quả tương tự trên người vì một số chủng Lactobacillus được sử dụng trong nghiên cứu này cũng có mặt ở người. Ngoài ra, sự mất cân bằng chuyển hóa kynurenine đã được chứng minh là có liên quan đến trầm cảm ở người.
Đối với vi khuẩn Bifidobacterium longum, trong nghiên cứu lâm sàng, sử dụng giả dược, có đối chứng này, các bệnh nhân nam được sử dụng men vi sinh chứa B. longum trong 4 tuần. Sau đó, họ được sử dụng giả dược tương ứng trong 4 tuần nữa. Kết quả cho thấy, sự sụt giảm hormon cortisol (một hormon vô cùng quan trọng được xem là hormon chống stress) khi thiếu hụt B. longum và sự lo lắng chủ quan tăng lên gây ra những biểu hiện căng thẳng cấp tính.
TS. Gaultier cho biết: Khám phá này sẽ mở ra cánh cửa mới để điều trị bệnh trầm cảm cũng như các rối loạn khác, chẳng hạn như lo âu và hy vọng chúng ta sẽ không cần phải bận tâm tới các loại thuốc và các phản ứng phụ phức tạp. Bởi chúng ta đã có loại men vi sinh mới này. Hãy tưởng tượng thật kỳ diệu khi chỉ cần thay đổi chế độ ăn uống, thì sức khỏe và đặc biệt là tâm trạng của bạn sẽ được cải thiện.
Lactobacillus trong sữa chua có thể giảm triệu chứng trầm cảm
Vào thời điểm đó, tác giả chính của nghiên cứu, TS.Gerard Clarke, thuộc Viện Vi sinh vật APC, Đại học Cork, (Ireland) cho rằng: Vi sinh vật đường ruột là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến hệ thần kinh trong bộ não và đại diện cho một sự chuyển đổi mô hình thần kinh học trong hành vi. Chúng ta cần nhanh chóng hỗ trợ lĩnh vực này bằng những hiểu biết khoa học để tiếp tục phát triển vấn đề này.
Mặc dù các nghiên cứu trước đây đề cập đến vi sinh vật đường ruột như là một chất điều hòa quan trọng của quá trình chuyển hóa này, song chúng ta chưa kết luận được những chủng vi sinh vật đặc biệt nào của hệ khuẩn chí là quan trọng nhất đối với tương tác vi sinh vật - trạng thái tâm thần.
Thế nên nghiên cứu này rất quan trọng, nó cho thấy Lactobacillus có hiệu quả kìm chế sự sản xuất quá mức kynurenin và họ cũng chỉ ra rằng bổ sung L. reuteri có thể giúp kìm hãm quá trình chuyển hóa đó nhằm mục đích điều trị.
Lactobacillustìm thấy trong sữa chua men sống, TS.Clarke cho biết thêm: Việc bổ sung men vi sinh Lactobacillus qua sữa chua men sống với mục đích cải thiện tình trạng trầm cảm là hoàn toàn khả thi, vì ông nhận thấy sự tương đồng với các kết quả nghiên cứu của ông về B.longum. (Theo Medscape, 2017)