
Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro (giữa) thị sát một cuộc diễn tập quân sự năm 2019. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Đài CNN của Mỹ dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng Venezuela, Tướng Vladimir Padrino López, cho biết các lực lượng Lục quân, Không quân, Hải quân và Lực lượng Dự bị của nước này sẽ tiến hành các cuộc diễn tập kéo dài tới hết ngày 12/11 nhằm phản ứng trước “mối đe dọa đế quốc” do việc tăng cường lực lượng của Mỹ gây ra.
Ngoài các đơn vị quân đội chính quy, cuộc diễn tập còn có sự tham gia của Dân quân Bolivar –lực lượng dự bị được cố Tổng thống Hugo Chávez thành lập, lấy tên theo nhà cách mạng Simon Bolivar, người đã giành độc lập cho nhiều quốc gia Mỹ Latinh khỏi Tây Ban Nha. Ông Padrino López cho biết mệnh lệnh này do Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro trực tiếp đưa ra và mục tiêu của cuộc diễn tập là “tối ưu hóa chỉ huy, kiểm soát và thông tin liên lạc” cũng như đảm bảo khả năng phòng thủ của đất nước.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nước ngày càng gia tăng khi Mỹ tiếp tục tăng cường lực lượng trong khu vực. Hôm 11/11, Hải quân Mỹ thông báo rằng tàu sân bay USS Gerald R. Ford – tàu chiến lớn nhất của Mỹ – đã tới khu vực hoạt động của Bộ Tư lệnh phương Nam của quân đội Mỹ, bao gồm hầu hết khu vực Mỹ Latinh.
Vào cuối tháng trước, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth đã ra lệnh cho tàu sân bay USS Gerald R. Ford di chuyển từ châu Âu sang vùng Caribe.
Nhóm tác chiến đi kèm tàu sân bay USS Gerald R. Ford bao gồm 9 phi đội không quân, hai tàu khu trục tên lửa dẫn đường lớp Arleigh Burke là USS Bainbridge và USS Mahan cùng tàu chỉ huy phòng thủ tên lửa tích hợp USS Winston S. Churchill, và hơn 4.000 thủy thủ.
Washington tuyên bố việc tăng cường lực lượng trong khu vực nhằm mục tiêu chống lại nạn buôn bán ma túy và ngăn chặn dòng ma túy chảy vào Mỹ, đồng thời đã tiến hành nhiều cuộc tấn công vào các tàu bị cáo buộc vận chuyển ma túy trong những tuần gần đây. Tuy nhiên, Caracas tin rằng mục tiêu thực sự của Mỹ là thay đổi chế độ, và một số quan chức trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã thừa nhận riêng rằng chiến lược của họ hướng tới việc lật đổ ông Maduro.
Tháng trước, Tổng thống Trump cho biết ông đã cho phép Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) hoạt động tại Venezuela, và trước đó ông từng gợi ý rằng mình đang cân nhắc khả năng tiến hành các cuộc không kích trong lãnh thổ nước này - dù các quan chức chính quyền sau đó khẳng định Mỹ hiện không có kế hoạch hành động như vậy.
Trong tuyên bố hôm 11/11, ông Padrino López cho biết việc triển khai lực lượng của Venezuela là một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn mang tên “Kế hoạch Độc lập 200” (Independence Plan 200) của Tổng thống Maduro - một chiến lược dân sự-quân sự nhằm huy động phối hợp giữa lực lượng quân đội chính quy, dân quân và cảnh sát để bảo vệ đất nước. Quân đội chính quy của Venezuela - Lực lượng Vũ trang Quốc gia Bolivar - hiện có khoảng 123.000 binh sĩ. Ngoài ra, theo Tổng thống Maduro, nước này còn có hơn 8 triệu quân dự bị.
Với sự xuất hiện của tàu sân bay USS Gerald R. Ford, ước tính hiện có khoảng 15.000 nhân sự Mỹ đang hiện diện trong khu vực.
Trước khi nhóm tàu sân bay USS Gerald R. Ford đến, đã có một tỷ lệ đáng kể tài sản hải quân của Mỹ được triển khai tại đây, bao gồm Nhóm Sẵn sàng Đổ bộ Iwo Jima và Đơn vị Viễn chinh Thủy quân Lục chiến số 22, với hơn 4.500 lính thủy đánh bộ và thủy thủ, ba tàu khu trục tên lửa dẫn đường, một tàu ngầm tấn công, một tàu đặc nhiệm, một tàu tuần dương tên lửa dẫn đường và các máy bay trinh sát P-8 Poseidon.
Đồng thời, Mỹ cũng đã triển khai 10 tiêm kích F-35 tới Puerto Rico, nơi đã trở thành trung tâm quân sự quan trọng của Mỹ trong chiến lược tăng cường hiện diện tại vùng Caribe. Theo các hình ảnh được hãng Reuters ghi lại tại Aguadilla, Puerto Rico thì Mỹ còn triển khai ít nhất ba thiết bị bay không người lái MQ-9 Reaper tới hòn đảo này. Bên cạnh các khí tài quân sự, ước tính có khoảng 5.000 binh sĩ Mỹ đang đóng tại Puerto Rico.
Máy bay ném bom Mỹ cũng đã thực hiện nhiều chuyến bay huấn luyện gần bờ biển Venezuela, bao gồm một cuộc “diễn tập tấn công bằng máy bay ném bom” vào cuối tháng 10.