Takotsubo cơ tim hay còn được gọi là bệnh cơ tim căng thẳng, phình đỉnh, hoặc hội chứng tan vỡ trái tim, là một tình trạng bệnh tim tạm thời. Nó có các triệu chứng tương tự như một cơn đau tim nhưng không phải là do bất kỳ bệnh lý tim mạch tiềm ẩn.
Các triệu chứng của Takotsubo cơ tim bao gồm đau ngực, khó thở, và đột ngột mất ý thức.
Takotsubo cơ tim thường ảnh hưởng nhất phụ nữ trong độ tuổi từ 50 tuổi trở lên, nhiều nhất là từ 61-76 tuổi, thường xảy ra ngay lập tức sau khi trải qua sự căng thẳng quá mức về tinh thần hoặc thể chất.
Nghiên cứu cho thấy việc gia tăng tạm thời lượng hormon stress (norepinephrine, epinephrine và dopamine) là nguyên nhân làm suy yếu tim và ảnh hưởng đến lưu lượng máu trung bình đi khắp cơ thể.
Takotsubo cơ tim lần đầu tiên được xác định vào năm 1990 do các bác sĩ Nhật Bản phát hiện. Nó được đặt tên là "takotsubo" (tiếng Nhật là cái bẫy bạch tuộc) bệnh cơ tim vì trong giai đoạn cấp tính của hội chứng, các chỗ phình ra ở tâm thất trái có hình bóng- giống hình một cái bẫy bạch tuộc.
Takotsubo cơ tim bắt đầu đột ngột và không thể lường trước, với các triệu chứng đau ngực, khó thở, và ngất xỉu, các triệu chứng có thể bao gồm buồn nôn, nhịp tim không đều và đổ mồ hôi. Bệnh thường bị nhầm lẫn với một cơn đau tim, và bệnh nhân tìm cách điều trị cấp cứu vì lo ngại họ đang trải qua một cơn đau tim. Song Takotsubo cơ tim có thể gây ra bởi các sự kiện gây xúc động mạnh và việc điều trị bệnh đơn giản hơn so với điều trị bệnh tim. Hầu hết bệnh nhân mắc Takotsubo cơ tim cho thấy không có bằng chứng nghẽn động mạch vành và phục hồi nhanh chóng. Một kỳ nghỉ ngắn ở một bệnh viện có thể giúp hầu hết bệnh nhân phục hồi trong vòng 1-2 tuần, và biến chứng đe dọa tính mạng chỉ chiếm chưa đầy 5% các trường hợp.
Tâm thất bình thường (trên) và tâm thất trong bệnh Takotsubo.
Nguyên nhân của bệnh
Các nhà khoa học trên thế giới, đặc biệt là tại Nhật Bản vẫn đang tiếp tục nhiều nghiên cứu nhằm làm rõ nguyên nhân gây bệnh. Một nghiên cứu cho thấy việc gia tăng đột ngột của hormon stress chính là nguyên nhân gây choáng cho tim và gây nên những thay đổi trong các tế bào cơ tim và động mạch vành. Sự gia tăng của các hormon này cũng làm suy yếu tâm thất trái, ngăn chặn nó bơm máu giàu oxy rất cần thiết trong cơ thể.
Takotsubo thường được kích hoạt bởi một sự kiện căng thẳng bất ngờ về tình cảm hoặc thể chất.
Những nguyên nhân có thể gây ra bệnh cơ tim Takotsubo bao gồm:
Do đối mặt với cái chết đột ngột của một người thân yêu, Thiên tai, tai nạn xe, xung đột trong quan hệ, tổn thất tài chính hoặc cờ bạc, quá sợ hãi…
Các trường hợp Takotsubo cơ tim cũng đã được báo cáo sau khi sử dụng cocaine, sử dụng thuốc kích thích quá mức, hoặc trong quá trình cai thuốc.
Những người bị bệnh tâm thần và thần kinh như lo âu, co giật, rối loạn... có thể có nhiều nguy cơ mắc bệnh hơn những người khác.
Một số trường hợp Takotsubo cơ tim xảy ra sau sự kiện căng thẳng tích cực, chẳng hạn như trúng số hay một bữa tiệc bất ngờ.
Các nhà khoa học cũng cho biết bệnh nhân bị chứng Takotsubo cơ tim chủ yếu là phụ nữ. Có thể sự khác biệt giới trong độ nhạy cảm của trái tim là nguyên nhân khiến cho phụ nữ dễ bị ảnh hưởng bởi hormon căng thẳng hơn so với nam giới. Ngoài ra, ở những phụ nữ ngoài 50 tuổi, thiếu hoạt động của hormon giới tính nữ - estrogen cũng có thể là nguyên nhân quan trọng gây ra các triệu chứng của bệnh cơ tim Takotsubo.
Xét nghiệm chẩn đoán và điều trị
Các xét nghiệm và thủ tục xác định bệnh Takotsubo cơ tim tương tự như để chẩn đoán một cơn đau tim. Những xét nghiệm này bao gồm xét nghiệm máu, điện tâm đồ (EKG), và siêu âm tim. Một chẩn đoán xác định bằng chụp động mạch tim, chụp X-quang các mạch máu.
Bệnh nhân Takotsubo cơ tim cần chăm sóc hỗ trợ tại bệnh viện cho đến khi chức năng thất trái được khôi phục. Những người có bệnh cơ tim Takotsubo có thể được kê các loại thuốc giảm đông máu để tránh đột quỵ. Ngoài ra chế độ chăm sóc đặc biệt được duy trì ít nhất 24 giờ và nằm viện từ 3-7 ngày. Thuốc được sử dụng để điều trị bệnh cơ tim Takotsubo bao gồm chẹn thụ thể beta nhằm làm giảm sự căng thẳng và thuốc ức chế men chuyển (ACE), những loại thuốc thúc đẩy phục hồi của cơ tim.