Về nhà văn Mỹ được giải Nobel đã tự tử

06-09-2013 17:05 | Văn hóa – Giải trí
google news

Thiết nghĩ một nhà văn được giải Nobel thì đã đạt tới đỉnh cao của sự nghiệp, được vinh danh toàn thế giới, còn ước mong điều chi nữa!

Thiết nghĩ một nhà văn được giải Nobel thì đã đạt tới đỉnh cao của sự nghiệp, được vinh danh toàn thế giới, còn ước mong điều chi nữa! Vậy mà, tôi nhớ không nhầm, có hai vị được giải Nobel đã tự tử: Kawabata - nhà văn Nhật Bản tự tử năm 73 tuổi, nhà văn Mỹ - Ernest Heminway tự tử năm 62 tuổi, sau cuộc đời lãng mạn và phiêu lưu, tìm nguy hiểm để tự thử thách của ông.

Nhà văn viết tiểu thuyết và truyện ngắn tài ba Ernest Hemingway (1899-1961), giải thưởng Nobel năm 1954, tự tử bằng súng trường.

Cha là bác sĩ ở Chicago, mẹ là ca sĩ. Ông không học đại học, bản thân tự học là chính. Ông làm thông tín viên cho báo Kansas City Star (Ngôi sao thành phố Kansas). Ông tình nguyện đi làm cứu thương trên mặt trận Ý vào năm 1917 và bị thương nặng. Ông qua nhiều nước, đặc biệt ở Pháp, làm thông tín viên báo chí, chịu ảnh hưởng của nhà văn Mỹ Sherwoad Anderson (và nhóm của nhà văn nữ Mỹ Gertrude Stein ở Paris). Ông cho xuất bản 2 tập truyện ngắn, một là Thời đại chúng ta (1925), cuốn tiểu thuyết Mặt trời vẫn mọc (1926) là tác phẩm đầu tiên ông được hoan nghênh.
 
Bằng bút pháp hiện thực, ông miêu tả cuộc sống không nội dung, không mục đích trong và sau chiến tranh thế giới lần thứ I của nhóm nhà văn Mỹ sống lưu vong ở Paris. Giã từ vũ khí (1929) là một tiểu thuyết chống chiến tranh, nêu lên tính vô nhân đạo của chủ nghĩa quân phiệt. Chuyện kể về một sĩ quan trẻ bị thương, đào ngũ, trốn đi cùng người yêu là nữ cứu thương, nhưng người yêu chết, chiến tranh là thủ phạm phá hoại hạnh phúc. Hemingway tiêu biểu cho "thế hệ bị mất" (Lost Generation) của một số nhà văn Mỹ vào những năm 20, mất hết lý tưởng và tin tưởng, lạc lõng và lạc loài.
Trong 10 năm, từ 1929 - 1939, Hemingway say mê xem đấu bò tót ở Tây Ban Nha để viết Chết vào buổi chiều, 1932), săn thú rừng ở châu Phi (Những ngọn đồi xanh châu Phi, 1935), câu cá ở biển Caraibơ. Ông cho săn bắn và đấu bò là một cuộc thử thách và phương tiện để tìm hiểu cái chết. Ông làm phóng viên mặt trận trong Cuộc nội chiến Tây Ban Nha (1936), ca ngợi nhân dân anh hùng trong cuốn Chuông nguyện hồn ai (1940) và vở kịch phản gián Đội quân thứ năm (1938). Cuốn tiểu thuyết ngắn Có và không có (1937) nêu một cảnh chua chát của thời kỳ kinh tế khủng hoảng, phê phán xã hội, nói lên nỗi băn khoăn của tác giả.
 
Ngay từ Đại hội lần thứ hai của các nhà văn Mỹ, ông đã lần đầu tiên công khai công kích chủ nghĩa phát xít. Trong chiến tranh thế giới lần thứ II, ông làm thông tín viên mặt trận ở Anh và Pháp, theo du kích vào giải phóng Paris. Bên kia sông và trong rừng cây (1950) kể lại tình yêu và cái chết của một viên tướng bị giáng xuống cấp tá ngay sau chiến tranh. Truyện ngắn Ông già và biển cả (1952) ca ngợi con người chiến thắng thiên nhiên, đó là một tác phẩm nổi tiếng thế giới. Từ nỗi buồn của "thế hệ bị mất", Hemingway đã chuyển biến, ca ngợi sức mạnh tinh thần của con người đương đầu với thiên nhiên trong cuộc vật lộn cô đơn mà ác liệt.

Là con người của hành động, Hemingway viết văn kiểu "điện tín", ngắn gọn, chính xác, giản dị, đóng góp nhiều vào văn phong hiện đại.

Chuông nguyện hồn ai, tiểu thuyết ra đời năm 1940, phản ánh tâm hồn người trí thức những năm 30, nhu cầu dấn thân của họ cho một lý tưởng, ngược với thái độ chán chường thất vọng của những năm 20 của chính Hemingway. Phong cách không khô khan như ông thường viết mà đầy trữ tình lãng mạn, thể hiện thân phận con người trong trò chơi của tình yêu và cái chết.

Bối cảnh câu chuyện là cuộc nội chiến Tây Ban Nha (1936-1939). Robert Jordan, một giáo sư đại học Mỹ có lý tưởng sang Tây Ban Nha để đứng về phía Cộng hòa chiến đấu. Nhiệm vụ của anh là phá sập một chiếc cầu chiến lược. Anh gia nhập đội du kích do Pablo và vợ là Pilar chỉ huy. Pilar, một nữ nông dân cương nghị, là hiện thân của nước Tây Ban Nha và ý chí tự do. Jordan yêu cô Maria, cô du kích bị bọn phát xít cưỡng hiếp. Trong ba ngày chung sống, mặc dù thần chết kề bên họ, hai người yêu nhau nồng nhiệt, quên cả thời gian và chiến tranh. Bọn phát xít dẹp tan đội du kích bên cạnh, Jordan biết là dù làm nổ cây cầu lúc này cũng là vô ích, nhưng bộ tổng tham mưu đã quyết định, anh vẫn thi hành mệnh lệnh.
 
Cầu bị sập nhưng anh bị gãy một chân. Anh lệnh cho mọi người rút lui, mình anh ở lại rìa rừng, đợi địch. Tuy muốn sống, nhưng anh chấp nhận cái chết. Cuốn tiểu thuyết Chuông nguyện hồn ai có thể coi là một tác phẩm "chuộc lỗi", sám hối của tác giả, chuyển sang con đường "dấn thân", ngược với giai đoạn trước ông sống như người vô trách nhiệm với xã hội. Những nhân vật trong tác phẩm có tính cách giống như bản thân ông từng giai đoạn, thường bị ám ảnh bởi cặp biện chứng "sợ hãi - can đảm" hay "cứng rắn - mềm yếu" .

Hữu Ngọc


Ý kiến của bạn