Những năm gần đây, xu hướng lựa chọn sản phẩm đồ chơi trung thu truyền thống, thân thiện như mặt nạ giấy bồi, trống, đèn ông sao… được nhiều gia đình ưa chuộng. Đây cũng chính là động lực để những nghệ nhân như ông Đông (tại làng nghề ông Hảo) có thêm quyết tâm tiếp tục giữ lửa nghề, phát huy nét đẹp văn hóa dân tộc.
Làng ông Hảo (hay còn gọi là làng Hảo ở xã Liêu Xá, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên) khởi thủy làm đồ chơi trung thu từ khoảng năm 1961. Trải qua bao thăng trầm, đến nay một số gia đình vẫn còn duy trì, gìn giữ được nghề thủ công truyền thống này.
Từ những nguyên liệu đơn giản như tre, nứa, bìa các tông…, các nghệ nhân làng nghề đã "thổi hồn" tạo ra những chiếc mặt nạ giấy bồi trung thu sặc sỡ, bắt mắt.
Những món đồ chơi trung thu ở đây đều được làm thủ công, các công đoạn đều tỉ mỉ do làm tay hoàn toàn.
Chăm chút cho từng chi tiết.
Mặt nạ giấy bồi đầy màu sắc nhưng giản dị, mang đậm nét truyền thống của đồ chơi trung thu khiến trẻ nhỏ thích thú.
Trước đây, để có được sản phẩm mặt nạ giấy bồi hoàn hảo, các nghệ nhân phải làm khuôn bằng đất nung hoặc bằng gỗ, sau này được đúc bằng xi măng. Chúng được tạo hình từ những con vật quen thuộc hoặc những nhân vật trong các truyện cổ tích, truyền thuyết, hay hoạt hình.
Công đoạn chuẩn bị giấy dán quan trọng không kém, những miếng giấy xé nhỏ được nghệ nhân gán lên khuôn thành từng lớp, chúng được bồi dính lên nhau bằng những lớp keo làm từ bột gạo nếp. Đến khi đạt được độ dày nhất định, nghệ nhân sẽ gỡ những chiếc phôi mặt nạ mang đi phơi nắng hoặc cho hong khô.
Hơn 40 năm gắn bó với nghề, ông Vũ Huy Đông cho biết: "Khoảng chục năm trước, đồ chơi truyền thống bị chững lại, không cạnh tranh nổi với đồ chơi nhập khẩu, nhưng vài năm nay đồ chơi truyền thống đang hồi sinh mạnh mẽ...".
"Vẽ mặt là khó nhất, tay nghề phải vững mới làm được, cũng phải có khiếu thẩm mỹ nữa, không thì cái mặt nạ làm ra không có hồn, nhìn cứ trơ trơ. Vẽ lân sẽ khó hơn vì nhiều chi tiết cầu kỳ, nhưng giá thành lại cao hơn. Như tôi một ngày gắng lắm cũng chỉ làm được đôi chục cái. Vào mùa Trung thu, chúng tôi làm thong thả từ hai ba tháng trước. Vẽ xong, mặt nạ sẽ được sơn một lớp phủ bóng để giữ màu. Trước đây chỉ có mặt nạ Tễu, ông Địa, thằng Bờm, về sau chúng tôi làm thêm mặt nạ Chí Phèo, Thị Nở, Tôn Ngộ Không, Trư Bát Giới... Vài năm nay còn làm cả mặt nạ các con vật hoạt hình, trẻ con rất thích", ông Đông vừa vẽ vừa kể.
Những chiếc mặt nạ giấy bồi được làm thủ công với nhiều màu sắc, kiểu dáng khác nhau do người thợ thổi hồn vào qua những nét vẽ không chỉ làm sinh động, mãn nhãn người dùng mà còn lưu giữ nét văn hóa truyền thống của người Việt.
Từ những chiếc mặt nạ đơn điệu, chúng được người dân nơi đây thổi hồn trở thành món đồ chơi được con trẻ yêu thích.
