Ban Chỉ đạo PCLB TW cho biết, từ năm 2000 đến nay, cả nước đã xảy ra 250 đợt lũ quét, sạt lở ảnh hưởng tới các vùng dân cư, làm chết và mất tích 646 người, bị thương 351 người; hơn 9.700 căn nhà bị đổ, trôi; hơn 100.000 căn nhà bị ngập, hư hại nặng; nhiều công trình giao thông, thủy lợi, dân sinh bị hư hỏng nặng nề... Đây là những con số đáng lo ngại được đưa ra tại Hội nghị trực tuyến về công tác phòng chống lụt bão, lũ quét, sạt lở đất năm 2014 ngày 20/8.
3.300 tỷ đồng trôi theo lũ quét, sạt lở đất
Theo Ban Chỉ đạo PCLB TW, tổng thiệt hại của 250 đợt lũ quét, sạt lở đất trong 14 năm qua ước tính trên 3.300 tỷ đồng. Các tỉnh thường xuyên xảy ra lũ quét, sạt lở đất gồm: Lào Cai, Hà Giang, Lai Châu, Sơn La, Cao Bằng, Bắc Kạn, Yên Bái, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Nam, Kon Tum, Gia Lai, Đăk Lăk, và Bình Thuận. Một số trận lũ quét điển hình trong những năm qua như: Trận lũ quét ngày 20/9/2002 tại các huyện Sơn Hương, Hương Khê và Vụ Quang tỉnh Hà Tĩnh làm 53 người chết và mất tích, 111 người bị thương; trận lũ quét ngày 28/9/2005 tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái đã làm 50 người chết và mất tích; lũ, lũ quét và sạt lở sau bão số 4 và số 6, tại Lào Cai, Yên Bái năm 2008 làm 120 người chết và mất tích...
Từ đầu năm 2014 đến nay, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 2 và mưa lớn đã xảy ra các trận lũ quét và sạt lở đất trên địa bàn các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lai Châu, Cao Bằng, Sơn La... làm 24 người chết và mất tích, trong đó có 2 gia đình ở thị trấn Tam Đường và huyện Hoàng Su Phì bị thiệt mạng tới 5 người trong nhà...
Từ nay đến cuối năm, mưa, bão, lũ sẽ bất thường hơn
Nhận định của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn (DBKTTV) TW cho biết, từ nay đến cuối năm 2014 còn khoảng 5 - 6 cơn bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên biển Đông, trong đó 2 - 3 cơn đổ bộ trực tiếp vào đất liền nước ta. Ông Hoàng Đức Cường, Giám đốc Trung tâm DBKTTV TW nhấn mạnh, về cuối năm, do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino nên mưa, bão, lũ sẽ bất thường hơn. Gia tăng về cường độ khốc liệt, như mưa dồn dập trong một thời gian ngắn hoặc không mưa trong một thời gian dài. Bên cạnh đó, dù mới tháng 8 nhưng những đợt không khí lạnh cường độ mạnh đã liên tiếp tràn xuống, gây mưa, giông lốc, lũ quét tại nhiều địa phương trong thời gian gần đây. Ông Cường cũng nhận định, biến đổi khí hậu có khả năng làm cho thiên tai trở thành thảm họa, gây rủi ro lớn cho phát triển kinh tế, xã hội hoặc xóa đi những thành quả nhiều năm của sự phát triển. Những vùng được dự tính chịu tác động lớn nhất của các hiện tượng khí hậu cực đoan là dải ven biển Trung Bộ, vùng núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ, vùng đồng bằng Bắc Bộ và đồng bằng sông Cửu Long.
Theo đánh giá của Ban Chỉ đạo PCLB TW, tình trạng người chết do lũ quét, sạt lở đất và lũ xảy ra sau bão ở nhiều địa phương là do chủ quan, bất cẩn của một bộ phận người dân; cũng như công tác tuyên truyền, vận động, kiểm tra, giám sát của chính quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở chưa sâu sát, thiếu kiên quyết. Trong mưa bão, do tinh thần cảnh giác, tập trung tốt việc phòng chống nên thiệt hại về người thường được hạn chế tối đa, nhưng hệ lụy của mưa bão lại gây ra những thiệt hại lớn, không đáng có do tâm lý chủ quan, sự phức tạp, khó lường của diễn biến thời tiết, biến đổi khí hậu và cả địa chất, thủy văn.
Nguyễn Tú
