Mức độ tế bào CD4 sẽ khác nhau tùy thuộc vào giai đoạn nhiễm HIV
- Giai đoạn 1 - Nhiễm HIV cấp tính: HIV đang sinh sôi với số lượng lớn và phá hủy các tế bào CD4. Đó là lý do tại sao mức CD4 thường giảm nhanh lúc đầu. Sau đó, khi hệ thống miễn dịch phản ứng, tải lượng virus bắt đầu giảm và mức CD4 bắt đầu tăng trở lại. Tuy nhiên, chúng có thể không trở lại mức trước khi nhiễm trùng.
-Giai đoạn 2 - Nhiễm HIV mạn tính: HIV vẫn hoạt động nhưng sinh sản chậm hơn nhiều. Điều trị ART có thể giữ bạn ở giai đoạn này trong nhiều thập kỷ. Điều này có thể giúp duy trì CD4 ở mức khỏe mạnh, đôi khi là vô thời hạn. Nếu giai đoạn này bắt đầu tiến tới giai đoạn 3, tải lượng virus tăng lên và mức CD4 giảm xuống.
- Giai đoạn 3 – AIDS: Hệ thống miễn dịch bị tổn thương đủ nghiêm trọng để cho phép các bệnh nhiễm trùng cơ hội ở nhiều loại khác nhau xâm nhập. Bác sĩ có thể chẩn đoán AIDS vì những lý do này. Tuy nhiên, bác sĩ cũng có thể chẩn đoán giai đoạn này bằng mức CD4. Khi chúng xuống dưới 200, hầu hết các bác sĩ sẽ chẩn đoán AIDS.
Ở mức dưới 200 tế bào trên một mm3, bạn có nhiều khả năng mắc các loại bệnh nhiễm trùng cơ hội khác nhau, trong đó có nhiều loại có thể gây tử vong.
Tuy nhiên, bất kể giai đoạn nhiễm HIV là gì, kết quả xét nghiệm không phải lúc nào cũng khớp với mức độ khỏe mạnh của bạn. Một số người có thể có số lượng CD4 cao, nhưng tình trạng sức khỏe kém vì những lý do khác. Những người khác có thể có số lượng CD4 thấp nhưng cảm thấy khỏe mạnh, với ít biến chứng. Nhưng những bệnh nhân đó có nguy cơ bị bệnh rất nặng, nếu họ không bắt đầu điều trị HIV.
Bất kỳ ai bị HIV dương tính đều phải dùng thuốc điều trị kháng virus bất kể số lượng CD4 của họ là bao nhiêu và họ có triệu chứng hay không. Khi quá trình điều trị có hiệu quả, số lượng CD4 của bạn sẽ ổn định hoặc tăng lên.
Nếu số lượng CD4 của bạn tiếp tục giảm trong nhiều tháng mặc dù đã dùng ART, thì virus của bạn có thể đang phát triển khả năng kháng thuốc mà bạn đang dùng. Điều này cần được xác định thông qua xét nghiệm tải lượng virus HIV. Trong trường hợp này, bác sĩ có thể thay đổi thuốc phac đồ điều trị.
Những yếu tố khác có thể ảnh hưởng đến số lượng CD4
Những yếu tố khác ngoài virus HIV có thể ảnh hưởng đến mức độ cao hay thấp của số lượng tế bào CD4 như:
- Nhiễm trùng như cúm, viêm phổi hoặc virus Herpes simplex (bao gồm cả mụn rộp) có thể khiến số lượng tế bào CD4 của bạn giảm xuống trong một thời gian.
- Số lượng tế bào CD4 của bạn sẽ giảm mạnh khi bạn đang điều trị ung thư bằng hóa trị.
- Ngay cả những điều đơn giản như hút thuốc hoặc thay đổi thói quen ngủ hoặc tập thể dục cũng có thể tạo ra sự khác biệt trong số lượng tế bào này. Sử dụng rượu thường xuyên cũng có thể làm giảm số lượng CD4.
Khi nào nên làm xét nghiệm CD4?
Ngay sau khi được chẩn đoán nhiễm HIV, bạn sẽ được xét nghiệm số lượng tế bào CD4 để làm "phép đo cơ bản". Nhờ đó, bác sĩ có thông tin để so sánh với các kết quả xét nghiệm trong tương lai. Điều này cũng có thể cho thấy nhu cầu dùng thuốc để ngăn ngừa các bệnh nhiễm trùng cơ hội cụ thể (nếu cần) ngoài các loại thuốc bạn đang dùng để điều trị HIV.
Xét nghiệm tải lượng virus từ 2 đến 8 tuần sau khi bạn bắt đầu hoặc thay đổi phương pháp điều trị, giúp bác sĩ lựa chọn thuốc phù hợp. Xét nghiệm CD4 sẽ cho biết hệ thống miễn dịch có cải thiện khi đáp ứng với ART hay không.
Sau đó, bạn nên xét nghiệm CD4 sau mỗi 3 đến 6 tháng hoặc theo khuyến cáo của bác sĩ, để xem hệ thống miễn dịch có hoạt động tốt không, giúp điều chỉnh phác đồ, và các biện pháp ứng phó phù hợp.
Nếu số lượng CD4 của bạn duy trì trên 500 và duy trì được khả năng ức chế virus, bạn có thể không cần xét nghiệm CD4 thêm trừ khi sức khỏe của bạn có thay đổi.
