Vi chất dinh dưỡng là gì?
Là những chất mà cơ thể chúng ta cần với lượng rất nhỏ nhưng lại hết sức cần thiết mà nếu thiếu sẽ gây những hậu quả nặng nề cho sức khỏe. Có khoảng 30 vi chất dinh dưỡng chủ yếu, được chia thành hai nhóm: nhóm vitamin (như vitamin A, B, C, D, E...) và nhóm các nguyên tố khoáng vi lượng (canxi, phốt pho, sắt, kẽm, i ốt, magne...). Trong đó có những vi chất quan trọng như vitamin A, sắt, kẽm, i ốt, canxi lại rất dễ bị thiếu hụt nếu chế độ ăn uống không đầy đủ, cân đối. Chúng ta cùng tìm hiểu vai trò một số vi chất dinh dưỡng quan trọng.
Cho trẻ uống vitamin A để bổ sung vi chất cần thiết.
Vitamin A, người bạn của đôi mắt
Nhờ vitamin A mà mắt chúng ta có thể phân biệt sáng tối nhanh chóng, nhìn tinh hơn. Thiếu vitamin A làm mắt kém đi, nhìn không rõ mọi vật, nặng hơn mắt sẽ bị khô, lâu ngày có thể gây mù lòa. Vitamin A còn có vai trò trong sự phát triển bộ xương, trong bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng. Vitamin A cần cho trẻ ngay từ khi còn nằm trong bụng mẹ, sau khi sinh ra nếu bé không được cung cấp đủ vitamin A sẽ có nguy cơ chậm phát triển chiều cao, dễ bị bệnh nhiễm trùng, trẻ mắc bệnh sẽ chậm khỏi do hệ miễn dịch bị suy giảm.
Do vai trò hết sức quan trọng nên cần chú ý chế độ ăn đủ vitamin A cho bà mẹ có thai, cho trẻ em, đặc biệt là cho trẻ từ 6 - 36 tháng tuổi uống vitamin A đầy đủ theo các chiến dịch bổ sung vitamin A tại địa phương do ngành y tế tổ chức.
I ốt, dưỡng chất quan trọng cho trí não
Mỗi ngày cơ thể chúng ta chỉ cần một luợng rất nhỏ (100-200 microgram), nhưng là chất quan trọng cho hoạt động trí não, nếu thiếu sẽ gây chậm phát triển trí não, có thể gây đần độn và bệnh bướu cổ.
Vì là chất hết sức quan trọng và cơ thể cần với lượng rất nhỏ nên chỉ cần nấu ăn bằng muối i ốt là đã đủ cho chu cầu của chúng ta, các mẹ chú ý nhé.
Sắt, vai trò quan trọng trong tạo máu, giúp thông minh
Ngoài I ốt, sắt cũng là một chất tham gia vào xây dựng cấu trúc của não bộ, giúp bé thông minh. Sắt là thành phần chính cấu tạo hồng cầu, nếu thiếu sắt chúng ta sẽ bị thiếu máu. Trẻ em thiếu máu sẽ chậm lớn, lười hoạt động, học kém tập trung, dễ ngủ gật. Thiếu sắt cũng làm suy giảm hệ miễn dịch, dễ mắc bệnh.
Sắt có nhiều trong gan, huyết, các loại thịt cá có màu đỏ như thịt bò, thịt heo, cá ngừ..., hoặc rau xanh như rau ngót, rau dền, các loại đậu hạt. Sắt từ thức ăn nguồn gốc động vật dễ hấp thu hơn nguồn thực vật. Các thực phẩm giàu vitamin C như cam, bưởi, táo, sơ ri, đu đủ, chuối... ăn sau các bữa ăn chính sẽ giúp hấp thu tốt chất sắt từ bữa ăn. Không nên uống trà trong bữa ăn vì chất tanin trong trà sẽ làm giảm hấp thu chất sắt.
Canxi, nguyên liệu xây dựng khung xương chắc khỏe
Xương và răng chúng ta do canxi cấu tạo thành, cung cấp đủ canxi giúp khung xuơng chắc khỏe, giúp trẻ phát triển chiều cao tối đa. Ngoài ra, canxi còn nhiều vai trò khác như truyền đạt thông tin hóa học giữa các tế bào, vai trò đông máu, dẫn truyền tín hiệu tế bào thần kinh...
Nếu thiếu canxi, trẻ bị còi xương, chậm lớn, răng mọc không đều, dễ sâu răng. Người lớn thiếu canxi gây loãng xương, xương dòn, dễ gãy.
Canxi có nhiều trong sữa, các loại tôm, cua, tép, cá nhỏ ăn cả xương, các loại rau cải xanh, đậu phụ... Để hấp thu canxi cần có vitamin D, là loại vitamin được tổng hợp chủ yếu từ tiền vitamin D dưới da nhờ ánh nắng mặt trời, do đó cần chú ý tắm nắng, vận động ngoài trời để phòng tránh trẻ còi xương, loãng xương.
Axít folic - "chuyên gia" xây dựng tế bào
Còn gọi là folat, hay vitamin B9, là một loại vitamin cần thiết cho cơ thể, đặc biệt trong quá trình hình thành mọi tế bào mới của cơ thể.
Axít folic đặc biệt quan trọng đối với em bé khi còn trong bụng mẹ, nếu thiếu trong giai đoạn này có thể dẫn đến dị tật ống thần kinh của bé. Axít folic cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình tạo máu, thiếu axít folic cũng gây thiếu máu.
Axít folic có nhiều trong rau lá xanh như súp lơ xanh, rau chân vịt, các loại hạt như đậu nành, đậu đỏ, đậu đen, các loại hoa quả như cam, quýt... Đặc biệt, axít folic có nhiều trong gan gia súc, gia cầm. Cần bổ sung axít cho phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ, đặc biệt là giai đoạn trước và thời kỳ đầu của quá trình mang thai.
Thực phẩm là nguồn cung cấp vi chất bền vững.
Kẽm, giúp phòng chống suy dinh dưỡng
Cơ thể chỉ cần một lượng kẽm rất nhỏ nhưng đây là vi chất rất cần thiết giúp trẻ tăng chiều cao, cân nặng, tăng cường sức đề kháng, giảm nguy cơ ảnh hưởng chức năng sinh dục, nhiễm trùng...
Trẻ em, phụ nữ mang thai và cho con bú là những đối tuợng có nhu cầu kẽm cao nhất. Trẻ nhỏ, trẻ lứa tuổi học đường, trẻ sinh non, trẻ không đuợc bú mẹ, trẻ suy dinh dưỡng thấp còi, trẻ hay mắc bệnh nhiễm trùng... là những đối tượng bị thiếu kẽm.
Kẽm có nhiều trong hàu, sò, thịt nạc, ngũ cốc thô và các loại đậu, sữa công thức bổ sung vi chất kẽm...
Làm gì để phòng tránh thiếu vi chất?
Vi chất dinh dưỡng rất cần cho sức khỏe, sự phát triển tầm vóc và trí thông minh. Nhu cầu những chất này thường rất nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn, nhưng lại dễ bị thiếu trong chế độ ăn. Do đó, hãy luôn đề phòng thiếu vi chất bằng cách:
- Ăn đa dạng các loại thức ăn.
- Ăn đủ nhu cầu.
- Chọn lựa thực phẩm giàu dinh dưỡng, sử dụng thực phẩm có bổ sung vi chất dinh dưỡng.
- Ăn đủ rau và trái cây, chú ý rau xanh đậm, của quả màu vàng, đỏ
- Dùng muối i ốt trong chế biến thức ăn.
- Cho trẻ uống vitamin A, phụ nữ có thai bổ sung sắt, axít folic theo khuyến cáo./
Xem thêm video đang được quan tâm:
Bộ Y tế đã trình cơ chế tháo gỡ nhằm bảo đảm nguồn cung thuốc hiếm | SKĐS
