1. Cách phân biệt đậu đen xanh lòng với đậu đen thường
Đậu đen là loại hạt giàu dinh dưỡng, có nhiều lợi ích đối với sức khỏe. Trong đó, đậu đen xanh lòng được xem là giống đậu đen giàu hoạt chất sinh học và giá trị dinh dưỡng hơn, vì vậy thường có giá thành cao. Do đó, việc phân biệt hai loại đậu này là rất cần thiết.
1.1 Dựa vào màu lòng hạt: Đây là cách đơn giản và chính xác nhất.
- Đậu đen thường: Vỏ màu đen, ruột bên trong màu vàng, trắng hoặc ngà.
- Đậu đen xanh lòng: Vỏ cũng màu đen, nhưng khi tách ra sẽ thấy lòng hạt có màu xanh lục đặc trưng.
1.2 Dựa vào kích thước và hình dáng hạt
- Đậu đen xanh lòng: Hạt nhỏ hơn, chắc, mẩy, gần bằng kích thước đậu xanh.
- Đậu đen thường: Hạt to hơn, hơi bầu, đôi khi có kích cỡ không đều.
1.3 Dựa vào mùi vị sau khi nấu
- Đậu đen xanh lòng khi nấu bùi, béo, thơm hơn rõ rệt, nước đậu có màu trong và vị thanh.
- Đậu đen thường khi nấu có mùi nhẹ, vị nhạt hơn, nước hơi đục.
Đậu đen xanh lòng và đậu đen thường.
2. Tác dụng của đậu đen xanh lòng với sức khỏe
Đậu đen, còn gọi là hắc đậu, là vị thuốc được dùng trong nhiều bài thuốc Đông y. Theo y học cổ truyền, hắc đậu có vị ngọt nhạt, tính bình, quy vào kinh Tỳ và Thận, có tác dụng bổ Can Thận, kiện Tỳ, bổ huyết, trừ phong, hoạt huyết, lợi thủy.
Vị thuốc này thường được dùng trị thận hư (đau mỏi lưng gối, ù tai, tiểu nhiều), tỳ hư (ăn kém, đầy bụng, mệt mỏi), phù thũng, hoa mắt, tóc bạc sớm, da khô, mụn nhọt, lở ngứa, phụ nữ sau sinh suy nhược.
Nhiều nghiên cứu hiện đại cũng chứng minh tác dụng của đậu đen với sức khỏe. Trong hạt đậu đen chứa nhiều protein, lipid, carbohydrate; cung cấp các muối khoáng như canxi, phốt pho, sắt và một số vitamin như các vitamin nhóm B, vitamin PP, vitamin C cùng carotene.
Đậu đen giàu axit amin thiết yếu cần cho cơ thể. Về lợi ích sức khỏe, đậu đen được ghi nhận có tác dụng hỗ trợ duy trì xương chắc khỏe, giúp hạ huyết áp, hỗ trợ giảm cân, góp phần kiểm soát đái tháo đường, ngăn ngừa một số yếu tố nguy cơ tim mạch và tốt cho hệ tiêu hóa.
Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng, sở dĩ đậu đen xanh lòng có lòng màu xanh là do có chữa thêm thành phần chlorophyll (diệp lục), ngoài ra còn có lutein, isoflavone… Chính nhờ các hoạt chất này, loại đậu này có khả năng chống oxy hóa mạnh hơn, tốt cho tim mạch, thị lực, và được đánh giá là giàu giá trị dược lý hơn đậu đen thường.
3. Cách làm và công dụng của ba loại nước đậu đen xanh lòng với sức khỏe
3.1 Nước đậu đen xanh lòng với lá nếp
Nguyên liệu: 100g đậu đen xanh lòng rang, 3–5 lá nếp tươi rửa sạch, buộc lại.
Cách làm: Nấu cùng 1,5 lít nước đến khi nước có màu nâu cánh gián thơm dịu.
Công dụng: An thần nhẹ, thanh mát cơ thể, thơm miệng, dễ ngủ.
3.2 Nước đậu đen xanh lòng với gạo lứt
Nguyên liệu: Đậu đen xanh lòng rang thơm, gạo lứt rang thơm.
Cách làm: 50g đậu đen xanh lòng, 50g gạo lứt đã rang thơm nấu với 1,5–2 lít nước trong 30 phút, lọc lấy nước uống.
Công dụng: Hỗ trợ giảm cân, cải thiện tiêu hóa, ổn định đường huyết, tăng cường sức khỏe tim mạch, làm đẹp da, cải thiện giấc ngủ và tăng sức đề kháng.
3.3 Nước đậu đen xanh lòng rang
Nguyên liệu: Đậu đen xanh lòng.
Cách làm: Rửa sạch đậu đen xanh lòng, để ráo; rang nhỏ lửa đến khi vỏ hơi nứt, có mùi thơm nhẹ; cho 100g đậu đen xanh lòng đã rang vào 1 lít nước, đun sôi nhỏ lửa 10 - 15 phút; lọc lấy nước uống trong ngày, có thể dùng nóng hoặc lạnh; có thể pha thêm mật ong hoặc nước cốt chanh để tăng thêm hương vị và tác dụng.
Công dụng: Thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ tiêu hóa, lợi tiểu, giảm mụn nhọt.
Nước đậu đen xanh lòng rang có tác dụng thanh nhiệt, giải độc...
4. Một số lưu ý khi dùng đậu đen
- Không nên dùng đậu đen xanh lòng với lượng quá nhiều trong ngày, không uống liên tục trong thời gian dài. Không dùng nước đậu thay hoàn toàn nước lọc.
- Nên rang hoặc nấu kỹ đậu đen trước khi sử dụng.
- Nước đậu đen nên uống trong ngày, tránh để qua đêm.
- Người tỳ vị hư hàn, hay lạnh bụng, tiêu chảy nên hạn chế sử dụng, khi dùng nên dùng đậu đã rang kỹ, có thể thêm một vài lát gừng khi chế biến để giảm bớt tính lạnh.
- Không uống nước đậu chung với các loại thuốc khác do dễ làm giảm khả năng hấp thu thuốc.
