Gan đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe tổng thể. Với hàng trăm chức năng khác nhau, gan làm sạch độc tố ra khỏi máu, tạo ra mật để giúp cơ thể phân hủy thức ăn và chuyển hóa protein, carbohydrate và chất béo để cơ thể sử dụng cho các hoạt động thường ngày.
Chất chống oxy hóa được gọi là acid chlorogenic (CGA) ngăn ngừa sự tích tụ chất béo trong gan bằng cách phân hủy glucose. Ngoài ra, một số nghiên cứu cho thấy cà phê có thể kích hoạt quá trình tự thực bào (autophagy) một quá trình mà các tế bào loại bỏ các thành phần bị tổn thương, giúp gan hoạt động tốt hơn.
1. Cà phê có lợi cho người mắc bệnh viêm gan
Nghiên cứu cho rằng cà phê hoạt động như một chất ức chế thụ thể adenosine, có liên quan đến tổn thương gan, tái tạo và xơ gan, do đó cà phê có thể làm chậm quá trình xơ hóa/sẹo ở gan.
Cà phê cũng có tác dụng bảo vệ những người đã mắc các vấn đề về gan. Có bằng chứng cho thấy cà phê có lợi cho những người mắc bệnh viêm gan C bằng cách ức chế tình trạng viêm liên quan đến virus và giúp người bệnh đáp ứng tốt hơn với liệu pháp điều trị. Tuy nhiên, cà phê không có tác dụng trực tiếp trong việc chữa khỏi virus và không rõ liệu nó có trực tiếp ngăn ngừa ung thư gan hay không.
Nhiều nghiên cứu cho thấy cà phê có thể mang lại một số lợi ích cho gan.
2. Uống cà phê làm giảm nguy cơ mắc bệnh gan nhiễm mỡ
Bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD), trước đây được gọi là bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu, xảy ra khi mỡ thừa tích tụ trong các tế bào gan. Bệnh ảnh hưởng đến những người thừa cân hoặc mắc bệnh đái tháo đường hoặc có chỉ số lipid máu bất thường. Theo thời gian, bệnh có thể gây xơ gan hoặc sẹo gan. Sẹo đó có thể dẫn đến ung thư gan hoặc suy gan.
Nghiên cứu cho thấy những người uống ít nhất 3-4 tách cà phê mỗi ngày có nguy cơ mắc MASLD thấp hơn, chủ yếu thông qua việc cải thiện tình trạng kháng insulin và bệnh đái tháo đường. Ở những người đã mắc MASLD, việc uống cà phê thường xuyên sẽ làm giảm nguy cơ mắc bệnh xơ gan. Trong số những người bị xơ gan, những người uống nhiều cà phê ít có khả năng tử vong vì căn bệnh này hơn.
3. Thường xuyên uống cà phê làm chậm tiến trình xơ gan
Cà phê đã được chứng minh là có tác dụng bảo vệ gan và làm chậm tiến trình của xơ gan, một bệnh lý gan mạn tính mà trong đó mô gan bị thay thế bởi mô sẹo do tổn thương gan kéo dài.
Stress oxy hóa là một trong những nguyên nhân chính gây tổn thương gan, bao gồm cả tình trạng xơ gan. Các gốc tự do và các phân tử có hại sinh ra trong cơ thể do viêm và tổn thương tế bào có thể làm hỏng các tế bào gan, dẫn đến quá trình hình thành mô sẹo. Cà phê có chứa các hợp chất chống oxy hóa như acid chlorogenic và polyphenols, giúp giảm lượng gốc tự do và bảo vệ tế bào gan khỏi tổn thương.
Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống cà phê có liên quan đến mức men gan thấp hơn. Men gan cao có thể là dấu hiệu của tổn thương gan. Cà phê cũng có tác dụng chống viêm mạnh mẽ, làm giảm sự viêm nhiễm trong gan, từ đó làm chậm quá trình xơ hóa (hình thành mô sẹo).
4. Tác động đến hệ thống miễn dịch
Cà phê có thể giúp điều hòa hệ thống miễn dịch, giúp giảm viêm mạn tính và ngăn ngừa tình trạng miễn dịch tự tấn công vào gan. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng caffeine trong cà phê có thể giảm mức độ các protein viêm trong cơ thể, chẳng hạn như cytokines (chất có thể thúc đẩy quá trình viêm và tổn thương gan).
Uống cà phê đen ở mức độ vừa phải có thể mang lại lợi ích cho sức khỏe gan và giảm nguy cơ mắc bệnh gan hoặc làm chậm tiến triển của bệnh.
5. Loại cà phê nào phù hợp nhất?
Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra cà phê đen là tốt nhất. Nếu không thể uống cà phê đen, hãy thay thế đường bằng sữa tách kem hoặc sữa thực vật. Những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ (SLD) thường gặp các vấn đề như đái tháo đường và béo phì, nên tuyệt đối không thêm chất béo và đường vào cà phê.
Cà phê không phải là phương pháp điều trị cho bệnh gan. Những người có bệnh gan nên tuân theo lời khuyên và phác đồ điều trị của bác sĩ. Việc sử dụng cà phê không chứa caffeine vẫn tốt cho việc kiểm soát bệnh đái tháo đường, một yếu tố nguy cơ gây gan nhiễm mỡ và xơ gan. Những người có nhịp tim không đều hoặc các vấn đề về bệnh tim mạch khác, uống quá nhiều cà phê có thể nguy hiểm. Cà phê cũng có thể gây ra vấn đề nghiêm trọng ở những người mắc ung thư phổi. Trong những trường hợp này, hãy tránh xa cà phê cho đến khi có chỉ định hoặc sự tư vấn từ bác sĩ chuyên khoa.
Theo TS.BS Lê Thị Hương Giang - Trưởng khoa Tiết chế dinh dưỡng, Bệnh viện 19-8, cà phê là một thức uống có lợi cho sức khỏe nếu sử dụng đúng cách và điều độ. Việc lựa chọn thời điểm uống hợp lý, liều lượng phù hợp và cân nhắc thể trạng cá nhân là điều cần thiết để tận dụng tốt lợi ích từ loại thức uống này.
Xem thêm video:
Uống cà phê có giúp ngăn ngừa ung thư, kéo dài tuổi thọ?
