Bệnh nhân là cụ ông T.T.H 60 tuổi ở Quận 4, Tp. Hồ Chí Minh nhập viện vì hôn mê sau ngộ độc Phenobarbital. Qua khai thác bệnh sử từ người nhà của ông H, các bác sĩ ghi nhận bệnh nhân đang điều trị rối loạn tâm thần sau di chứng chấn thương sọ não năm 3 tuổi, với nhiều loại thuốc trong đó có Phenobarbital. Bệnh nhân được người nhà cho uống thuốc theo toa bảo hiểm y tế, mỗi ngày 1 viên.
Đợt gần đây nhất, người nhà của bệnh nhân đã lãnh 45 viên Phenobarbital 0,1g và ông H. đã uống được 5 viên trước ngày nhập viện. Khoảng 15 giờ ngày nhập viện, người nhà phát hiện ông H. lơ mơ nằm trên giường, kế bên là lọ thuốc Phenobarbital đã hết, không có thuốc rơi vãi xung quanh. Nghi ngờ bệnh nhân đã uống khoảng 40 viên Phenobarbital nên người nhà lập tức đưa bệnh nhân vào Bệnh viện Nhân dân 115.
BS. Trần Huy Nhật (bác sĩ điều trị) đang tiến hành lọc máu hấp phụ cho bệnh nhân.
Theo BS. Trần Huy Nhật-Khoa Hồi sức tích cực – chống độc Bệnh viện Nhân dân 115, khi tiếp nhận bệnh nhân ngay lập tức các bác sĩ đã đặt nội khí quản, thở máy, chuyển vào khoa Hồi sức tích cực – chống độc tiếp tục điều trị. Các bác sĩ đã ghi nhận thấy bệnh nhân mê sâu, GCS 6 – 7 điểm, không rối loạn huyết động. Đồng tử 2 bên 3 mm, PXAS ( ). Cánh tay phải bị teo, biến dạng nghĩ do di chứng chấn thương sọ não.Tầm soát độc chất có sự hiện diện của Phenobarbital trong máu và nước tiểu.
Bệnh nhân được chẩn đoán là ngộ độc Phenobarbital do tự ý trên bệnh nhân rối loạn tâm thần sau di chứng chấn thương sọ não. Sau đó các bác sĩ tiến hành hồi sức tích cực cho bệnh nhân, điều trị theo phác đồ điều trị ngộ độc Phenobarbital, nhanh chóng tư vấn đối với người nhà và tiến hành lọc máu hấp phụ cho bệnh nhân. Cho bệnh nhân thở máy qua nội khí quản. Uống than hoạt, rửa dạ dày… BS Hoạt cho hay.
Theo các bác sĩ, tình trạng bệnh nhân cải thiện đáng kể trong quá trình lọc máu hấp phụ, quá trình lọc máu hấp phụ kết thúc sau hơn 8 giờ. Bệnh nhân đã hoàn toàn tỉnh táo và được tập cai máy thở và rút ống nội khí quản. Bệnh nhân được chuyển đến khoa Nội Tiêu hóa theo dõi tiếp, tình trạng bệnh nhân ổn định và được xuất viện. BS Hoạt cho biết thêm.
Qua trường hợp trên, BS Hoạt đã đưa ra một số khuyết cáo: Phenobarbital nói riêng và nhóm thuốc hướng thần nói chung được sử dụng rộng rãi trong điều trị các bệnh về rối loạn tâm thần và nhận thức. Tuy nhiên chính nhóm bệnh nhân sử dụng thuốc này lại có nguy cơ cao nhất bị ngộ độc/quá liều thuốc dù vô tình hay tự ý do họ không tự kiểm soát được hành vi bản thân. Vì thế ai có người thân đang sử dụng những loại thuốc trên thì cần bảo quản thuốc kỹ lưỡng, cho bệnh nhân uống thuốc theo toa của bác sĩ và đưa bệnh nhân đi khám ngay nếu có dấu hiệu bất thường.
Trong trường hợp ngộ độc/quá liều, người thân cần phải xác định rõ bệnh nhân đã uống thuốc gì, số lượng, hàm lượng bao nhiêu, có uống thêm thuốc nào khác hay không. Các manh mối giúp gợi ý bao gồm, nhưng không giới hạn ở, số vỉ thuốc lọ thuốc xung quanh khu vực bệnh nhân ngộ độc, hỏi những nhà thuốc tây lân cận có bán thuốc cho bệnh nhân không, hình chụp thuốc bệnh nhân chia sẻ trên mạng xã hội, v.v… Có đủ những thông tin trên sẽ giúp cho nhân viên y tế có hướng xử trí và điều trị nhanh chóng, kịp thời.
Biện pháp sơ cứu ban đầu là uống than hoạt chỉ được áp dụng trong trường hợp bệnh nhân còn tỉnh táo.Vì thế khuyến cáo trong tủ thuốc của mọi gia đình nên có thêm than hoạt. Trong mọi trường hợp phải đưa bệnh nhân đến bệnh viện gần nhất càng sớm càng tốt. Càng để lâu cơ thể sẽ hấp thu thuốc càng nhiều và tình trạng ngộ độc sẽ nặng nề hơn.
