Tại Hội nghị Khoa học quốc tế về AIDS được tổ chức ở Cộng hòa liên bang Đức mới đây, Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên đã có cuộc gặp mặt bên lề Hội nghị với bà Christine Stegling, Phó Giám đốc Điều hành về Chính sách, Vận động chính sách và Kiến thức, Cơ quan phòng, chống HIV/AIDS của Liên Hợp Quốc (UNAIDS). Tham gia tiếp Đoàn đại biểu Việt Nam còn có Ông Eamonn Murphy, Giám đốc Khu vực, Khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và Khu vực Đông Âu và Trung Á.
Thứ trưởng Bộ Y tế Đỗ Xuân Tuyên có buổi làm việc với bà Christine Stegling, bên lề Hội nghị khoa học quốc tế về AIDS năm 2024 tại cộng hòa liên bang Đức.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Thứ trưởng Đỗ Xuân Tuyên cảm ơn UNAIDS đã luôn tích cực giúp đỡ Việt Nam trong công tác phòng, chống HIV/AIDS như: Hỗ trợ điều phối các nhóm hoạt động về phòng, chống HIV/AIDS của Liên hợp quốc và các tổ chức quốc tế tại Việt Nam; vận động nguồn tài trợ cho Việt Nam; hỗ trợ các cơ quan Việt Nam xây dựng văn bản pháp luật và chính sách trong lĩnh vực phòng, chống HIV/AIDS như Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật phòng, chống HIV/AIDS; Chiến lược quốc gia phòng, chống HIV/AIDS đến năm 2030 (vừa được ban hành).
Đặc biệt, UNAIDS còn có nhiều hỗ trợ kỹ thuật giúp các cơ quan của Việt Nam như Bộ Y tế, Ủy ban Quốc gia phòng, chống AIDS, ma túy, mại dâm…
Bà Christine Stegling chúc mừng Việt Nam vì những thành tựu đã đạt được trong đáp ứng với HIV, bao gồm việc giảm được 60% các ca nhiễm HIV mới kể từ năm 2010 và những bước tiến mạnh mẽ trong việc đưa các sáng kiến mới trong phòng, chống HIV vào áp dụng và nhanh chóng mở rộng tại Việt Nam.
Việt Nam đã cung cấp tất cả các phương cách xét nghiệm HIV hiện có và đặc biệt đẩy mạnh tự xét nghiệm; thí điểm và mở rộng cấp phát thuốc methadone nhiều ngày; nhanh chóng mở rộng độ bao phủ chương trình điều trị PrEP thông qua việc đa dạng hóa các mô hình cung cấp dịch vụ; thí điểm mua dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS với tổ chức xã hội, tổ chức cộng đồng; xây dựng hướng dẫn kỹ thuật và năng lực cho nhân viên y tế, nhân viên tiếp cận cộng đồng để cung cấp dịch vụ giảm hại dự phòng lây nhiễm HIV cho người sử dụng ma túy tổng hợp và người sử dụng ma túy khi quan hệ tình dục.
Bà Christine Stegling cũng đánh giá cao thực hành tốt của Việt Nam trong việc chuyển đổi thành công điều trị HIV sang nguồn BHYT để bảo đảm tính bền vững của chương trình. Ghi nhận năm 2023, đã có hơn 96% người nhiễm HIV đang điều trị ARV tham gia BHYT. Độ bao phủ xét nghiệm tải lượng HIV đã tăng dần đều trong những năm qua và đạt hơn 70% vào cuối năm 2023. Tỷ lệ đạt được tải lượng HIV dưới ngưỡng ức chế luôn ở mức cao.
Tuy vậy, rất cần tập trung để giảm khoảng trống giữa số người được chẩn đoán nhiễm HIV và số người được đưa vào điều trị, cũng như để đảm bảo việc cung ứng thuốc ARV được bình ổn, nhằm tối ưu hóa những lợi ích của chương trình điều trị ARV.
Đại diện UNAIDS cũng cảm ơn Việt Nam đã chia sẻ những thực hành tốt của mình tại Hội thảo khu vực châu Á – Thái Bình Dương mới đây, về đẩy mạnh dự phòng lây nhiễm HIV và thể hiện tin tưởng rằng, Việt Nam sẽ đạt được nhiều thành tựu hơn nữa trong nỗ lực khống chế dịch HIV, nếu tiếp tục ủng hộ và mở rộng cung cấp các dịch vụ dự phòng HIV được xây dựng dựa trên bằng chứng và quyền về sức khỏe, đồng thời lấy người dân làm trung tâm.
Đây là điều vô cùng cần thiết trong bối cảnh dịch HIV ở Việt Nam còn đang tiến triển và có những nhu cầu mới nổi về dự phòng lây nhiễm HIV trong các nhóm chính có nguy cơ cao.
Năm 2025, Việt Nam sẽ thực hiện đánh giá giữa kỳ Chiến lược Quốc gia về Chấm dứt dịch bệnh AIDS vào năm 2030, để có những điều chỉnh và mục tiêu rõ ràng cho chặng đường 5 năm tới đây. UNAIDS sẵn sàng hỗ trợ hoạt động quan trọng này cũng như việc triển khai các kết luận và khuyến nghị của đánh giá giữa kỳ.
Bà Stegling đánh giá cao vai trò lãnh đạo của Bộ Y tế trong việc xây dựng một lộ trình bền vững cho công tác phòng, chống HIV/AIDS ở Việt Nam, theo khuyến nghị chung cho toàn cầu.
UNAIDS cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ tiến trình bền vững ở Việt Nam, cả về kỹ thuật, điều phối và vận động chính sách, bao gồm việc chia sẻ học hỏi những thực hành tốt giữa các quốc gia; khẳng định luôn sẵn sàng đồng hành, hỗ trợ Việt Nam trong các nỗ lực vận động chính sách để ngày càng củng cố môi trường chính sách thuận lợi, hỗ trợ cho công tác phòng, chống HIV/AIDS, hướng tới thực hiện các cam kết theo Tuyên bố chính trị về HIV và AIDS năm 2021, của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc.
Bà Stegling bày tỏ hy vọng Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò lãnh đạo mạnh mẽ trong thời gian tới, đặc biệt là trong tiến trình xây dựng Chiến lược toàn cầu phòng, chống HIV cho giai đoạn tiếp theo sau năm 2025 và tại Phiên họp cấp cao của Đại hội đồng LHQ về HIV và AIDS sẽ diễn ra trong năm 2026.
