Tuần trước, chỉ huy Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine, Thiếu tướng Oleksandr Pivnenko với khoảng 100.000 quân, thông báo rằng một số lữ đoàn tinh nhuệ của lực lượng này đã được trang bị các dòng xe tăng Leopard 1A5 và Leopard 2A4 do Đức sản xuất. Đây là những mẫu xe tăng hiện đại và uy lực nhất mà Ukraine hiện có.
Một chiếc Leopard 2A4 của Ukraine vượt sông ở tỉnh Donetsk, năm 2024. (Nguồn: Bộ Quốc phòng Ukraine)
Theo ông Pivnenko, những chiếc xe tăng này "đã chứng minh hiệu quả trong điều kiện chiến đấu", nhờ sự kết hợp giữa tính cơ động cao, hỏa lực mạnh và độ tin cậy, 3 yếu tố then chốt trên chiến trường hiện đại.
Leopard 1A5 nặng khoảng 42 tấn, được trang bị pháo chính 105 mm, trong khi Leopard 2A4 nặng tới 61 tấn và có pháo chính 120 mm. Cả hai loại đều có kíp lái bốn người, nhưng Leopard 2A4 có giáp bảo vệ tốt hơn đáng kể.
Mặc dù chưa rõ đơn vị nào của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine sẽ được ưu tiên nhận xe tăng, nhưng nhiều khả năng là các "lữ đoàn phòng thủ tấn công", gồm khoảng 12 đơn vị, mỗi đơn vị ít nhất 2.000 người, sẽ được trang bị trước tiên.
Các lữ đoàn này bao gồm lính biên phòng, cảnh sát và các lực lượng an ninh nội địa, nhưng được huấn luyện và trang bị tương đương với quân đội chính quy, lính dù và thủy quân lục chiến.
Tuy nhiên, việc chuyển giao xe tăng cho Lực lượng Vệ binh Quốc gia Ukraine không phản ánh một cuộc mở rộng lực lượng thiết giáp toàn diện. Thay vào đó, đây là một phần trong quá trình cải tổ toàn bộ học thuyết sử dụng xe tăng của Ukraine để phù hợp với bối cảnh chiến sự mới, nơi UAV xuất hiện khắp mọi nơi.
Những tổn thất nặng nề đã buộc các nhà chỉ huy Ukraine phải thay đổi cách vận hành xe tăng. Thay vì triển khai tấn công trực diện như trước đây, các kíp xe giờ đây phải hoạt động cực kỳ thận trọng: chủ yếu ẩn náu trong nhà kho, gara hoặc hầm trú, chỉ xuất hiện trong thời gian ngắn để khai hỏa rồi lập tức rút lui.
Nhà phân tích David Kirichenko từ Trung tâm Phân tích Chính sách châu Âu (CEPA), có trụ sở tại Washington D.C, gọi đây là "kỷ nguyên mới của xe tăng thận trọng", trong đó xe tăng hoạt động giống pháo binh hơn là vũ khí đột kích tuyến đầu như trước.
Thay vì duy trì 4 lữ đoàn xe tăng riêng biệt, mỗi lữ đoàn có đến 100 xe, Ukraine đang xem xét giải thể các đơn vị này. Hàng trăm xe tăng, bao gồm nhiều Leopard 1A5 và 2A4 trong số 240 chiếc do phương Tây viện trợ, sẽ được phân bổ lại cho các tiểu đoàn nhỏ hơn (mỗi đơn vị khoảng 30 xe), trực thuộc các lữ đoàn bộ binh, cơ giới hoặc các quân đoàn đa lữ đoàn mới mà Lục quân Ukraine đang tổ chức.
Chiến lược mới nhấn mạnh sự phân tán
Xe tăng không chỉ tản ra trong xung đột để tránh bị UAV phát hiện, mà còn phân tán về cơ cấu tổ chứ, chuyển sang vai trò hỗ trợ thay vì dẫn đầu, trong một cuộc chiến ngày càng do những cỗ máy không người lái nhỏ bé nhưng nguy hiểm định hình.
Kết quả sẽ là một lực lượng thiết giáp nhỏ hơn, với số lượng xe và kíp lái ít hơn, nhưng phù hợp hơn với đặc thù chiến sự hiện đại mà Ukraine đang phải đối mặt.
Ngoài yếu tố chiến thuật, việc tinh giản lực lượng xe tăng còn giúp Kiev giải quyết một bài toán nan giải khác: thiếu hụt nghiêm trọng bộ binh tiền tuyến. Khi số tân binh không còn dồn nhiều cho các trường huấn luyện xe tăng, lực lượng này có thể được chuyển hướng sang tăng cường cho các đơn vị bộ binh, những người trực tiếp đối mặt với áp lực khốc liệt nhất trên mặt trận.
