Hình ảnh về sự trở lại của loại vũ khí này được lan truyền rộng rãi trên nền tảng X, cho thấy Ukraine đã triển khai những "quái vật" pháo binh khổng lồ này để tập kích mục tiêu đối phương.
Pháo tự hành 2S7 Pion Ukraine đang bắn một quả đạn pháo 203mm vào mục tiêu của Nga. (Nguồn: X/OSINTtechnical)
Việc Ukraine đưa 2S7 Pion trở lại chiến sự một lần nữa nhấn mạnh vai trò của pháo binh hạng nặng trong cuộc chiến hiện đã bước sang năm thứ ba. Câu hỏi lớn đặt ra lúc này là liệu Ukraine có thể đảm bảo nguồn cung đạn dược cần thiết hay không, khi chiến sự tiếp tục tiêu tốn lượng lớn tài nguyên.
2S7 Pion, sản phẩm từ thời Liên Xô, vẫn nằm trong số những hệ thống pháo uy lực nhất mà Ukraine sở hữu. Được trang bị khẩu lựu pháo 2A44 cỡ nòng 203mm với nòng dài 56 calibers, hệ thống này có thể bắn đạn nặng hơn 100 kg tới khoảng cách 37 km với đạn thông thường, và tối đa 47 km nếu sử dụng đạn hỗ trợ tên lửa.
Với cơ chế nạp đạn bán tự động, Pion đạt tốc độ bắn khoảng một viên mỗi phút. Xe sử dụng khung gầm dựa trên nền tảng xe tăng T-80, giúp nó di chuyển linh hoạt trên địa hình khó khăn. Tuy nhiên, do đạn pháo 203mm có kích thước lớn, mỗi xe Pion chỉ mang theo được 4 viên, buộc phải có xe hỗ trợ đi kèm để tiếp đạn.
Vấn đề nguồn cung đạn dược
Trước đây, 2S7 Pion từng được thiết kế để sử dụng cả đạn hạt nhân, nhưng hiện tại Ukraine chủ yếu sử dụng đạn nổ mạnh, bao gồm loại M106 do Mỹ cung cấp. Đạn M106 nặng khoảng 110kg, mang theo lượng thuốc nổ lớn, đủ sức công phá các công sự kiên cố và khu vực tập trung binh lính đối phương.
So với đạn pháo 155mm thông thường, đạn 203mm sở hữu sức công phá vượt trội do kích thước và khối lượng lớn hơn, giúp nó xuyên sâu vào mục tiêu trước khi phát nổ. Ngoài ra, Pion cũng có khả năng sử dụng các loại đạn chuyên dụng như đạn chùm hoặc đạn xuyên bê tông, nhưng chưa rõ liệu Ukraine có sẵn những loại đạn này trong kho hay không.
Dù vậy, một trong những thách thức lớn nhất đối với Ukraine khi vận hành Pion chính là nguồn cung đạn 203mm. Loại pháo này tương đối hiếm, kéo theo sự khan hiếm của đạn dược tương thích trên toàn cầu.
Sau khi Liên Xô tan rã, Ukraine thừa hưởng một lượng 2S7 Pion và đạn 203mm từ kho dự trữ cũ. Nhưng nhiều năm không được bảo trì, cộng với nhu cầu tiêu hao khổng lồ trong xung đột, đã khiến kho đạn dần cạn kiệt. Các chuyên gia ước tính trước khi xung đột nổ ra, Ukraine chỉ có vài nghìn viên đạn 203mm, số lượng quá ít để duy trì chiến đấu dài hạn với Nga.
Để khắc phục, Ukraine tích cực tìm kiếm sự hỗ trợ từ phương Tây. Mỹ đã cung cấp đạn M106 phù hợp với khẩu 2A44 của Pion và từ năm 2023, có bằng chứng Ukraine đã sử dụng loại đạn này.
Tuy nhiên, số lượng viện trợ vẫn hạn chế, do Mỹ đã ngừng sản xuất đạn 203mm từ lâu. Bên cạnh Mỹ, Ukraine cũng kêu gọi sự hỗ trợ từ các nước NATO có kho vũ khí Liên Xô, trong đó Hy Lạp là một trong những ứng viên tiềm năng.
Theo Tướng Valerii Zaluzhnyi, cựu Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine: "Pháo binh vẫn là yếu tố quyết định trong chiến sự và hỏa lực của Pion mang lại lợi thế đáng kể khi đạn dược chính xác đang dần khan hiếm".
