Những động thái này của các bên đang khiến dấy lên lo ngại rằng khu vực Ukraine có thể rơi vào vòng xoáy bất ổn mới.
Bên tập trận, bên công khai điều thiết bị hạng nặng
Theo thông báo mới nhất trên mạng xã hội Facebook của các lực lượng vũ trang Ukraine, các lực lượng này sẽ thực hiện cuộc tập trận quân sự chung với các binh sĩ NATO trong vài tháng tới. Cuộc tập trận có sự tham gia của hơn 1.000 quân nhân từ ít nhất 5 quốc gia thành viên NATO.
Thông báo còn cho biết trong khuôn khổ cuộc tập trận, những đơn vị tham gia sẽ luyện tập những hành động phòng thủ, sau đó thực hiện một cuộc tấn công giả định nhằm khôi phục biên giới và toàn vẹn lãnh thổ trong trường hợp bị láng giềng tấn công. Tuy nhiên, thông báo không nêu chính xác thời điểm diễn ra cuộc tập trận.
Cuộc tập trận trên được coi là bước đi có thể gây căng thẳng với Nga, nước đã bày tỏ quan điểm phản đối những động thái như vậy. Trước đó, hôm 2/4, Điện Kremlin tuyên bố bất kỳ hành động triển khai binh sĩ nào từ NATO đến Ukraine sẽ làm gia tăng căng thẳng gần khu vực biên giới với Nga và buộc Moscow phải có những biện pháp bổ sung nhằm bảo đảm an ninh quốc gia.
Trong bối cảnh đó, trên mạng xã hội xuất hiện những video không xác nhận cho thấy dường như Nga đang di chuyển số lượng lớn xe tăng, xe bọc thép chở quân và các thiết bị khác tới những khu vực giáp biên giới với Ukraine. “Moscow dường cố tình không ngụy trang và công khai tuyệt đối với Kiev cũng như phương Tây về việc đang kéo quân tới biên giới Ukraine” - Cựu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Cộng hòa nhân dân Donetsk tự xưng (DPR) Igor Strelkov (Girkin) phát biểu trên kênh YouTube “Russian Interest”.
Ukraine có thể rơi vào bất ổn.
Những vòng xoáy ngầm
“Việc phô trương cơ bắp bằng hình thức tập trận quân sự và các hành động khiêu khích dọc biên giới là truyền thống của Nga” - Tổng thống Volodymyr Zelensky của Ukraine tuyên bố và nói thêm rằng Nga đang tìm cách tạo ra “bầu không khí gây đe dọa” trong bối cảnh Kiev hy vọng tiếp tục thực hiện lệnh ngừng bắn năm ngoái. Ông Zelensky cho hay đã nhận được lời đảm bảo từ Mỹ là Ukraine sẽ không đơn độc.
Tuy nhiên, người phát ngôn của Tổng thống Nga Dmitry Peskov khẳng định việc tăng quân ở biên giới “không đặt ra mối đe dọa cho bất kỳ ai” và giải thích rằng Nga đang thực hiện các biện pháp đảm bảo an ninh ở biên giới. Dù không đề cập trực tiếp việc tăng quân ở biên giới với Ukraine, nhưng ông nói rằng Nga tự do triển khai binh sĩ trên khắp lãnh thổ của mình.
Còn Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nói: “Đánh giá về thông tin vừa được các phương tiện truyền thông đăng tải, có thể thấy quân đội Ukraine hiểu rõ mức độ nguy hiểm của bất kỳ hành động nào dẫn tới kích động chiến tranh. Tôi rất hy vọng họ sẽ không bị các chính trị gia trong nước, phương Tây xúi giục có những hành động như vậy. Bất kỳ ai khơi mào cuộc chiến mới tại Donbass đều sẽ dẫn tới sự hủy hoại Ukraine”.
Theo thông tin từ Cựu Bộ trưởng Bộ Quốc phòng DPR Strelkov, kể từ giữa tháng 1/2021, Ukraine đã tích cực tái triển khai một số lượng lớn binh sĩ và vũ khí áp sát Donbass. “Trong 2 tháng qua, Kiev đã điều quân với số lượng lớn. Về nguyên tắc, lực lượng vũ trang Ukraine sẵn sàng tấn công. Hầu hết những đơn vị sẵn sàng chiến đấu đều tập trung ở Donbass, cộng với việc họ đã tạo ra một nhóm khác ở phía Bắc eo đất Crimea. Rõ ràng đây là trường hợp cần có hành động đáp trả của quân đội Nga” - ông Strelkov nói.
Một số quan chức và cựu quan chức Mỹ nhận định, sự leo thang căng thẳng gần đây ở miền Đông Ukraine và việc tăng cường lực lượng có thể là một cách để Moscow đánh giá cam kết của chính quyền Tổng thống Joe Biden với Ukraine. “Tình hình ở miền Đông Ukraine có thể chỉ là đang giả vờ nhưng điện Kremlin thực sự muốn thử thách chính quyền mới”-Frederick B. Hodges, một vị tướng đã nghỉ hưu, đồng thời là cựu chỉ huy cấp cao của quân đội Mỹ tại châu Âu cho hay.