Ukraine đã có được tân Chính phủ thân phương Tây, trong đó có ba bộ quan trọng được giao cho một người Mỹ, một người Gruzia và một người Litva được nhập quốc tịch chỉ vài giờ trước đó. Ba Bộ trưởng ngoại quốc này được mong đợi sẽ góp phần giúp Ukraine ra khỏi khủng hoảng kinh tế và đối phó với cuộc xung đột đẫm máu tại miền Đông.
Bổ nhiệm người nước ngoài, quyết định chưa có tiền lệ ở Ukraine.
Được Tổng thống Ukraine Petro Porochenko cho phép nhập quốc tịch Ukraine chỉ vài tiếng đồng hồ trước khi bổ nhiệm, bà Natalie Jaresko, người Mỹ gốc Ukraine từng làm việc tại Bộ Ngoại giao Mỹ được giao chức Bộ trưởng Tài chính. Tương tự, ông Aivaras Abromavicius người Litva, đồng lãnh đạo một Quỹ đầu tư Thụy Điển giữ chức Bộ trưởng Kinh tế. Cựu Bộ trưởng Y tế Gruzia, ông Alexander Kvitachvili nay trở thành Bộ trưởng Y tế Ukraine. Ba tân Bộ trưởng người nước ngoài được Quốc hội Ukraine thông qua với đa số phiếu. Đây là lần đầu tiên người ngoại quốc được giao chức vụ Bộ trưởng trong Chính phủ Ukraine. Cho đến nay, chỉ có vài cố vấn nước ngoài làm việc tại một số bộ. Tân Bộ trưởng Tài chính Natalie Jaresko và Bộ trưởng Kinh tế Aivaras Abromavicius có trách nhiệm nặng nề là cố gắng thúc đẩy nền kinh tế Ukraine đang nguy khốn và dựng dậy uy tín cho Chính phủ đối với các chủ nợ quốc tế, do vấn đề tài chính hết sức quan trọng cho sự sống còn của Chính phủ. Theo Tổng thống Porochenko, bà Jaresko - “một phụ nữ Ukraine có tấm lòng nhân ái” có nhiều kinh nghiệm về tài chính Ukraine vì đã từng làm việc trong 23 năm. Bà là người đồng sáng lập và là Giám đốc Quỹ đầu tư Horizon Capital hoạt động tại Ukraine, Moldavia và Belarus. Trước đó, bà Jaresko làm việc tại Bộ Ngoại giao Mỹ ở Washington. Các thành tích của bà khiến việc bổ nhiệm có thể làm Matxcơva giận dữ. Sự nghiệp của ông Abromavicius ít được công chúng biết đến hơn. Ông là một trong những lãnh đạo Quỹ đầu tư Thụy Điển East Capital hiện diện tại Đông Âu và Nga, đồng thời là Phó giám đốc một trong những hiệp hội bảo vệ nhà đầu tư lớn nhất ở Nga, có liên hệ với Deutsch Bank. Ông thông báo với các dân biểu Ukraine về phương pháp làm việc của mình: hành động “kiên quyết” và sử dụng “các biện pháp triệt để nhất” để tránh cho đất nước khỏi bị phá sản và tiến hành đến nơi đến chốn các cải cách được Quỹ Tiền tệ Quốc tế đòi hỏi. Bộ Y tế, ít mang tính chiến lược hơn được giao cho ông Kvitachvili, người Gruzia 44 tuổi, từng là Bộ trưởng Y tế Gruzia năm 2008.
Bà Oleksandr Parashchii, Trưởng nhóm phân tích của Concorde Capital tại Kiev nhận định: “Khó có thể nói sự kiện này sẽ làm thay đổi được những gì. Các Bộ trưởng người nước ngoài này có thể làm nên những đầu tàu mạnh mẽ, nhưng nếu không có các nỗ lực trên mọi mặt thì không có cải cách nào có thể thực hiện được”.
Phát biểu tại Quốc hội, Tổng thống Poroshenko nói rằng nước này phải học các kinh nghiệm nước ngoài để vượt ra khỏi bờ vực phá sản sau nhiều năm tham nhũng và bất ổn chính trị. Trong một diễn biến khác, Quốc hội Ukraine dự kiến sửa đổi một số luật liên quan đến việc thu hút người nước ngoài làm việc tại các cơ quan nhà nước, phù hợp với lợi ích quốc gia của Ukraine. Theo các nghị sĩ thuộc khối Poroshenko, cần thu hút người nước ngoài làm việc do tình hình khó khăn của nền kinh tế và vấn nạn tham nhũng trong các cơ quan nhà nước. Nhóm nghị sĩ này nhấn mạnh rằng, điều chính không phải là quốc tịch của các quan chức mà là tính chuyên nghiệp của các ứng cử viên, không có xung đột về lợi ích giữa nhu cầu của nhà nước và lợi ích riêng, không có mối liên hệ với các nhóm thiểu số chính trị. Quyết định chưa từng có tiền lệ của Tổng thống Poroshenko có thể sẽ khiến Ukraine chịu sự chi phối từ bên ngoài. Các nhà phân tích chỉ ra rằng, quyết định của Ukraine trong việc đưa người nước ngoài vào một số vị trí nhạy cảm trong Chính phủ để trấn an dư luận vốn mất lòng tin vào những chính trị gia. Nhà phân tích chính trị Taras Berezovets nói: “Chúng ta đã đặt cược vào những con người này với hy vọng người nước ngoài sẽ không tham nhũng”.
Toàn bộ quá trình tuyển người của Chính phủ Ukraine được Quỹ Renaissance cung cấp tiền với chi phí lên tới 82.000 USD. Quỹ này được tỷ phú người Mỹ George Soros tài trợ.
Với việc thông qua Nội các mới, Quốc hội Ukraine đã chấm dứt nhiều tuần cãi cọ, tranh giành sau hậu trường liên quan đến vấn đề lập Nội các mới sau cuộc bầu cử diễn ra hồi tháng 10. Diễn biến này diễn ra trong bối cảnh quân Chính phủ Kiev và lực lượng ly khai miền Ðông Ukraine vừa nhất trí về một lệnh ngừng bắn ở khu vực dọc biên giới với Nga.
(Theo KievPost, AFP)
Hải Hà
