Mặc dù các đồng minh đã cam kết cung cấp 80 tiêm kích F-16 cho Ukraine, nhưng việc thiếu phi công được đào tạo bài bản đang là một trở ngại nghiêm trọng. Thực tế cho thấy, ngay cả khi có đủ số lượng máy bay, khả năng hoạt động hiệu quả của Không quân Ukraine vẫn bị hạn chế nghiêm trọng.
Tiêm kích F-16. (Nguồn: Bulgarian Military)
Dự báo cho thấy, Ukraine có thể đưa vào hoạt động khoảng 10 chiếc F-16 vào cuối năm nay, tuy nhiên, điều này phụ thuộc rất nhiều vào tiến độ đào tạo phi công. Các chương trình huấn luyện tại Mỹ, Hà Lan và Đan Mạch đang được đẩy nhanh, nhưng số lượng phi công hoàn thành khóa học vẫn chưa đủ đáp ứng nhu cầu thực tế.
Sự thiếu hụt phi công được đào tạo đang tạo ra một thách thức nghiêm trọng. Những chiếc máy bay chiến đấu F-16, vốn được yêu cầu từ năm 2022 và dự kiến chuyển giao vào năm 2024. Với tốc độ đào tạo chậm và tình trạng thiếu phi công ngày càng rõ ràng, nhóm máy bay chiến đấu đầu tiên có nguy cơ bị phá hủy trước khi nhóm thứ hai sẵn sàng. Đây là một vòng luẩn quẩn khó giải quyết.
Theo tờ The New York Times, khả năng vận hành F-16 của Ukraine đang bị hạn chế bởi sự thiếu hụt phi công và nhân viên kỹ thuật. Tướng Charles Brown Jr., một chuyên gia về F-16, đã nhấn mạnh rằng việc đào tạo đội ngũ kỹ thuật viên chuyên nghiệp là yếu tố quyết định để đảm bảo hoạt động ổn định và hiệu quả của các máy bay này.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (trái) và Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen (phải) ngồi trên máy bay chiến đấu F-16 trong nhà chứa máy bay của Căn cứ không quân Skrydstrup ở Vojens, Đan Mạch. (Nguồn: Getty Images)
Ukraine đang kỳ vọng có ít nhất một phi đội F-16 vào năm 2024 theo kế hoạch đã công bố. Tuy nhiên, theo The Washington Post, việc thiếu phi công đủ điều kiện sẽ là một rào cản lớn. Các chuyên gia cảnh báo, ngay cả khi máy bay được chuyển giao, chúng sẽ không thể tham chiến ngay lập tức.
Việc triển khai F-16 vào chiến trường hiện tại giống như việc bước vào một khu vực đầy mìn. Để giảm thiểu rủi ro, các chỉ huy Ukraine đã quyết định sử dụng chúng chủ yếu cho mục đích phòng thủ. Một quan chức Ukraine khẳng định: "Chúng tôi sẽ sử dụng F-16 để bảo vệ không phận của mình".
Trong cuộc phỏng vấn với The Telegraph, Tổng tư lệnh Lực lượng vũ trang Ukraine, Tướng Sirsky, đã từ chối cung cấp thông tin chi tiết về thời gian và số lượng F-16 đến Ukraine vì lý do an ninh. Ông khẳng định rằng F-16 sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường khả năng phòng không và tấn công mặt đất của Ukraine. Tuy nhiên, để bảo đảm an toàn cho máy bay và phi công, các F-16 sẽ phải hoạt động từ khoảng cách an toàn, ít nhất là 40 km so với tiền tuyến.
Ukraine đang đối mặt với một thách thức kép trong việc triển khai F-16. Không chỉ số lượng máy bay hạn chế, mà các cuộc tấn công liên tục của Nga vào cơ sở hạ tầng hàng không cũng tạo ra trở ngại lớn. Việc phá hủy đường băng thường xuyên khiến Ukraine gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động bay, đặc biệt là đối với những máy bay hiện đại như F-16.
