(Lê Thanh Chiến - Hậu Giang)
Trong các u tân sinh của buồng trứng thì có khoảng 10 - 20% là u quái loại biệt hóa (lành tính). Khối u có vỏ bọc bên ngoài và bên trong chứa dịch, răng, tóc, mỡ, da, cơ, mô nội tiết (tiết ra hoóc-môn). Thường phát hiện ở một bên buồng trứng, có 8 - 15% bị cả 2 bên. Khối u cứ tồn tại và phát triển cho đến khi được phát hiện. Thường người bệnh cảm thấy bụng to ra nên đi khám hoặc bị biến chứng. Các biến chứng của u quái buồng trứng: xoắn, vỡ khối u, nhiễm trùng, xuất huyết trong khối u hoặc hóa ác tính. Xoắn vặn khối u là một biến chứng thường gặp đưa đến tử vong, xảy ra ở 3,2 - 16% các trường hợp. Khi khối u càng to thì nguy cơ bị xoắn càng lớn.
Vỡ khối u hiếm gặp và thường có liên quan đến xoắn. Vỡ gặp ở 1 - 4% các trường hợp, xảy ra đột ngột đưa đến sốc hoặc xuất huyết với hội chứng viêm phúc mạc cấp tính. Khối u cũng có thể thể thủng gây thoát thành phần trong khối u ra bên ngoài mãn tạo viêm phúc mạc tăng sinh mô hạt. Nhiễm trùng khối u chỉ xảy ra ở 1% các trường hợp, thiếu máu tán huyết tự miễn cũng hiếm xảy ra có liên quan với các khối u nang biệt hóa (nếu cắt bỏ khối u thì triệu chứng thiếu máu biến mất). Những khối u hóa ác tính thì tiên lượng xấu, tỉ lệ sống 5 năm chỉ khoảng 15 - 31%. Thường khối u quái buồng trứng tồn tại không có triệu chứng gì, một số ít trường hợp có đau bụng, bụng hơi to ra, chảy máu tử cung bất thường. Đôi khi cũng có hội chứng bàng quang, đau lưng hoặc rối loạn tiêu hóa.
Để chẩn đoán cần chụp X-quang bụng, siêu âm và kể cả chụp cộng hưởng từ (MRI), chụp cắt lớp điện toán (CT-Scan), xét nghiệm HCG… mục đích của xét nghiệm còn giúp phân biệt u lành hay u ác, phân biệt với các khối u của buồng trứng, lạc nội mạc tử cung, áp-xe tai vòi buồng trứng, u xơ tử cung, thai ngoài tử cung, thận trong hố chậu, u sau phúc mạc… để chẩn đoán xác định phải làm giải phẫu bệnh học.