U nang buồng trứng khi nào cần phẫu thuật?

1. U nang buồng trứng phát hiện như thế nào?

U nang buồng trứng thường được phát hiện khi thăm khám phụ khoa định kỳ, thăm khám vùng chậu hoặc qua các xét nghiệm hình ảnh như siêu âm. Kiểm tra trên siêu âm giúp xác định kích thước, vị trí, hình dạng và tính chất (rắn, dịch) của một u nang. Tùy thuộc vào kích thước và cấu trúc của u nang (chứa dịch hay chất rắn), bác sĩ sẽ đề nghị các xét nghiệm bổ sung để xác định loại u nang và đưa ra phương án điều trị phù hợp.

Các xét nghiệm phổ biến có thể bao gồm:

Xét nghiệm thai kỳ: Kết quả dương tính có thể cho thấy bạn đang mang thai sớm. Nang hoàng thể là một loại u nang chức năng bình thường trong thai kỳ.

Siêu âm vùng chậu: Thiết bị hình que (đầu dò) sẽ phát và nhận sóng âm tần số cao để tạo hình ảnh tử cung và buồng trứng trên màn hình video. Hình ảnh siêu âm giúp xác nhận sự hiện diện của u nang, xác định vị trí và phân biệt u nang chứa dịch hay u đặc.

Nội soi ổ bụng: Bác sĩ sẽ đưa một dụng cụ mỏng, có đèn (ống soi ổ bụng) vào bụng qua một vết rạch nhỏ. Qua ống soi ổ bụng, bác sĩ có thể quan sát trực tiếp buồng trứng và bất kỳ u nang nào. Nếu phát hiện u nang, việc điều trị thường được tiến hành ngay trong cùng một quy trình. Đây là một thủ thuật phẫu thuật yêu cầu gây mê toàn thân.

Xét nghiệm dấu ấn khối u: Nồng độ một số protein trong máu, được gọi là kháng nguyên ung thư, thường tăng cao trong trường hợp ung thư buồng trứng. Nếu u nang có cấu trúc đặc và có nguy cơ cao mắc ung thư buồng trứng, bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm kháng nguyên ung thư 125 (CA 125) hoặc các xét nghiệm máu khác. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng nồng độ CA 125 cũng có thể tăng cao trong các tình trạng không phải ung thư, ví dụ như lạc nội mạc tử cung hoặc bệnh viêm vùng chậu.

Đôi khi, các loại u nang ít phổ biến hơn có thể được bác sĩ phát hiện khi khám vùng chậu định kỳ. Đặc biệt, u nang buồng trứng có cấu trúc đặc phát triển sau thời kỳ mãn kinh có thể tiềm ẩn nguy cơ ung thư (ác tính). Đó là lý do vì sao việc khám vùng chậu định kỳ rất quan trọng.

2. Điều trị và phẫu thuật u nang buồng trứng

2.1. Các phương pháp điều trị bảo tồn

Việc điều trị u nang buồng trứng phụ thuộc vào nhiều yếu tố: độ tuổi, loại và kích thước u nang, cũng như các triệu chứng mà bạn đang gặp phải. Bác sĩ có thể đề xuất một trong các phương pháp sau:

Theo dõi sát sao

Trong nhiều trường hợp, có thể chỉ cần theo dõi và tái khám để xem liệu u nang có tự biến mất sau vài tháng hay không. Đây thường là lựa chọn phù hợp – bất kể tuổi tác – nếu không có triệu chứng và kết quả siêu âm cho thấy bạn có một u nang nhỏ chứa đầy dịch. Bạn có thể sẽ cần siêu âm vùng chậu nhiều lần để theo dõi sự thay đổi về kích thước hoặc hình dạng của u nang.

Dùng thuốc

Các loại thuốc tránh thai nội tiết tố, chẳng hạn như thuốc viên tránh thai, có tác dụng ngăn ngừa rụng trứng. Điều này có thể giúp bạn tránh bị u nang buồng trứng tái phát. Tuy nhiên, thuốc tránh thai không thể làm teo nhỏ các u nang đã có.

2.2. Phẫu thuật

Bác sĩ có thể đề nghị cắt bỏ u nang nếu:

Có kích thước lớn: Đặc biệt là những u nang từ 5-10 cm trở lên hoặc đang có xu hướng phát triển nhanh.

Có cấu trúc không điển hình: Qua siêu âm hoặc các xét nghiệm khác, u nang có vẻ không giống u nang chức năng thông thường (ví dụ: có phần đặc, có vách ngăn phức tạp, có chồi sùi).

Gây ra triệu chứng nghiêm trọng: U nang gây đau đớn dữ dội, đau dai dẳng, chèn ép các cơ quan lân cận, hoặc gây biến chứng như vỡ nang, xoắn buồng trứng.

Nghi ngờ ung thư: Đặc biệt là u nang có cấu trúc đặc phát triển sau mãn kinh, hoặc có các dấu hiệu nghi ngờ ác tính trên xét nghiệm dấu ấn khối u (ví dụ: CA 125 tăng cao). Trong trường hợp này, cần được thăm khám bởi bác sĩ chuyên khoa ung thư phụ khoa. Việc điều trị có thể bao gồm phẫu thuật cắt bỏ tử cung, cổ tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng và có thể kết hợp với hóa trị hoặc xạ trị.

Không biến mất hoặc không giảm kích thước sau thời gian theo dõi: Với các u nang nhỏ, lành tính, bác sĩ thường ưu tiên theo dõi. Nếu chúng không tự biến mất hoặc thậm chí lớn hơn sau vài chu kỳ kinh nguyệt, phẫu thuật có thể được xem xét.

Một số u nang có thể được bóc tách mà không cần cắt bỏ buồng trứng (gọi là cắt bỏ nang). Trong một số trường hợp, buồng trứng có u nang sẽ cần được cắt bỏ (gọi là cắt bỏ buồng trứng).

Phẫu thuật thường có thể được thực hiện bằng phương pháp ít xâm lấn (nội soi), với ống soi và dụng cụ được đưa vào qua các vết mổ nhỏ trên bụng. Nếu u nang lớn hoặc có nghi ngờ ung thư, có thể cần phải phẫu thuật mở với vết mổ lớn hơn.

3. Lời khuyên của bác sĩ

Theo ThS.BSCKII Nguyễn Thị Minh Thanh, Bệnh viện Phụ sản Hà Nội, u nang buồng trứng là một bệnh lý thường gặp ở phụ nữ và đa số là các khối u lành tính (ít gây ung thư). Tuy tỷ lệ u buồng trứng và ung thư buồng trứng không nhiều nhưng đây là loại ung thư có độ ác tính cao và thường không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn sớm. Bệnh chỉ có thể được phát hiện khi khám phụ khoa và siêu âm, chẩn đoán hình ảnh.

Vì vậy, BS Nguyễn Thị Minh Thanh khuyến cáo phụ nữ nên đi khám phụ khoa định kỳ 4 - 6 tháng/lần để phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường của u nang buồng trứng cũng như các bệnh phụ khoa khác.

U nang buồng trứng có thể trở thành ung thư?

SKĐS - U nang buồng trứng là bệnh phổ biến và có thể hình thành tự nhiên trong chu kỳ kinh nguyệt. Hầu hết các u nang buồng trứng là vô hại nhưng đôi khi u nang có thể phát triển quá mức.