Chị Bùi Thị Mỹ Ngân, 39 tuổi, Ninh Kiều, Cần Thơ vào viện ngày 27/8/2020 vì đau đầu và mờ mắt. Chị đau đầu khoảng 5 năm, trở lại đây.
Đã đi điều trị nhiều nơi nhưng không giảm, 3 tháng nay hai mắt nhìn mờ dần, mũi mất cảm giác mùi, xuất hiện cơn co giật cục bộ. 1 tháng nay mắt phải không nhìn thấy hoàn toàn, mắt trái nhìn mờ, đến khám và nhập viện BVĐK Trung ương Cần Thơ.
Chị Ngân nhập viện trong tình trạng tỉnh táo, đau đầu, co giật cục bộ hai tay...
Bác sĩ chỉ định chụp MRI, phát hiện: U màng não nền sọ (với kích thước u # 7x9,5cm). Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật.
Hình ảnh khối u màng não lớn trên phim MRI
Phẫu thuật khối u màng não phức tạp và khó do:
Nguồn mạch máu nuôi u màng não nền sọ từ động mạch cảnh ngoài chia ra các nhánh động mạch nền sọ và động mạch cảnh trong chia ra các nhánh động mạch não trước, động mạch não giữa và động mạch thông trước. Các dây thần kinh số II, III...
Trường hợp này nguồn nuôi u từ các nguồn chính gồm động mạch não trước và động mạch mắt, các nhánh động mạch từ nền sọ.
Mặc dù là khối u lành tính nhưng khi khối u phát triển chèn ép gây mờ mắt, người bệnh sẽ có những dấu hiệu như: Đau đầu chỉ thoáng qua, thị lực giảm, lời nói không chuẩn xác,… cần đến ngay các cơ sở y tế chuyên khoa để được thăm khám, chẩn đoán, phát hiện và điều trị bệnh kịp thời.
U không xâm lấn nhưng dính vào các mạch máu lớn, trong quá trình phẫu thuật dễ gây tổn thương các mạch máu này.
Để có thể phẫu thuật bóc tách lấy hết khối u, các bác sĩ phải phối hợp giữa nhiều chuyên khoa. BS Trịnh Thành Tính thực hiện chụp động mạch và nút mạch phần nuôi khối u… Nút mạch làm giảm nguồn cung cấp máu cho khối u làm giảm nguy cơ chảy máu khi phẫu thuật.
Trường hợp này dù làm tắc được nguồn nuôi u từ nhánh của động mạch não trước nhưng không tắc được các mạch máu còn lại, nên ca mổ rất khó khăn khi u còn nhiều mạch máu nuôi u và do u quá lớn nên trong quá trình mổ phải cẩn thận để không tổn thương nhu mô não và các mạch máu lớn: Động mạch não trước, động mạch não giữa, xoang hang...dễ gây tử vong nếu tổn thương các mạch máu lớn.
Kíp phẫu thuật qua kính hiển vi bóc tách thành công khối u
Ê kíp phẫu thuật do BS.CKI Nguyễn Đông Quân, BS.CKI Huỳnh Tấn Hải, BS. Lê Quang – Khoa Ngoại Thần kinh, BS.CKII Nguyễn Thanh Liêm – Khoa Phẫu thuật – Gây mê hồi sức thực hiện lấy u vi phẫu, đây là phẫu thuật qua kính hiển vi nên các phẫu thuật viên cần thực hiện chính xác, tỉ mỉ, tiến hành đốt các mạch máu nuôi u, cầm máu.
Sau 10 giờ căng thẳng các bác sĩ đã bóc tách thành công khối u và bảo tồn các cấu trúc quan trọng.
Sáng 14/9/2020, bệnh nhân tỉnh táo, vết mổ khô, không sốt, thị lực hai mắt cải thiện tốt, bệnh nhân không có cơn co giật cục bộ, sinh hoạt gần như bình thường.
Sáng 14/9/2020, bệnh nhân tỉnh táo, thị lực 2 mắt cải thiện tốt
Theo BS.CKII Chương Chấn Phước, Trưởng khoa ngoại thần kinh bệnh viện: Đa phần u màng não đều là những khối u lành tính, phát triển chậm. Có khoảng 80% bệnh nhân cắt bỏ khối u hoàn toàn sẽ có cơ hội khỏi bệnh.
U màng não chiếm tỷ lệ khoảng 34% các khối u nguyên phát ở não, thường xảy ra ở lứa tuổi từ 30-70. U màng não phát triển khá chậm nên thường không có dấu hiệu gì cho đến khi kích thước khá lớn. Triệu chứng của u màng não liên quan đến kích thước khối u và vị trí của khối u.Một số dấu hiệu thường gặp:
Đau đầu: Đau đầu tăng dần, thường bắt đầu ở 1 vị trí sau đó lan ra khắp đầu. Bệnh nhân sau đó không còn đáp ứng với thuốc giảm đau
Động kinh: Co giật cục bộ 1 bộ phận (1 tay, 1 chân) hay toàn thể.
Rối loạn ý thức: lú lẫn, ngủ gà, thay đổi tính cách, hành vi.
Nôn, buồn nôn: Thường là nôn vọt, không liên quan đến bữa ăn, sau nôn không giảm đau đầu. Rối loạn thị giác: Nhìn hai…Yếu chi. Ù tai, không nghe được
Chẩn đoán u màng não gặp khá nhiều khó khăn do đa số các u màng não phát triển chậm và hầu hết chỉ gặp ở người trưởng thành nên triệu chứng không rõ ràng khiến cho bệnh nhân, bác sĩ lầm tưởng là những dấu hiệu bình thường của tuổi tác. Một số triệu chứng đi kèm với u màng não cũng có thể do các bệnh lý khác.
