Tỷ suất sinh con ở tuổi vị thành niên vẫn cao, cần đẩy mạnh truyền thông quan hệ tình dục an toàn

Những thông tin trên được ông Lê Thanh Dũng - Cục trưởng Cục Dân số (Bộ Y tế) cho biết tại Lễ Mít tinh Hướng ứng Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 năm 2024, do Cục Dân số (Bộ Y tế) phối hợp với Hội Kế hoạch hóa gia đình Việt Nam tổ chức hôm nay tại Hà Nội.

Tỷ suất sinh con ở vị thành niên từ 15-19 tuổi vẫn còn cao

Thông tin tại Lễ Mít tinh cho thấy, trên thế giới, tình trạng mang thai ngoài ý muốn, nhất là ở độ tuổi vị thành niên, thanh niên cũng rất đáng lo ngại. Theo thống kê, trong giai đoạn năm 2015-2019, mỗi năm trên thế giới có 121 triệu ca mang thai ngoài ý muốn, trong số đó có 61% trường hợp được giải quyết bằng phá thai, tương đương với 73 triệu ca phá thai mỗi năm; ước tính có khoảng 45% số ca phá thai không an toàn. 

Riêng năm 2024, có 4,7 triệu trẻ sơ sinh, trong đó có khoảng 3,5% tổng số trẻ sơ sinh trên toàn thế giới được sinh ra từ các bà mẹ dưới 18 tuổi và khoảng 340.000 trẻ được sinh ra từ các bé gái dưới 15 tuổi. Điều này gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe và hạnh phúc của cả bà mẹ trẻ và những đứa trẻ.

Tại Việt Nam, báo cáo kết quả điều tra các mục tiêu Phát triển bền vững về trẻ em và phụ nữ Việt Nam 2020-2021 cho thấy tổng nhu cầu chưa được đáp ứng về kế hoạch hóa gia đình không giảm mà tiếp tục tăng cao, từ 6,1% (năm 2014) lên 10,2% (năm 2021) ở nhóm phụ nữ hiện đã kết hôn hoặc sống chung, đặc biệt tỷ lệ này ở nhóm phụ nữ có quan hệ tình dục, hiện chưa kết hôn hoặc không sống chung như vợ chồng lên tới 40,7%.

Đáng lưu ý khi tỷ suất sinh con ở vị thành niên (từ 15-19 tuổi) vẫn còn cao, cao nhất ở khu vực Trung du và miền núi phía Bắc (115) và Tây Nguyên (76), nơi tập trung đông các dân tộc thiểu số (3).

Do vậy, theo ông Dũng mặc dù chất lượng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình đã từng bước được cải thiện, tuy nhiên, vẫn còn một vấn đề cần quan tâm. Việc thực hiện các mục tiêu về kế hoạch hóa gia đình vẫn tiếp tục là một nội dung quan trọng của công tác dân số.

Việc được tiếp cận các dịch vụ kế hoạch hóa gia đình và sức khỏe sinh sản là rất quan trọng đối với sức khỏe của phụ nữ và trẻ em trên toàn thế giới, giúp ngăn ngừa tử vong mẹ cũng như là giảm mang thai ngoài ý muốn, nhất là ở độ tuổi vị thành niên, thanh niên.

Vì vậy, chủ đề của Ngày Tránh thai Thế giới 26/9 năm 2024 của Việt Nam là: "Giới trẻ hãy có trách nhiệm trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì hạnh phúc của chính mình, vì tương lai của đất nước".

Tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác dân số trong tình hình mới

Theo ông Dũng, Nghị quyết số 21-NQ/TW, Hội nghị lần thứ sáu Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XII chỉ rõ "Tiếp tục chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang Dân số và Phát triển", không có nghĩa là sẽ không thực hiện kế hoạch hóa gia đình mà vẫn tiếp tục thực hiện hiệu quả hơn nữa để đạt được mục tiêu của Nghị quyết 21 đề ra "Mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ đều được tiếp cận thuận tiện với các biện pháp tránh thai hiện đại; giảm 2/3 số vị thành niên và thanh niên có thai ngoài ý muốn".

Do đó, Cục trưởng Cục Dân số nhấn mạnh, để thực hiện tốt chủ đề "Giới trẻ hãy có trách nhiệm trong việc quan hệ tình dục an toàn và chủ động tránh thai vì hạnh phúc của chính mình, vì tương lai của đất nước" đề nghị Sở Y tế các tỉnh, thành phố phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan tiếp tục quan tâm, tham mưu cấp có thẩm quyền triển khai có hiệu quả các chủ trương, đường lối, chính sách, giải pháp của Đảng, Nhà nước về công tác dân số trong tình hình mới. 

Đặc biệt, chỉ đạo tổ chức triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp từng bước khắc phục tình trạng mang thai và sinh con ở trẻ vị thành niên; ưu tiên đẩy mạnh các đợt chiến dịch truyền thông cao điểm lồng ghép với cung dịch vụ về dân số, sức khỏe sinh sản thân thiện cho vị thành niên, thanh niên.

Bên cạnh đó, ngành y tế các địa phương đảm bảo mọi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ trên địa bàn được tiếp cận thông tin và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình thuận tiện, an toàn và có chất lượng. Triển khai các hoạt động giáo dục dân số, sức khỏe sinh sản cho vị thành niên, thanh niên phù hợp với từng lứa tuổi; đặc điểm, tình hình thực tế của mỗi địa phương

Cơ quan dân số các cấp cần nỗ lực hơn nữa, chủ động triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ được giao, hoàn thành các mục tiêu của các chương trình đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, đặc biệt là Chương trình Củng cố, phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ kế hạch hóa gia đình đến năm 2030.

Việt Nam cũng khẳng định sẵn sàng hợp tác với các tổ chức Phi Chính phủ, các Tổ chức quốc tế trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình.

PGS Phạm Bá Nhất - Chủ tịch Hội Kế hoạch hóa gia đình cho biết mục đích của Ngày Tránh thai thế giới là nâng cao nhận thức cho giới trẻ, phụ nữ và nam giới trong độ tuổi sinh đẻ về các biện pháp tránh thai, giúp họ có sự lựa chọn để không mang thai ngoài ý muốn.

Việc chủ động phòng tránh thai sẽ chủ động trong việc sinh con, thời gian sinh, khoảng cách sinh và số con, đảm bảo mỗi đứa trẻ sinh ra đều là mong đợi của cha mẹ và cha mẹ đã sẵn sàng để nuôi dạy chúng; tránh được những tai biến sản khoa, nhất là ở trẻ vị thành niên, nâng cao chất lượng cuộc sống, không sinh quá nhiều con để có điều kiện chăm sóc, giáo dục tốt hơn…

Mức sinh giảm, tỉ số giới tính khi sinh ở mức cao, thách thức mục tiêu dân số và phát triển

SKĐS - Bộ Y tế cho biết, công tác dân số thời gian tới có nhiều khó khăn, thách thức đó là: nguy cơ không đạt được mục tiêu duy trì mức sinh thay thế trên toàn quốc; tốc độ già hóa dân số nhanh và sớm trở thành quốc gia dân số già; tỉ số giới tính khi sinh vẫn luôn ở mức cao...