Tỷ lệ phát hiện bệnh lao phục hồi ngoạn mục

Chỉ còn 8 năm nữa, Việt Nam sẽ tới thời điểm hoàn thành mục tiêu chấm dứt bệnh lao vào năm 2030. Mặc dù gặp không ít khó khăn, thách thức trong quá trình thực hiện nhưng PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm chương trình chống lao Quốc gia vẫn tin tưởng  Việt Nam sẽ "về đích" đúng hạn.

Chiều ngày 19/11, Chương trình Chống lao quốc gia đã tổ chức Giao ban toàn quốc tổng kết hoạt động phòng chống lao 2022 và kế hoạch năm 2023 và kế hoạch năm 2023 sự tham dự của đại diện các Bộ, Ban, Ngành, Đoàn thể Trung ương, Chương trình chống lao các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, và các đối tác trong nước và quốc tế.

Những tín hiệu tích cực

Trong những năm qua, có nhiều vấn đề ảnh hưởng tới công tác phòng chống lao tại Việt Nam như  đại dịch COVID-19, vấn đề tự chủ tài chính tại các tuyến, thay đổi mô hình tổ chức tại y tế tuyến tỉnh/huyện, thay đổi cán bộ y tế làm công tác chống lao hay việc chuyển đổi thanh toán thuốc chống lao từ ngân sách nhà nước sang bảo hiểm y tế….  Tuy nhiên bằng sự nỗ lực của cả hệ thống y tế, cán bộ y tế làm công tác phòng chống lao từ trung ương đến địa phương, sự hỗ trợ của các đối tác, công tác phòng chống lao năm 2022 đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

PGS.TS Nguyễn Bình Hòa, Phó Giám đốc BV Phổi Trung ương cho biết, một trong những tín hiệu vui trong công tác phòng chống lao là trong 9 tháng đầu năm 2022, Việt Nam đã phát hiện 76.072 ca bệnh, tương tự 3 quý đầu năm 2019 - thời điểm trước dịch COVID-19, cao hơn cả cùng kỳ năm 2020. Đặc biệt, Việt Nam duy trì được tỷ lệ điều trị thành công các ca bệnh lao mới và tái phát trên 90%.

Theo đánh giá của các tổ chức quốc tế tại Việt Nam, việc phục hồi lại hoạt động phát hiện và công tác chống lao tại các địa phương ngang bằng với giai đoạn trước dịch COVID-19 cũng đã cho thấy những nỗ lực to lớn của hệ thống chống lao trên toàn quốc, và việc dự kiến đạt được con số 100.000 ca phát hiện trong cả năm 2022 là vô cùng khả thi. Tuy nhiên con số này còn thấp hơn so với chỉ tiêu kế hoạch là 139.000 ca bệnh được phát hiện- đây là số liệu cam kết với Quỹ toàn cầu để đạt mục tiêu thanh toán bệnh lao vào năm 2030.

Để bù đắp các chỉ tiêu phát hiện ca bệnh lao do ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, năm 2022, Chương  trình chống lao Quốc gia đã triển khai nhiều hoạt động sàng lọc phát hiện chủ động, hoạt động lao tiềm ẩn, lao kháng thuốc, lao trong trại giam, lao trẻ em, phối hợp công tư trong công tác phòng chống lao...

Ngoài ra, năm 2022, Việt Nam đã cung ứng thuốc lao  sang nguồn Quỹ BHYT, đây là một thành công rất lớn, góp phần đảm bảo cung ứng đầy đủ, kịp thời thuốc chống lao phục vụ điều trị cho người bệnh lao có thẻ bảo hiểm y tế.  Trong giai đoạn tới, Chương trình chống lao sẽ tiếp tục hỗ trợ các địa phương hoàn thiện các điều kiện, kiện toàn cơ sở y tế để đảm bảo đủ các điều kiện thực hiện khám chữa bệnh lao thanh toán BHYT,  hỗ trợ các địa phương trong việc quản lý điều tiết sử dụng thuốc chống lao hàng 1 nguồn BHYT để đảm bảo có đủ thuốc sử dụng cho người bệnh.

Còn nhiều khó khăn thách thức phía trước

PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, Giám đốc BV Phổi Trung ương, Chủ nhiệm chương trình chống lao Quốc gia nhận định, sau dịch COVID-19, số bệnh nhân lao nặng tăng lên rất nhiều, thậm chí có bệnh nhân bị lao toàn thể, lao màng não... – những ca bệnh trước đây ít gặp. "Đó là do trong dịch bệnh, người dân khó tiếp cận dịch vụ y tế. Đây là vấn đề chúng tôi gặp phải trong thời gian đầu của năm nay", PGS.TS Nguyễn Viết Nhung nói.  

Giám đốc BV Phổi Trung ương cho biết thêm, ngày 1/7/2022 Chương trình chống lao quốc gia đã thực hiện chuyển giao cơ chế cung ứng thuốc lao từ nguồn ngân sách Nhà nước sang nguồn Quỹ BHYT, mở ra một cơ chế tài chính bền vững và hiệu quả hơn cho người bệnh lao.

Tuy nhiên theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, người có thẻ BHYT sẽ phải chi trả 20% chi phí điều trị bệnh lao. Khi người bệnh điều trị một thời gian hết triệu chứng họ sẽ ngừng hoặc bỏ thuốc, vì việc phải chi trả chi phí dù ít nhưng vẫn là gánh nặng nhất là với người nghèo. Bởi vì với bệnh lao, phác đồ điều trị thường kéo dài,  việc phải chi trả chi phí tạo gánh nặng tài chính rất lớn cho người bệnh. "Việc người bệnh bỏ điều trị còn kéo theo nguy cơ kháng thuốc", PGS.TS Nguyễn Viết Nhung nói.

Để giải ''bài toán'' này, theo PGS.TS Nguyễn Viết Nhung, cần phải nghiên cứu làm sao có thêm ngân sách để hỗ trợ, cấp thuốc chống lao miễn phí đến từng người bệnh một cách dễ dàng nhất. Có như vậy mới có thể đạt mục tiêu chấm dứt bệnh lao.

Chủ nhiệm chương trình chống lao Quốc gia khẳng định: "Nếu có bất cứ rào cản nào đối với người bệnh trong việc tiếp cận dịch vụ phòng chống lao, đều có nguy cơ mục tiêu thanh toán bệnh lao không thành công".

Phòng chống lao dựa vào cộng đồng - yếu tố bền vững để sớm 'thanh toán' bệnh lao

SKĐS - Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao cao, và là một trong 30 nước có gánh nặng bệnh lao kháng đa thuốc cao nhất thế giới. Theo báo cáo của WHO năm 2020 có hơn 172.000 người mắc bệnh lao và có 10.400 người tử vong vì căn bệnh này, trong đó, 63% bệnh nhân lao tử vong chỉ bị lao thường.

Chi phí điều trị lao kháng thuốc gấp hàng chục lần so với bệnh lao thông thường

SKĐS - Nếu người bệnh mắc lao không điều trị đúng thuốc, đủ thời gian có thể dẫn đến lao kháng thuốc. So với việc điều trị lao thông thường, lao kháng thuốc sẽ tốn chi phí gấp hàng chục lần.