Giảm phương thức, xử phạt nặng sai phạm tuyển sinh
Chỉ đạo của Bộ GD&ĐT được đưa ra trong bối cảnh kỳ thi tốt nghiệp THPT và xét tuyển ĐH năm 2025 lần đầu tiên áp dụng theo Chương trình GDPT 2018. Việc tồn tại quá nhiều phương thức xét tuyển trong những năm qua đã khiến thí sinh và phụ huynh rơi vào "ma trận" lựa chọn, gây áp lực không cần thiết.
Để khắc phục tình trạng này, Bộ GD&ĐT yêu cầu các cơ sở đào tạo (CSĐT) khẩn trương hoàn thiện, sớm công bố đề án tuyển sinh năm 2026, trong đó yêu cầu quan trọng nhất là giảm số lượng phương thức xét tuyển nhằm bảo đảm tính công bằng, tin cậy và tạo tác động tích cực tới hoạt động dạy và học ở bậc phổ thông. Các trường cần rà soát, khắc phục những bất cập, thực hiện xét tuyển theo hướng ổn định, phù hợp với định hướng đổi mới.
Đối với khối ngành sư phạm, Bộ yêu cầu các trường tập trung đào tạo nhân lực chất lượng cao, chủ động phối hợp với địa phương trong việc xác định nhu cầu và đăng ký chỉ tiêu tuyển sinh. Toàn bộ các CSĐT phải đổi mới chương trình, hiện đại hóa phương thức đào tạo và thực hiện nghiêm quy định về đào tạo từ xa. Bộ khẳng định, những ngành không đảm bảo chất lượng sẽ bị dừng tuyển sinh.
Bộ GD&ĐT yêu cầu các cơ sở đào tạo khẩn trương hoàn thiện, sớm công bố đề án tuyển sinh năm 2026.
Đáng chú ý, Bộ GD&ĐT đang lấy ý kiến về dự thảo xử phạt vi phạm trong tuyển sinh, với đề xuất mức phạt tiền lên tới 150 triệu đồng đối với hành vi tuyển sai từ 30 người học trở lên, đi kèm hình thức đình chỉ tuyển sinh từ 12 đến 18 tháng.
Nhiều trường đại học công bố phương thức tuyển sinh dự kiến
Thực hiện yêu cầu của Bộ GD&ĐT, ngay trong tháng 10, nhiều trường đại học đã bắt đầu công bố dự kiến phương thức tuyển sinh năm 2026, thể hiện sự điều chỉnh linh hoạt và chuyển dịch sang xét tuyển đa yếu tố.
Đại học Bách khoa Hà Nội (HUST) dự kiến tổ chức Kỳ thi Đánh giá tư duy (TSA) năm 2026 thành ba đợt nhằm tạo điều kiện tối đa cho thí sinh. Đợt thi sớm nhất dự kiến vào cuối tháng 1/2026, nhằm giúp thí sinh sớm làm quen và có thêm cơ hội xét tuyển. Việc công bố lịch thi sớm và tăng số lượng đợt thi của HUST cho thấy các trường lớn đang tăng cường các phương thức đánh giá năng lực chuyên biệt, thay vì chỉ dựa vào điểm thi THPT.
Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM dự kiến năm 2026 sẽ áp dụng duy nhất phương thức xét tuyển tổng hợp, ngoài xét tuyển thẳng theo quy định của Bộ. Phương thức này sẽ bao gồm các điểm thành phần: điểm thi tốt nghiệp THPT, điểm thi đánh giá năng lực, kết quả học tập THPT và các thành tích nổi bật khác. TS. Nguyễn Trung Nhân, Trưởng phòng Đào tạo, lý giải cách làm này giúp trường có đánh giá toàn diện hơn.
Trường Đại học Công Thương TP.HCM (HUIT) cho biết trường sẽ giảm dần tỷ lệ xét học bạ và dừng hoàn toàn vào năm 2028, khi đó trường sẽ chuyển sang xét tuyển tổng hợp. Đáng chú ý, HUIT còn có chính sách hỗ trợ đặc biệt cho thí sinh diện tuyển thẳng: miễn 100% học phí toàn khóa và hỗ trợ 3 triệu đồng/tháng sinh hoạt phí.
Theo đại diện Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TP.HCM) cho biết, phương án tuyển sinh năm 2026 của trường cơ bản giữ ổn định, không có thay đổi lớn so với năm 2025. Theo đó, trường tiếp tục áp dụng hai phương thức tuyển sinh chính. Trong đó, phương thức xét tuyển tổng hợp chiếm từ 95% đến 99% tổng chỉ tiêu, còn lại là phương thức xét tuyển thẳng hoặc ưu tiên xét tuyển theo quy định của Bộ GD&ĐT, chiếm khoảng 1% đến 5%. PGS.TS Bùi Hoài Thắng, Trưởng phòng Đào tạo Trường ĐH Bách khoa TP.HCM cho biết thêm: "Các điều chỉnh kỹ thuật (nếu có) như quy đổi điểm, cách tính trọng số… sẽ được nhà trường công bố sớm, giúp thí sinh có đủ thời gian chuẩn bị hồ sơ chính xác và đầy đủ".
Rà soát tổ hợp xét tuyển: Bài học kinh nghiệm từ năm 2025
Yêu cầu rà soát, khắc phục bất cập được Bộ GD&ĐT nhấn mạnh là bài học quan trọng từ mùa tuyển sinh 2025.
Đơn cử, việc Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐHQG Hà Nội) ban đầu loại bỏ tổ hợp C00 (Văn, Sử, Địa) khỏi nhiều ngành trong thông báo tuyển sinh năm 2025 đã gây xôn xao dư luận. Ngay sau đó, thực hiện chỉ đạo của Bộ GD&ĐT nhằm bảo đảm quyền lợi cho thí sinh, trường đã điều chỉnh và bổ sung tổ hợp C00 trở lại cho 17 ngành hot, cùng với việc bổ sung các tổ hợp C03, C04. Đây là minh chứng rõ rệt cho việc các trường cần duy trì sự ổn định và công bằng trong việc lựa chọn tổ hợp, không làm ảnh hưởng đến học sinh đã theo đuổi các môn học truyền thống.
Các trường như Đại học Tài chính – Marketing và Đại học Ngân hàng TP.HCM dự kiến không thay đổi nhiều về phương thức tuyển sinh năm 2026, tiếp tục giữ ổn định các phương thức cốt lõi như xét điểm thi tốt nghiệp THPT và điểm đánh giá năng lực.
Những động thái từ Bộ GD&ĐT và các CSĐT cho thấy công tác tuyển sinh đại học đang bước vào giai đoạn điều chỉnh mang tính hệ thống. Thí sinh và phụ huynh cần theo dõi sát sao, cập nhật thông tin chính thức từ các trường để có kế hoạch học tập và ôn luyện hiệu quả nhất.
