Trong cuốn sách nổi tiếng mang tên La grande transgression (Bước nhảy vĩ đại qua rào cản), GS. Bernard Debre, bác sĩ Bệnh viện Cochin, Paris đã viết rằng: Chúng ta - tức con cháu của loài khỉ, đang thi thố với tạo hóa, đang cố gắng vượt qua các rào cản về giống loài để “cải tiến” bản thân, tạo ra những giống người hoàn toàn mới, khác hẳn với giống người của tạo hóa. Vậy, diện mạo của giống người đó như thế nào? SK&ĐS xin trích đăng cuộc phỏng vấn của phóng viên tạp chí L’Express với GS.Debre xung quanh vấn đề này.
- Trong cuốn sách của mình, có một chương được ông đặt tên là “Một khi con cháu của khỉ thi thố với tạo hóa”, ông đã có những dự báo về kết quả của cuộc thi thố này?
Giống người tương lai sẽ có lai tạo với các linh kiện điện tử? |
- Vâng, con cháu của khỉ chính là chúng ta hiện nay, vẫn thuộc loài Homo sapiens. Nhưng đồng thời cũng là khởi điểm của một loài tương lai: loài Homo scientificus - tức con người khoa học. Loài người mới này về mặt di truyền có một phần là động vật, một phần thực vật, còn phần lớn là con người được phụ trợ thêm các yếu tố điện tử. Những gì tôi viết đề cập đến việc “cải tiến” bản thân chúng ta, đến những thử nghiệm tạo ra các sinh vật sống hoàn toàn mới: không DNA kinh điển, không mã di truyền chung.
Cho đến gần đây nhất, nhà phát minh, nhà sản xuất và chủ nhân bản quyền của sự sống độc nhất là tạo hóa. Trong phận sự của mình, nhân loại chỉ phục hồi những bộ phận bị tàn phế, kéo dài tính hữu hiệu của thân thể chính mình. Nhưng bây giờ, có vẻ như một cuộc chạy đua nhằm chế tạo ra những sinh vật chưa từng có trong thiên nhiên đang bắt đầu. Người ta đang thử làm điều đó trong nhiều phòng thí nghiệm.
- Có phải các nhà khoa học đã có thể nhào nặn, cấy ghép gen tương tự như chơi trò ghép hình Lego…?
- Đúng thế, chúng ta đang học cách vượt qua các rào cản về giống loài. Giới khoa học đã cấy gen nhện vào cơ thể con cừu để có loại len dạ dai, mềm như tơ nhện; cấy gen người vào cơ thể bò sữa để “con người hóa sữa bò”... Song tất cả vẫn chỉ là những bài tập mở đầu. Đối tượng mà khoa học quan tâm nhiều nhất chính là con người. Dù đã có những bước tiến đáng nể trong việc giải mã bộ gen người nhưng vẫn phải chờ 10-15 năm nữa chúng ta mới biết chính xác những gen nào chịu trách nhiệm duy trì hoạt động của trái tim, trí nhớ, hay năng lực học tập.
Đến lúc ấy, khả năng biến cải con người thông qua biến đổi gen di truyền mới hé mở. Sẽ xuất hiện những công ty chuyên cung cấp dịch vụ đọc bản đồ gen con người cụ thể, đồng thời đảm trách công việc lựa chọn gen, nhào nặn gen để cho ra một con người mới. Thí dụ, công ty đó sẽ đề xuất với khách hàng - là các cặp vợ chồng - hình mẫu con cái mà họ có thể có từ catalog để họ lựa chọn, kiểu như: nếu các vị quyết định chọn đứa trẻ số 9 theo catalog của chúng tôi, nó sẽ có 37% gen bố, 52% gen mẹ, 11% còn lại là gen cải biến - sản phẩm chuyên môn của bản hãng.
Rồi sau đó, một chương trình máy tính đặc biệt sẽ cho phép giới thiệu hình ảnh mô phỏng những đứa con ảo của cặp vợ chồng đó ở từng thời điểm như: mới chào đời, tuổi mẫu giáo, tuổi trưởng thành và hậu vận. Hình ảnh này phụ thuộc vào tỷ lệ, thành phần, cấu tạo gen của bố hay mẹ sẽ được chuyển giao cho phôi.
Bên cạnh đó, một phần nguyên liệu di truyền của “con người khoa học” cũng có thể có xuất xứ từ động vật. Một số gen của cú mèo có thể giúp giống người tương lai có khả năng nhìn trong đêm tối. Loài dơi có thể chia sẻ cho chúng ta năng lực nghe âm thanh tần số cực ngắn… Con người sẽ vượt qua những giới hạn tiếp theo - điều đó là chắc chắn, chỉ có điều là có cần thiết hay không.
- Homo scientificus tương lai - theo dự báo của Giáo sư - không chỉ là kết quả của quá trình biến đổi gen mà còn là sự lai tạo giữa Homo sapiens với những linh kiện điện tử?
- Ngay ở những năm đầu tiên của thế kỷ 21, các thành tựu của nền khoa học hiện đại đã lớn đến mức có thể vượt xa tất cả những ước mơ táo bạo nhất. Chúng ta đã chế tạo được những thiết bị điện tử có trí tuệ nhân tạo gần đạt đến trí tuệ tự nhiên. Chúng ta đã có những giác quan nhân tạo đầu tiên: màng nhĩ điện tử, mũi điện tử, thiết bị cho xúc giác nhân tạo cùng cảm giác thăng bằng, thậm chí cả mạng dây thần kinh của cơ thể cũng được thay thế bằng mạng dây điện tử siêu nhỏ, con ngươi của mắt người thì được thay thế bằng siêu camera, còn bộ não bị chấn thương sẽ được trợ giúp bằng những siêu chíp...
Một người máy được chế tạo bởi các nhà khoa học Nhật Bản có hình dáng giống hệt người thật và cũng có cảm xúc tương tự con người. |
Các nhà khoa học ở nhiều quốc gia cũng đã liên tiếp thực hiện thành công nhiều ca phẫu thuật lắp ghép như: cấy màng nhĩ điện tử cho những người bị điếc để trả lại năng lực nghe, lắp ghép bàn tay nhân tạo hoàn thiện có đủ năng lực thực hiện mọi cử động phức tạp nhất sau khi nhận biết tín hiệu phát ra từ não bộ... Trong tương lai không xa, những thành công từ ứng dụng cơ học và điện tử làm xuất hiện không ít “người lắp ghép” kiểu “nửa người - người máy” với các bộ phận cơ thể được thay thế như tay, chân, mắt, mũi, tai... hoạt động chính xác hơn cả nguyên bản.
- Theo ông khi ấy, thế giới sẽ có những biến đổi như thế nào?
- Bất kể khả năng hiện thực hóa hay không nhưng sự xuất hiện của “giống người khoa học” chắc chắn sẽ bộc lộ những điểm không phù hợp với thế giới tự nhiên. Mặc dù vậy, trong thực tế, đối với mỗi tiến bộ của khoa học, chúng ta không có đường trốn chạy và cũng khó ngăn cản hết mọi tầm ảnh hưởng của nó. Con người vốn là kết quả của một sự tiến hóa, bây giờ chúng ta là những người có trí tuệ một cách tự nhiên.
Và nếu như đến một lúc nào đó, trí tuệ tự nhiên được thay thế bằng những vi mạch điện tử, trái tim con người được thay thế bằng một cái gì đó đại loại như vậy và con người sẽ trở thành những “người - máy” thì biết đâu đây chính là một bước tiến hóa theo đúng quy luật tự nhiên!? Bởi tuy không có mối liên quan về mặt sinh học nhưng cả hai, bộ não con người và bộ não máy móc đều được cấu tạo từ nguyên tử. Nói một cách đơn giản, phía trước chúng ta mọi thứ vẫn đang là một ẩn số lớn!
Thái An(Theo L’Express)
