Thập niên 60, thế kỷ trước, Dick Dale công phá bảng xếp hạng ca khúc hay nhất nước Mỹ nhiều tuần bằng nhạc phẩm Misirlou. Năm 2016, nghệ sĩ lớn được mệnh danh “hoàng đế surf rock” (nhạc rock phong cách lướt ván) tiết lộ, dù đã thuộc nhóm “tuổi xưa nay hiếm”, song ông vẫn phải tiếp tục biểu diễn, để có tiền chữa bệnh.
Sinh ngày 4/5/1937 ở Boston (Mỹ), ngay từ năm đầu cuộc đời, Dick Dale đã may mắn có cơ hội tiếp xúc với âm nhạc. Cậu bé Dick học lỏm người lớn kỹ thuật hát những giai điệu Liban. Đồng thời cậu bé yêu nhạc cũng nhanh chóng làm quen với nhạc cụ dân tộc Liban tarabaki và ouda (tương tự đàn măng đô lin). Chính kỹ năng làm chủ những nhạc cụ đó trong thời gian ngắn đã khơi gợi nhạc sĩ Dick Dale của thập niên 60 sáng tạo phong cách “không giống ai”, mới lạ, của riêng mình. Sáng tác của Dick còn chịu ảnh hưởng của lướt ván, bộ môn thể thao ông đặc biệt ưa thích.
Ngôi sao rock lướt ván
Dale mong muốn, âm nhạc của anh phản ánh những gì “ngồi” trong đầu, khi anh đứng trên ván gỗ và vật lộn với sóng nước. Tất cả những điều đó dẫn đến hiệu ứng nghệ sĩ đàn guitar sành nghề thuận tay trái tạo nên phong cách chơi đàn hết sức độc đáo. Chơi đàn giai điệu nhanh tạo hiệu ứng “staccato” đã trở thành điểm nhấn thương hiệu của Dick Dale.
Tự trình bày điệu nghệ những sáng tác surf rock độc nhất vô nhị của mình, tay guitar trẻ nhanh chóng chinh phục trái tim đông đảo người yêu nhạc, nhất là trong giới trẻ, Từ tháng 7/1961, 24 tuổi, Dale ra mắt chương trình độc diễn đặc sắc ở Rendezvous Balroom tại Balboa (California), nơi nhiều nghìn đồ đệ nhạc rock (chủ yếu những người mê lướt ván) phát cuồng cổ vũ nồng nhiệt các buổi trình diễn của Dick cùng ban nhạc Del-Tones.
Cùng các bạn, năm 1961 Dale trình diễn ca khúc surf rock đầu tiên có tên Let’s Go Trippin. Nhạc phẩm này, cùng Jungle Fever và Surf Beat được chọn vào đĩa nhạc trình làng của Dick và Del-Toner có tên Surfers’s Choice xuất bản năm 1962.
Dick Dale, sao nhạc surf rock từ những năm 60, nay vẫn trên sàn diễn
Thành công bất ngờ và trắc trở sự nghiệp
Không lâu sau xuất bản đĩa hát đầu tay, cùng đồng nghiệp, Dale tiến hành ghi âm nhạc phẩm cùng thời gian đã trở thành biểu tượng của surf rock - Misirlou (khởi đầu mang tên Miserlou). Có chi tiết thú vị, nghệ sĩ guitar “tay chiêu” trở thành người phổ cập kiệt tác rộng rãi hơn hẳn tác giả nguyên bản Misirlou. Thực tế giai điệu này từ nhiều năm trước đã nổi tiếng ở Trung Đông và Dick Dale chỉ là người cải biên và giới thiệu tác phẩm cho công chúng Mỹ.
Ca khúc được xếp vào đĩa hát thứ 2 của Dale và ban nhạc King of the Surf Guitar lập tức chiếm vị trí đứng đầu bảng xếp hạng các ca khúc được yêu thích nhất. Trong những năm tiếp theo Misirlou cũng tạo hưng phấn sáng tác cho nhiều tác giả tương lai, trong đó có các ban nhạc The Beach Boys, The Eyed Peas và Quentin Tarantiono đã mang lại cuộc đời thứ hai cho kiệt tác, khi nghệ sĩ sử dụng ca khúc tạo nền cho bộ phim Pulp Fiction của ông.
Trái lại chuyện gì xảy ra sau đĩa hát thứ hai của Dick Dale cùng đồng nghiệp được xuất bản? Thứ nhất, tác phẩm của họ rơi vào thời điểm bất lợi. Những năm giữa thập kỷ 60 là thời âm nhạc Anh quốc “xâm lược” nước Mỹ. Các ban nhạc trẻ Vương quốc Anh đang hút giới trẻ khắp thế giới, trong đó có The Beatles và The Rolling Stones chớp nhoáng soán sàn diễn của Dick Dale cùng các ban nhạc surf rock khác. Tiếp theo là sự cố sức khỏe của bản thân Dick Dale.
Hơn nửa thế kỷ vật lộn với bạo bệnh...
Năm 1964 Dale phát bệnh ung thư trực tràng. Việc phẫu thuật cắt bỏ đoạn ruột bị bệnh, tạo hậu môn giả và lắp “túi đựng chất thải” đeo ngoài cơ thể, các liệu trình điều trị hóa chất tiếp theo cướp mất thời gian hơn 3 năm. Nghệ sĩ buộc phải tạm thời ngừng hoạt động. Mãi đến đầu những năm 80 Dale mới nối lại sự nghiệp. Năm 1988, cùng Stevie Ray Vaughan, Dale được đề cử giải Grammy cho phần nhạc minh họa phim Back to the Beach. Những năm tiếp theo đối với Dale là thời gian ghi vài đĩa nhạc và các chương trình hòa nhạc.
Cho dù liên tục xuất bản đĩa hát và thực hiện các chương trình công diễn, chưa bao giờ Dale giàu có. Với nạn nhân bệnh nan y như hoàng đế surf rock, tiền kiếm được vào túi Dale không khác gì gió vào nhà trống.
Dale còn khổ sở vì bệnh tiểu đường và tình trạng suy thận mạn tính. Dường như tất cả còn chưa đủ, vợ sao nhạc rock còn mắc bệnh đa xơ cứng.
Năm 2016, Dale thừa nhận, anh sẵn sàng nghỉ hưu, song tình hình tài chính không cho phép anh nghỉ sớm. Trong bài trả lời phỏng vấn phóng viên nhật báo Pittsburgh City Paper, ngôi sao surf rock bộc bạch: “Hiện nay tôi chưa thể chấm dứt biểu diễn. Đơn giản, thời điểm kết thúc sự nghiệp cũng là lúc tôi từ giã thế gian này”.
