Tại Việt Nam, tâm lý ưa thích con trai đã được ghi chép từ cách đây hai thập kỷ và thậm chí đã được đo lường. Điều này làm gia tăng mối quan ngại rằng tỷ lệ sinh con trai sẽ tăng lên trong tương lai. Chính vì vậy, mất cân bằng giới tính khi sinh đã gây được sự chú ý.
Kể từ thập kỷ trước, các nghiên cứu thực địa và thống kê đã xác định được xu hướng gia tăng tình trạng mất cân bằng tỷ số giới tính khi sinh tại Việt Nam, thông qua số liệu các cuộc điều tra nhân khẩu học.
Mong muốn có con trai hơn con gái là một đặc trưng xã hội và văn hóa
Vì con trai đóng vai trò quan trọng trong các gia đình, mong muốn có con trai trở thành một đòi hỏi bức thiết, dẫn đến sự phân biệt đối xử với con gái trước và sau khi sinh. Tại nhiều nơi trên thế giới, mong muốn sinh con trai và sinh con gái là như nhau, và những nỗ lực can thiệp đến giới tính của con cái là rất hiếm. Tuy nhiên ở Việt Nam mong ước có con trai là thâm căn cố đế.
Mong muốn sinh con trai phổ biến nhất ở các quốc gia Đông và Nam Á, nhưng cũng có thể xảy ra ở một số quốc gia ở Trung Đông và Bắc Phi. Mặc dù có sự khác biệt đáng kể về văn hóa, kinh tế và xã hội giữa các quốc gia này, nhưng có những điểm tương đồng quan trọng giải thích sự ưa thích mạnh mẽ đối với con trai.
Điểm chung của các quốc gia này là một logic mạnh mẽ về 'tính gia trưởng': logic mà tài sản sản xuất di chuyển qua dòng dõi nam giới trong gia đình. Mặc dù ở một mức độ nào đó, nhiều quốc gia khác cũng có chế độ phụ hệ, nhưng ở các quốc gia rất chuộng con trai, logic này cứng nhắc hơn nhiều.
Trật tự xã hội của gia đình cư trú với nam giới: dòng dõi được truyền từ cha sang con trai. Đàn ông trong trật tự xã hội là điểm cố định, và phụ nữ là điểm di động: khi con gái kết hôn, cô ấy rời gia đình hiện tại để đến với gia đình mới. Điều này có thể tạo ra lợi ích kinh tế và xã hội khi có con trai hơn là con gái, bao gồm:
Dòng họ: Dòng dõi trong một gia đình ở trong dòng nam, sinh con trai sẽ tiếp nối họ.
Hỗ trợ tuổi già: Những người con trai trong một gia đình thường có trách nhiệm phụng dưỡng cha mẹ khi ốm đau và tuổi già. Cha mẹ già thường sống với con cái đã lập gia đình và đối với con trai của họ cũng vậy. Điều này tạo động lực kinh tế mạnh mẽ cho con trai để phụng dưỡng tuổi già.
Của hồi môn: Của hồi môn - việc chuyển tài sản hoặc tiền bạc từ nhà gái sang nhà trai - là một mối quan tâm kinh tế quan trọng khi có con gái.
Cơ hội lực lượng lao động: Nam giới có thể mang lại cơ hội kinh tế tốt hơn cho một gia đình. Điều này có thể là kết quả của sự khác biệt giới tính thực tế về cơ hội kinh tế, nhưng cũng có thể là kết quả của việc đánh giá thấp công việc của phụ nữ. Nhiều công việc không được trả lương hoặc công việc phi chính thức chiếm phần lớn lao động nữ.
Theo nghĩa này, việc làm phi chính thức thường được coi là một phần mở rộng công việc gia đình của phụ nữ hơn là được coi trọng theo đúng nghĩa của nó.
Áp lực gia đình và xã hội: Cha mẹ không chỉ lo lắng về kinh tế, các cuộc khảo sát còn cho thấy những áp lực dai dẳng từ các thành viên trong gia đình và cộng đồng. Trong các cuộc phỏng vấn, phụ nữ thường ghi nhận áp lực từ chồng và chồng của phụ nữ, sự lạm dụng bằng lời nói và thể chất khi họ không sinh được con trai hoặc mang thai bé gái.
Tôn giáo: Ở một số nơi, người ta tin rằng chỉ có con trai mới có thể thực hiện các nghi lễ mai táng.
Mời độc giả xem thêm video:
Lưu ý khi tiêm vaccine cho trẻ 12-17 tuổi.