Căn cứ Nghị định 38/2019/NĐ-CP của Chính phủ, Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2014 và các văn bản hướng dẫn thi hành, chế độ thai sản đối với lao động nam được điều chỉnh, có nhiều thay đổi từ ngày 1/7/2019.
Cụ thể, khi vợ sinh con, người chồng cũng sẽ được hưởng các chế độ thai sản tương đương như: hưởng trợ cấp một lần khi sinh con với mức trợ cấp 2.980.000 đồng (2 lần mức lương cơ sở)/con.
Đối tượng được hưởng mức trợ cấp thai sản là lao động nam đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi vợ sinh con, có vợ không tham gia BHXH bắt buộc; lao động nam là chồng của người vợ nhờ mang thai hộ, đóng BHXH từ đủ 6 tháng trở lên trong thời gian 12
tính đến thời điểm nhận con trong trường hợp cả vợ và người mang thai hộ không tham gia BHXH bắt buộc hoặc không đủ điều kiện.
Lao động nam được hưởng trợ cấp và nghỉ chế độ thai sản khi vợ sinh con.
Ngoài ra, khi vợ sinh con, nam giới cũng được nghỉ làm trong các trường hợp sau: đối với lao động nam đang đóng BHXH có vợ sinh con thì trong vòng 30 ngày đầu kể từ ngày sinh được nghỉ 5 ngày làm việc nếu vợ sinh thường; 7 ngày làm việc khi vợ sinh con phải phẫu thuật, sinh con dưới 32 tuần tuổi; 10 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi, từ sinh ba trở lên thì cứ thêm mỗi con được nghỉ thêm 3 ngày làm việc; 14 ngày làm việc trong trường hợp vợ sinh đôi trở lên mà phải phẫu thuật.
Đối với trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con hoặc gặp rủi ro sau khi sinh mà không còn đủ sức khỏe để chăm sóc con theo xác nhận của cơ sở y tế có thẩm quyền thì cha sẽ được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Đối với trường hợp chỉ có mẹ tham gia BHXH hoặc cả cha và mẹ đều tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản đối với thời gian còn lại của người mẹ.
Đối với trường hợp mẹ tham gia BHXH nhưng không đủ điều kiện thì cha được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản cho đến khi con đủ 6 tháng tuổi.
Đối với nam giới khi nghỉ chăm con sẽ có chế độ hưởng BHXH như sau: Mức hưởng = 100% x (mức bình quân tiền lương: 24) x số ngày được nghỉ. Trong đó, nếu đã đóng BHXH từ 6 tháng trở lên tính tới thời điểm sinh con thì mức bình quân tiền lương bằng mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 6 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ; nếu đóng BHXH chưa đủ 6 tháng thì mức bình quân tiền lương bằng mức bình quân tiền lương tháng của các tháng đã đóng....
Liên quan đến chế độ thai sản, theo Nghị quyết 70/2018/QH14 và Nghị định 157/2018/NĐ-CP, lương cơ sở và lương tối thiểu vùng sẽ tăng trong năm 2019 do đó các khoản tiền được hưởng trong chế độ thai sản cũng tăng đáng kể.
Đối với trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi: Theo Điều 38 Luật BHXH 2014, lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 06 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 02 lần mức lương cơ sở. Ngoài ra, căn cứ Khoản 2 Điều 9 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH, trường hợp chỉ có cha tham gia BHXH thì cha nhận khoản trợ cấp này, nhưng điều kiện của cha để nhận khoản trợ cấp này phải đóng BHXH từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con. Từ 01/7/2019, mức lương cơ sở tăng lên 1.490.000 đồng cho nên tiền trợ cấp là 2.980.000 đồng.
Về mức hưởng chế độ thai sản theo lương: Theo quy định tại điều 34 Luật BHXH 2014 thì lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng. Sinh đôi thì nghỉ 7 tháng, cứ mỗi con, người mẹ được nghỉ thêm 01 tháng. Mức hưởng một tháng bằng 100% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH của 06 tháng trước khi nghỉ việc hưởng chế độ thai sản.
Theo Nghị quyết 70/2018/QH14 từ 01/07/2019 mức lương cơ sở sẽ tăng lên 1.490.000 đồng. Vì vậy đối với các đối tượng áp dụng mức lương cơ sở thì tiền lương tháng đóng BHXH cũng sẽ tăng và mức hưởng chế độ thai sản cũng sẽ tăng theo.
Về mức tiền dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản: Theo quy định tại Điều 41 Luật BHHX 2014 có quy định Lao động nữ hưởng chế độ thai sản tại Điều 33, khoản 1 hoặc khoản 3 Điều 34 của Luật BHXH 2014 được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 05 ngày đến 10 ngày nếu trong do người sử dụng lao động và Ban Chấp hành công đoàn cơ sở quyết định, cụ thể gồm các trường hợp: Lao động nữ khi sẩy thai, nạo, hút thai, thai chết lưu hoặc phá thai bệnh lý;Trường hợp sau khi sinh con, nếu con dưới 02 tháng tuổi bị chết; Lao động nữ sinh con được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản trước và sau khi sinh con là 06 tháng.
Thời gian nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe được quy định như sau: Tối đa 10 ngày đối với lao động nữ sinh một lần từ hai con trở lên; Tối đa 07 ngày đối với lao động nữ sinh con phải phẫu thuật; Tối đa 05 ngày đối với các trường hợp khác.
Mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản một ngày bằng 30% mức lương cơ sở. Cụ thể, từ 01/07/2019 thì tiền dưỡng sức là 447.000 đồng/ngày.
