Năm 1959, Hồ Chủ tịch có gửi bài “Quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng” tới báo Nhân dân. Có người đề nghị Bác đưa vế “nâng cao” lên trước và vế “quét sạch” xuống sau vì xã hội ta, đạo đức cách mạng là bản chất còn chủ nghĩa cá nhân là hiện tượng. Bác cười và hỏi: “Các chú quét nhà rồi mới kê bàn ghế hay kê bàn ghế xong mới quét nhà? Phải quét trước mới sắp đặt bàn ghế, đồ đạc vào sau chứ. Tôn trọng các chú, Bác đồng ý đảo lại tên bài nhưng nội dung bên trong phải giữ nguyên”.
Thứ tự “quét - nâng” của Bác là chân lý của công tác tổ chức và cũng là cái gốc của chống tham nhũng bởi mọi sự tham nhũng đều bắt đầu từ chủ nghĩa cá nhân. Đúng là phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân mới có thể nâng cao được đạo đức cách mạng chứ nâng cao trước tức là đã có đạo đức cách mạng rồi thì cần gì phải quét. Nhìn ở công tác tổ chức, nhân sự phải sạch mới được sắp xếp như ghế sạch rồi mới kê vào nhà chứ kê vào rồi mới lau chùi thì chắc chắn... bẩn nhà!
Trong cuộc chiến chống tham nhũng hiện nay, kẻ tham nhũng thường có chức quyền nhưng cũng và có chức quyền nên thật khó chống. Trước khi bị “lộ” thì chắc chắn kẻ tham nhũng phải được coi là có đạo đức và tài năng, cấp dưới không thể có đạo đức và tài năng bằng. Khi chưa được quét sạch mà đã được nâng thì vỏ bọc quyền lực sẽ là tấm giáp che chắn cho tham nhũng. Về Đức là thế, về Tài nhiều khi cũng tương tự trong bổ nhiệm. Đáng lẽ có bằng cấp mới bổ nhiệm nhưng nhiều khi bổ nhiệm rồi, đương sự mới đi học để hợp thức hóa cho đúng với quy định. Không ít ông bà khi có chức vụ lớn hơn, bận trăm công nghìn việc hơn chức vụ cũ vậy mà thoắt cái thành tiến sĩ thì không hiểu làm tiến sĩ vào lúc nào!
Chuyện chống tham nhũng nên làm từ trên xuống hay làm từ dưới lên? Tôi không phải nhà quản lý, cán bộ tổ chức nên không rành nhưng cứ suy ra từ đời sống thì chuyện quét nhà thường phải quét từ trong ra ngoài, từ tầng trên xuống tầng dưới. Vả lại, từ xa xưa các cụ ta đã có câu “Thượng bất chính, hạ tắc loạn” để thấy trên nghiêm minh, dưới sẽ chỉnh tề, trật tự.
Tham nhũng vốn là việc đi đêm, khó tìm bằng chứng nhưng quần chúng tuy không có bằng chứng lại có thể cảm nhận ra những ai tham nhũng qua cách tiêu xài, mua sắm so với thu nhập từ lao động, cống hiến thực sự. Sẽ có người nói tham nhũng biết che giấu nhưng điểm yếu của tham nhũng không thoát khỏi sự giám sát của dân chính là kết quả tham nhũng bởi chả ai tham nhũng lại không mua sắm tiêu xài, kể cả vung tiền của cho bồ bịch.
Khó có thể kêu gọi lương tâm của những kẻ tham nhũng bởi chủ nghĩa cá nhân chưa được quét sạch trong người đã được coi là có đạo đức cách mạng và chỉ cần nâng cao! Nhân dân mong cán bộ phải được quét sạch chủ nghĩa cá nhân rồi mới được sắp đặt để có điều kiện phát huy và nâng cao đạo đức cách mạng. Nếu có những trường hợp nhầm, vì lý do nào đó chưa “quét” đã “nâng” thì cần kiên quyết “quét” bằng sự khách quan của tập thể, quần chúng và sự nghiêm minh của cơ quan, tổ chức cũng như của pháp luật.
Lê Quý Hiền