Có thể nhận định, trên tất cả các “sàn đấu” âm nhạc quy mô quốc tế thì piano là một thế mạnh của các đại diện đến từ Việt Nam. Nhìn lại lịch sử các cuộc thi piano đã diễn ra trên khắp thế giới, hầu như lần nào thí sinh Việt cũng được xướng tên ở những thứ hạng cao. Mới đây nhất, tại Cuộc thi Piano quốc tế lần thứ ba năm 2015 do Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam phối hợp với Hiệp hội Sô-panh Việt Nam tổ chức, đại diện của Việt Nam một lần nữa xuất sắc vượt qua nhiều tài năng piano quốc tế để giành giải Nhất.
Mặc dù Việt Nam đang ở thứ hạng cao trên bảng thành tích piano quốc tế nhưng người trong giới vẫn bày tỏ sự lo ngại khi nghĩ đến tương lai.
Cuộc thi Piano quốc tế lần thứ ba năm 2015 do GS. NSND. Đặng Thái Sơn làm Chủ tịch danh dự. Các thí sinh là những tài năng trẻ, nhiều người từng đoạt giải thưởng quốc tế; được chia thành ba bảng A, B, C theo lứa tuổi từ 10-25. Ở mỗi bảng, thí sinh lần lượt thể hiện tài năng qua hai vòng thi cá nhân trước khi đến với phần chơi Công-xéc-tô cùng Dàn nhạc Giao hưởng Hà Nội ở vòng chung kết (trừ bảng A chỉ thi độc tấu hai vòng). Kết quả cuộc thi, Nguyễn Đăng Quang, con trai nhạc sĩ Quốc Trung và nữ ca sĩ Thanh Lam đã giành giải Nhất bảng B (14-17 tuổi) cùng Giải thưởng của GS.NSND. Đặng Thái Sơn và Giải thưởng của Hội Âm nhạc Chopin Hà Nội.
Diễn ra lần thứ 3, cuộc thi được “nâng cấp” hơn về nội dung thi cũng như quy trình tổ chức, đảm bảo chất lượng cho một cuộc thi tầm cỡ quốc tế. Năm nay có sự tham dự của 55 thí sinh đến từ các quốc gia: Nhật Bản, Hàn Quốc, Ukraine, Trung Quốc, Thái Lan, Singapore, Australia, Việt Nam và Đài Loan (Trung Quốc). Bên cạnh một số giải phụ thì các giải chính đều có sự góp mặt của các thí sinh nước chủ nhà.
Nhà giáo Nhân dân Trần Thu Hà khi đánh giá về khả năng của thí sinh quốc tế (bảng C) tại cuộc thi lần này đã thốt lên: “Thí sinh quốc tế đông và mạnh quá, nhưng chúng ta vẫn chiến thắng!”.
Trên thực tế, tìm hiểu sâu về hoạt động đào tạo của các thí sinh Việt Nam mới thấy họ xuất sắc đến thế nào. Sau khi tốt nghiệp trung cấp trong nước, hầu hết các tài năng piano Việt thường chọn đi tu nghiệp ở nước ngoài. Không khó để gọi tên một số học sinh piano xuất sắc hiện đang du học ở nước ngoài như Lưu Hồng Quang, Lưu Đức Anh, Nguyễn Đức Anh... Bởi vậy chúng ta hoàn toàn tự tin ngẩng cao đầu tại các cuộc thi đẳng cấp quốc tế. Hầu như các đại diện đến từ Việt Nam liên tục mang lại vinh dự cho nước nhà. Năm 2012, thí sinh Hoàng Phạm Trà Mi, 13 tuổi, học sinh Trung cấp 1, Hệ 11 năm của Học viện Âm nhạc quốc gia Việt Nam đã xuất sắc giành giải Nhất bảng C tại Cuộc thi Piano quốc tế F. Chopin lần thứ I diễn ra tại Singapore. Cuộc thi năm đó nhằm kỷ niệm 200 năm sinh của nhạc sĩ Ba Lan Fréderik Chopin, do Hiệp hội Chopin Singapore, Học viện Mỹ thuật Nanyang và Sứ quán Ba Lan tại Singapore tổ chức. Ban giám khảo là những nghệ sĩ, giáo sư tên tuổi đến từ Australia, Malaysia, Singapore, Ba Lan...
Hơn 140 thí sinh đến từ 15 quốc gia đã tham dự cuộc thi theo 5 bảng dành cho các lứa tuổi. Các thí sinh phải trải qua 2 vòng dự tuyển: Vòng 1 gửi DVD tham dự và vòng 2 phải biểu diễn một tiết mục tự chọn với các tác phẩm của F.Chopin trong thời gian từ 12-15 phút. Hoàng Phạm Trà Mi đã đến với chiến thắng bằng bản nhạc Ballade số 1 và Etude số 5 của Chopin. Nhìn vào danh sách các thí sinh lại càng thấy tự hào hơn khi đại diện của ta đã giành chiến thắng thuyết phục. Trước đó, vào tháng 7/2010, Hoàng Phạm Trà Mi cũng đã được nhận Huy chương Vàng tại Liên hoan Âm nhạc châu Á được tổ chức tại Choenan (Hàn Quốc).
Mặc dù Việt Nam đang ở thứ hạng cao trên bảng thành tích piano quốc tế nhưng người trong giới vẫn bày tỏ sự lo ngại khi nghĩ đến tương lai. Theo GS.NSND. Đặng Thái Sơn, thí sinh Việt Nam và quốc tế không có nhiều khác biệt nhưng sự chuẩn bị chênh nhau rất lớn. Các thí sinh nước ngoài luôn có sự chuẩn bị kỹ càng từ hàng năm trời với các chương trình huấn luyện, thi thử, tập luyện giữ phong độ, họ có cả một thời gian biểu được lập rõ ràng, thí sinh Việt thiệt ở chỗ đó... Suy cho cùng, chúng ta vẫn rất cần một môi trường đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp ngay tại Việt Nam. Có như thế mới mong duy trì được thành tích vốn có và giữ chân được các tài năng của nước nhà.
* Kết quả bảng A (10-13 tuổi): Đồng giải Nhất: Nguyễn Lan Anh, Alyssa Kok (Singapore); Đồng giải Nhì: Phạm Lê Phương, Trần Minh Châu; Đồng giải Ba: Nguyễn Bá Tân, Trương Thị Ngân Hà; 6 giải Khuyến khích (do Hội Nhạc sĩ Việt Nam trao tặng): Nguyễn Chúc An, Nguyễn Hoàng Khánh Long, Bàng Từ Hà Thiên, Quách Hoàng Nhi, Đoàn Tràn Thủy Tiên, Trần Bảo Khuê.
* Kết quả bảng B (14-17 tuổi): Đồng giải Nhất: Ngô Phương Vi, Nguyễn Đăng Quang; Giải Nhì: Kostenko Mariya (Ucraine); Giải Ba: Nguyễn Bá Duy Anh; Giải Khuyến khích: Nguyễn Hà Uyên.
* Kết quả bảng C (18-25 tuổi): Giải Nhất: Yeon Min Park (Hàn Quốc); Giải Nhì: Nakamura Yui (Nhật bản); Giải Ba: Inagawa Mizuho (Nhật Bản); Giải Khuyến khích: Vũ Hoàng Cương.
Nam Phương
