Sing my song - Bài hát hay nhất gây được sự chú ý của khán giả sau hai tập đầu lên sóng truyền hình VTV3 vào 21 giờ tối chủ nhật hàng tuần. Nhân tố mới, ca khúc hit đã xuất hiện nhưng liệu trong khoảng thời gian ngắn của một chương trình truyền hình thực tế, những nghệ sĩ “đa di năng” sau khi bước ra khỏi chương trình có thực sự tỏa sáng và tạo nên “cú hích” cho thị trường âm nhạc Việt?
Chương trình mới, tìm kiếm nhân tố mới
Xu thế phát triển chung của thị trường âm nhạc quốc tế là hình mẫu nghệ sĩ đa năng, vừa sáng tác, vừa thể hiện chính ca khúc của mình. Nhạc sĩ là người hiểu rõ “đứa con tinh thần” của mình nhất và chắc chắn sẽ thể hiện ca khúc đó “có hồn” hơn bất kỳ ca sĩ nào khác. Nghệ sĩ đa năng là nhân tố làm cho thị trường âm nhạc thêm đa dạng và phong phú. Chương trình tìm kiếm tài năng âm nhạc ở Việt Nam nở rộ trên sóng truyền hình từ Trung ương đến địa phương nhưng chủ yếu là tìm kiếm ca sĩ, nghệ sĩ biểu diễn trong khi sân chơi tôn vinh nhạc sĩ sáng tác ca khúc lại bị bỏ ngỏ. Với mục đích “đi tắt, đón đầu” cho sự phát triển âm nhạc, làm cầu nối để các tài năng trẻ có cơ hội tỏa sáng, đồng thời tạo cơ hội cho các nhà sản xuất tìm thấy những cá tính âm nhạc độc đáo, Sing my song ra đời như một nhu cầu tất yếu trong sự phát triển của âm nhạc Việt Nam, phủ lấp khuyết thiếu trong những sân chơi truyền hình thực tế về âm nhạc.
Dàn giám khảo của Sing my song 2016.
Phải thừa nhận một điều rằng, Sing my song có format hấp dẫn. Đó sẽ là cuộc chạy đua đầy kịch tính giữa các thí sinh qua bốn phần thi: Sơ tuyển, Thu âm, Sáng tác và tranh đấu, Truyền hình trực tiếp. Mỗi phần thi có luật chơi riêng và các thí sinh phải thể hiện được tài năng của mình mới có thể đi đến đích cuối cùng. So với chương trình Bài hát Việt, một sân chơi hiếm hoi cho nhạc sĩ sáng tác ca khúc Việt thì Sing my song có sự thay đổi mạnh mẽ, khả năng tương tác với khán giả rõ nét hơn. Sân chơi Bài hát Việt từng có chặng đường phát triển khá dài, có những đóng góp nhất định cho thị trường nhạc Việt nhưng phải dừng bước trong sự nuối tiếc vì sức hút chương trình giảm, thiếu vắng ca khúc thực sự chất lượng.
Do đánh trúng tâm lý “chuộng” truyền hình thực tế của khán giả Việt, có sự mới lạ, độc đáo, khác biệt so với hàng loạt những chương trình tìm kiếm tài năng âm nhạc trên truyền hình, Sing my song được khán giả đón nhận nồng nhiệt chỉ sau hai tập lên sóng. Một số thí sinh và sáng tác của họ đã gây “bão” trên khắp các diễn đàn. Lê Thiện Hiếu đã khiến khán giả trong trường quay “đứng ngồi không yên” không phải vì câu chuyện chuyển giới mà vì ca khúc Ông bà anh quá hấp dẫn. Với ý tưởng ca khúc lạ, ca từ gần gũi, giai điệu dễ nghe, Ông bà anh đã so sánh “rất duyên” câu chuyện tình yêu của ông bà thời “đèo nhau bằng xe đạp Thống nhất màu xanh” với “tình yêu thời facebook, zalo”. Lê Thiện Hiếu trở thành một ngôi sao mạng sau một đêm và Ông bà anh đã thu hút hàng triệu lượt xem cùng vô số bản cover trên mạng.
Ngoài Lê Thiện Hiếu cũng xuất hiện một số nhân tố mới, những ca sĩ lần đầu đứng tên với vai trò người sáng tác ca khúc. Một số ca khúc được các huấn luyện viên đánh giá cao như Đã có anh hai của Phạm Hồng Phước, Không giờ của Phạm Trần Phương, Happy Birthday xoay xoay của Vicky Nhung, Lời tự sự của Ưng Đại Vệ...
Có nên kỳ vọng?
Một trong những mục tiêu của Sing my song là tìm kiếm ca khúc hit cho thị trường âm nhạc. Tuy nhiên, không phải ca khúc nào hit, được giới trẻ đón nhận nồng nhiệt cũng là ca khúc chất lượng, góp phần thúc đẩy thị trường âm nhạc Việt phát triển, bắt nhịp với xu thế phát triển của âm nhạc thế giới. Thực tế cho thấy, không ít ca khúc “càn quét” các bảng xếp hạng âm nhạc trực tuyến nhưng lại bị giới chuyên môn đánh giá là không có sự đột phá, mới mẻ về giai điệu, ca từ. Điều đó cũng có nghĩa rằng, Sing my song có thể sẽ là mảnh đất ươm mầm nhiều ca khúc hit mới nhưng chất lượng của ca khúc đó đến đâu thì chưa thể khẳng định.
Do đặc thù của một chương trình truyền hình thực tế phải tuân thủ format và thời lượng phát sóng nên các thí sinh sẽ bị ép vào khuôn khổ sáng tác nhất định. Có phần thi, các thí sinh phải ở cùng huấn luyện viên, sáng tác ca khúc trong khoảng thời gian 12-24 tiếng theo chủ đề mà huấn luyện viên đưa ra. Một số nhạc sĩ cho rằng, sáng tác ca khúc phụ thuộc lớn vào cảm xúc. Người viết có thể sáng tác ca khúc trong khoảng thời gian vài chục phút nhưng cũng có thể mất vài năm để hoàn chỉnh một ca khúc. Bên cạnh đó, qua hai tập đầu phát sóng, có thể thấy, chủ đề mà các thí sinh khai thác nhiều nhất vẫn là tình yêu. Ca từ ca khúc thường dài dòng, nặng về kể lể, tự sự... Liệu trong khoảng thời gian ngắn ngủi, các nhạc sĩ - ca sĩ có thể sáng tác một ca khúc chất lượng?
Một thực tế nữa cũng rất đáng quan tâm là hiện nay, số lượng nghệ sĩ trẻ sáng tác ca khúc không ít, trong số đó có người chưa được trang bị kiến thức cơ bản về âm nhạc. Có nghĩa là, họ sáng tác ca khúc hoàn toàn dựa trên cảm xúc và “bản năng” của mình. Với những nghệ sĩ này, cách sáng tác phổ biến của họ là “chờ cảm xúc”, ghi âm lại những giai điệu xuất hiện trong tâm trí, hoàn chỉnh nó và viết lời cho ca khúc. Sáng tác ca khúc mà không có kiến thức về nhạc lý là thực tế đã và đang diễn ra. Liệu đây có phải là hướng đi để xây dựng nền âm nhạc chuyên nghiệp? Liệu khuôn khổ một chương trình truyền hình thực tế có đủ để trang bị cho các thí sinh kiến thức nền tảng âm nhạc cần thiết nhất?
Tôi vẫn giữ quan điểm cho rằng, truyền hình thực tế mang nặng tính giải trí và Sing my song hoặc những chương trình tương tự cũng sẽ chú trọng thực hiện chức năng giải trí. Chính vì vậy, không nên quá kỳ vọng rằng, Sing my song sẽ tạo ra đội ngũ sáng tác âm nhạc trẻ chuyên nghiệp. Sing my song có thể phát hiện nhân tố mới và đẩy nhân tố đó trở thành một ngôi sao nhưng xây dựng đội ngũ sáng tác âm nhạc chuyên nghiệp cần chiến lược dài hơi và nhiều điều cần làm hơn là một chương trình truyền hình thực tế.