Truy tố 12 bị can
Cụ thể, có 8 bị can bị truy tố tội “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng” gồm: Cựu Phó tổng Giám đốc BIDV Trần Lục Lang, cựu Phó tổng Giám đốc BIDV Đoàn Ánh Sáng, cựu Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh Kiều Đình Hòa, cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp BIDV - Chi nhánh Hà Tĩnh Lê Thị Vân Anh, cựu Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành Nguyễn Xuân Giáp, cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV - Chi nhánh Hà Thành Phạm Hồng Quang, cựu cán bộ quản lý khách hàng BIDV - Chi nhánh Hà Thành Đặng Thanh Nam và cựu Giám đốc BIDV Chi nhánh Thăng Long Ngô Duy Chính.
4 bị can bị truy tố tội “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” gồm: Cựu Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà Trần Anh Quang, cựu Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà Đinh Văn Dũng, cựu Trưởng phòng Khách hàng doanh nghiệp I BIDV - Chi nhánh Hà Thành Đoàn Hồng Dũng và cựu Giám đốc Công ty Hà Nam Nguyễn Thị Thanh Sơn.
Liên quan đến vụ án kinh tế này, ông Trần Bắc Hà (cựu Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV) được xác định giữ vai trò chủ chốt, lập công ty “sân sau” để thao túng mọi hoạt động dẫn đến hậu quả làm BIDV thất thoát tài sản lớn, đã qua đời tháng 7/2019 do bệnh hiểm nghèo nên được đình chỉ điều tra.
Trong khi đó, con trai ông Trần Bắc Hà là Trần Duy Tùng được xác định là người có vai trò quan trọng thứ 2 tại Công ty Bình Hà. Tùng trực tiếp nhờ người đứng tên Công ty Bình Hà sau đó chỉ đạo các nhân vật này lợi dụng sự tin tưởng của BIDV để kinh doanh, không nộp tiền về tài khoản công ty gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng cho BIDV. Do Tùng đã bỏ trốn nên cơ quan điều tra ra quyết định truy nã, tách vụ án và hiện đã tạm đình chỉ điều tra bị can với Tùng. Khi nào bắt được sẽ phục hồi điều tra và xử lý sau.
Các đối tượng Đoàn Ánh Sáng, Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp (hàng trên) và Phạm Hồng Quang, Đặng Thanh Nam (hàng dưới).
Làm thất thoát hàng nghìn tỷ đồng của BIDV
Theo nội dung cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011 - 2016, lợi dụng chức trách được giao, Trần Bắc Hà đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV chi nhánh Hà Tĩnh, chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (là công ty “sân sau” của Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền đặc biệt lớn 1.672 tỷ đồng. Ông Hà chỉ đạo thành lập 2 công ty: Công ty CP Tập đoàn An Phú (do Trần Duy Tùng - con trai ông Hà - làm chủ) và Công ty CP chăn nuôi Bình Hà (do ông Hà nhờ 3 cá nhân không có năng lực tài chính đứng tên thành lập). Ông Hà đã chỉ đạo phê duyệt cấp tín dụng với các ưu đãi trái quy định của Ngân hàng Nhà nước và BIDV. Trong khi đó, 2 công ty “sân sau” của ông Hà là Công ty Bình Hà và Trung Dũng không đủ năng lực tài chính vốn tự có để thực hiện dự án; cũng không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo quy định của Ngân hàng Nhà nước và BIDV.
Cụ thể, Công ty Bình Hà là công ty mới thành lập, chưa có bất cứ hoạt động kinh tế phát sinh, thuộc doanh nghiệp chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo tiêu chuẩn của BIDV; vốn tự có và tài sản bảo đảm không đủ điều kiện để cấp tín dụng theo chính sách tín dụng của BIDV;... Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án, nhưng theo sự chỉ đạo của Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn. Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV và tiền bán bò... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là 799 tỷ đồng.
Tương tự, đối với Công ty Trung Dũng, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV,... nhưng tháng 8/2011, các bị can Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang, Đặng Thanh Nam vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho Công ty Trung Dũng. Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị can nêu trên đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản đảm bảo khoản giải ngân cho vay để đảo nợ. Đối với tất cả 26 khoản vay trên, các bị can đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay dẫn đến còn dư nợ trên 600 tỷ đồng không có khả năng thanh toán. Hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỷ đồng.
