Kiếm tiền tỷ từ Facebook, Google nhưng “quên” nộp thuế
Hơn một tuần nay, giới kinh doanh (KD)thương mại điện tử xôn xao vì hai cá nhân ở TP.HCM và Quảng Nam đang bị cơ quan thuế truy thu hàng tỷ đồng vì có các khoản thu từ Google, Facebook nhưng lại không kê khai nộp thuế. Cụ thể, Cục Thuế tỉnh Quảng Nam cho biết vừa nhận được văn bản từ Cục Thuế TP.HCM gửi đến yêu cầu xác minh và truy thu thuế thu nhập cá nhân đối với một người đăng ký hộ khẩu tại địa phương có thu nhập từ Google với số tiền hơn 700.000 USD (khoảng 16 tỷ đồng) trong khoảng thời gian từ năm 2014 - 2017 nhưng không kê khai, nộp thuế theo quy định.
Cơ quan quản lý cần có chương trình khuyến khích các thành phần kinh tế đóng thuế theo luật định.
Trước đó, tại TP.HCM, một người viết chương trình trò chơi được tải nhiều trên mạng Facebook, Google, YouTube... và đã chạy quảng cáo trên các chương trình này được các nhà mạng trả hơn 41 tỷ đồng trong hai năm 2016 và 2017 nhưng không kê khai và nộp thuế. Cục Thuế TP.HCM sau khi phát hiện đã ra quyết định truy thu và phạt 4,1 tỷ đồng, trong đó gần 3 tỷ đồng là tiền truy thu thuế, còn lại là tiền phạt chậm nộp.
Những vụ việc trên được phát hiện khi cơ quan thuế đề nghị các ngân hàng rà soát những khoản thu nhập được chuyển từ Google, Facebook, YouTube... nhưng không khấu trừ thuế. Những người am hiểu về lĩnh vực này cho biết, hai trường hợp nêu trên không phải là chuyện hiếm ở Việt Nam vì hầu hết đều không công khai thu nhập. Bằng chứng là Cục Thuế TP.HCM mới rà soát tại 4 ngân hàng mà phát hiện số tiền các cá nhân nhận được từ Facebook, Google, YouTube... lên tới 500 tỷ đồng.
Theo tìm hiểu, tại Việt Nam, việc kiếm tiền từ các mạng nước ngoài bùng nổ trong 2-3 năm gần đây. Hàng ngàn người đang tham gia các hoạt động như làm game, viết phần mềm rồi đưa lên Play Store, App Store và chạy quảng cáo trong các ứng dụng này để được Google, Apple trả tiền theo từng lượt quảng cáo hiển thị. Họ cũng có thể làm các clip review (nêu cảm nhận) về sản phẩm, phim, ăn uống, du lịch... và đưa lên YouTube để được trả tiền tùy theo số lượt xem. Nhiều người còn kiếm tiền từ việc chạy quảng cáo trên tài khoản cá nhân, group, fanpage của Facebook... Chỉ cần làm clip hay, “độc” thu hút được nhiều người theo dõi (subscribe) thì lượt xem sẽ tăng theo, mà lượt xem ngày càng lớn thì sẽ được YouTube trả càng nhiều tiền.
Sẽ khởi tố các cá nhân có thu nhập qua Google, Facebook cố tình không nộp thuế
Theo ông Lưu Đức Huy - Vụ trưởng Vụ Chính sách - Tổng cục Thuế cho biết, nếu như trong trường hợp đã hướng dẫn, tuyên truyền nhưng người nộp thuế vẫn cố tình chây ì không nộp, đến mức xác định là trốn thuế sẽ chuyển hồ sơ cho cơ quan công an để điều tra, trường hợp cần thiết sẽ khởi tố theo quy định của pháp luật. Theo Luật Quản lý thuế, các ngân hàng thương mại không có trách nhiệm cung cấp định kỳ thông tin về giao dịch của các cá nhân KD qua mạng. Do vậy, việc những cá nhân có thu nhập từ các tổ chức, cá nhân nước ngoài, chỉ được phát hiện khi cơ quan thuế yêu cầu các ngân hàng thực hiện biện pháp rà soát. Ở Việt Nam có khoảng trên 60 ngân hàng thương mại và có hàng triệu tài khoản, thông tin về tài khoản là bảo mật của khách hàng. Khi có phát sinh những thông tin liên quan đến hoạt động KD của các cơ quan, các ngân hàng sẽ cung cấp trong trường hợp cơ quan thuế yêu cầu. Để hạn chế tình trạng trên, dự thảo Luật Quản lý thuế sửa đổi đã bổ sung quy định, các ngân hàng sẽ phải có trách nhiệm cung cấp thông tin định kỳ về các giao dịch thanh toán liên quan đến thương mại điện tử cho cơ quan thuế. Từ đó, cơ quan thuế sẽ thực hiện các biện pháp nghiệp vụ để xác định được những cá nhân có phát sinh thu nhập chịu thuế.
Theo ông Nguyễn Văn Được, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Dịch vụ tư vấn thuế Trọng Tín nhấn mạnh về giải pháp kiểm soát tất cả các giao dịch thanh toán qua ngân hàng. Đặc biệt, những khoản tiền chuyển ra nước ngoài và ngược lại phải được đưa vào dữ liệu trung tâm. Ngoài ra, Google, Facebook... buộc phải đăng ký tài khoản giao dịch. Còn theo chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu, kinh nghiệm một số nước là ghi nhận doanh thu của bất kỳ doanh nghiệp, cá nhân nào liên quan đến mạng xã hội như Google, Facebook... qua hệ thống kiểm soát đặc biệt. Mỗi năm, cá nhân, doanh nghiệp đều được nhận mẫu kê khai và báo cáo cho cơ quan thuế. Nhờ đó, dù còn gian lận thuế nhưng con số này cũng được hạn chế rất nhiều.
Góp ý thêm, chuyên gia Nguyễn Trí Hiếu cho rằng mọi cá nhân, tổ chức khi không ý thức được mình phải đóng thuế thì họ sẽ tìm mọi cách trốn thuế, tránh thuế. Do đó, cơ quan quản lý cần có chương trình khuyến khích các thành phần kinh tế đóng thuế theo luật định. Cùng đó, cơ quan thuế cũng phải có danh sách riêng của mình để đối chiếu với danh sách do cá nhân, doanh nghiệp tự kê khai. Bên cạnh đó, bắt buộc các thành phần kinh tế phải làm báo cáo, có kiểm tra giữa người làm báo cáo với số liệu cơ quan thuế để xác định số thuế phải trả.
