Các nhà khoa học đã xác định 9 thủ phạm khả dĩ gây đau đầu vào sáng sớm.
Ngủ quá ít hoặc quá nhiều
Cơ thể cần giấc ngủ kéo dài 7-8 giờ, để tự phục hồi. Nếu giấc ngủ ngắn hơn, cơ thể tự động chuyển sang trạng thái rối loạn và bắt đầu sản xuất hợp chất cortisol và norepinephrine. Nồng độ hai hormon do căng thẳng tăng sẽ làm tăng nhịp tim và tăng áp huyết, đồng thời xuất hiện đau đầu.
Các nhà khoa học Mỹ đã nghiên cứu 1.480 người thường xuyên nhức đầu sáng sớm. Kết quả 50% đối tượng đau nửa đầu sáng sớm vì rối loạn giấc ngủ. Thêm nữa, tất cả đối tượng thường xuyên chỉ ngủ 6 giờ/ngày bị những cơn nhức đầu “như búa bổ”.
Tình huống ngược lại - giấc ngủ quá dài, cũng không tốt. Theo TS. Salvatore Napoli thuộc Trung tâm Thần kinh học New Anglia (Mỹ), trong thời gian giấc ngủ kéo dài trên 9 giờ, nồng độ hormon serotonin trong cơ thể sẽ hạ thấp, hiện tượng gây hiệu ứng giảm thiểu dòng chảy cung cấp đến não và gây nhức đầu. Dạng đau đầu này thường tấn công vào ngày nghỉ cuối tuần, khi chúng ta gắng “ngủ bù” cho tuần làm việc căng thẳng.
Ngủ nướng vào cuối tuần có thể là một nguyên nhân gây nhức đầu vào sáng sớm.
Thiếu hụt “hormon hạnh phúc”
Hợp chất endorphin còn có tên gọi là hormon hạnh phúc tụt xuống ngưỡng thấp nhất trong cơ thể chính vào lúc sáng sớm và vì thế với một số người, nó gây đau đầu. Nồng độ thấp endorphin ảnh hưởng tiêu cực đến nồng độ những chất dẫn truyền thần kinh khác, như serotonin, dẫn đến co thắt mạng mao mạch não. Tình trạng co thắt mao mạch sẽ giảm thiểu dòng chảy máu đến não, hiện tượng có thể gây hiệu ứng nhức đầu với một số người.
Có thể dễ dàng tự hóa giải cơn đau đầu dạng này bằng cách thực hành hoạt động thể chất bất kỳ (dạo bộ, đạp xe, bơi lội...) lúc sáng sớm, để cơ thể giải phóng liều endorphin nhất định.
Chứng nghiến răng khi ngủ
Nghiến răng trong khi ngủ không chỉ hủy hoại hàm răng, mà có thể khiến bạn thức dậy sáng sớm với cái đầu đau nhức. Phần nhiều nạn nhân nghiến răng trong giấc ngủ là do hậu quả stress và căng thẳng tâm lý.
Theo chuyên gia, nếu bạn thức dậy ngoài hiện tượng nhức đầu, còn bị đau răng, đau khu vực mang tai và đau cổ, thay vì tìm gặp bác sĩ chuyên gia thần kinh, hãy gõ cửa bác sĩ nha khoa. Rắc rối sẽ được giải quyết bằng màng chống nghiến răng nha khoa. Dụng cụ không chỉ bảo vệ hàm răng mà còn triệt tiêu phản xạ nghiến răng.
Tăng huyết áp
Nhiều người không biết bản thân mắc bệnh, bởi tăng huyết áp, nhất là trong thời gian đầu, thường không có dấu hiệu rõ ràng. Và chính vì thế, nhức đầu sáng sớm có thể là tín hiệu đầu tiên, nhất là khi cơn đau xuất hiện ở khu vực sau gáy và đi kèm tình trạng ù tai. Các bác sĩ lý giải, cơn đau xuất hiện do hậu quả co thắt mạch máu và tăng áp huyết, cả trong đầu.
Thay đổi hormon
Đau nửa đầu tấn công sáng sớm (gần một nửa vào quãng giữa 4 giờ và 9 giờ) xuất hiện ở phụ nữ 3 lần nhiều hơn nam giới. Hiện tượng gắn với những thay đổi nồng độ hormon giới tính nữ. Cho dù đau nửa đầu hành kinh chỉ tấn công 3% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản, song trong số phụ nữ bị đau nửa đầu, tỷ lệ này lên tới 7-19%. Các cơn đau đầu hành kinh thường kéo dài lâu hơn so với đau nửa đầu kinh điển, có thể dài hơn 72 giờ và mức độ đau nặng hơn. Chứng đau đầu sáng sớm cũng được ghi nhận ở 30% tổng số người bệnh suy tuyến giáp, và tình trạng này chấm dứt sau liệu trình điều trị hormon.
Bệnh viêm xoang
Tình trạng viêm xoang cũng có thể gây đau đầu, nhất là buổi sáng. Dịch nhờn ứ đọng trong khoang xoang là môi trường định cư của vi khuẩn hữu ích. Trường hợp màng niêm mạc xoang bị viêm, dẫn đến tình trạng phù nề, tạo áp lực lên đoạn cuối mạng dây thần kinh, gây hiệu ứng nhức đầu. Hiện tượng không khó chẩn đoán - tình trạng đau đầu gia tăng, khi nạn nhân cúi đầu và biến mất sau khi sục rửa và làm vệ sinh xoang.
Hội chứng ngưng thở khi ngủ
Tình trạng thiếu cung cấp cho não lượng oxy thích hợp trong giấc ngủ có thể dẫn đến hậu quả nhức đầu sáng sớm. Những người ngáy trong khi ngủ thường là nạn nhân của hội chứng ngưng thở khi ngủ. Ngoài đau đầu sau khi tỉnh giấc, nạn nhân hội chứng này còn cảm thấy mệt mỏi, khó chịu và khó tập trung thời gian còn lại trong ngày.
Cơ thể mất nước
Tình trạng cơ thể thiếu nước, thậm chí không nhiều, cũng có thể gây rối loạn chức năng cơ thể. Nếu thời gian trong ngày cơ thể không được cung cấp đủ nước, ban đêm tình trạng cơ thể hoạt động rối loạn càng nghiêm trọng. Tại sao cơ thể thiếu nước gây đau đầu? Nghiên cứu khoa học đã xác nhận, nếu tình trạng mất nước đến mức khoảng 3-4% trọng lượng cơ thể, máu sẽ không được cung cấp đủ oxy và xuất hiện tình trạng đau đầu. Vậy nên, không chỉ uống nước, khi “khát cháy họng”, mà cần thường xuyên uống nước, đảm bảo cơ thể được cung cấp chừng 2-2,5 lít nước/ngày (kể cả nước canh, súp, hoa quả...).