Nhiều năm qua, không ít nhà báo thuộc các cơ quan thông tấn báo chí ở nước ta đã vượt sóng gió để đến với Trường Sa - vùng biển đảo thiêng liêng, một phần máu thịt không thể tách rời của Tổ quốc. Với họ, những ký ức về Trường Sa còn sống mãi.
Nhớ Trường Sa suốt đời
Tháng 4/2011, nhà báo Văn Giá (Trưởng khoa Viết văn - Báo chí, Trường đại học Văn hóa Hà Nội) có chuyến công tác 10 ngày ở huyện đảo Trường Sa. Nhà báo Văn Giá chia sẻ, đến với Trường Sa, có những chuyến di chuyển của đoàn công tác trong đêm đến các đảo chìm, đảo nổi. Từ phía xa nhìn vào thì đảo rất nhỏ nhưng càng vào gần thì lại lớn dần, điều đó cho thấy biển đảo tuy xa nhưng luôn hiện hữu và gần gũi với nhân dân nơi đất liền. Bên cạnh đó, nhà báo Văn Giá còn rất ấn tượng về các chiến sĩ ở Trường Sa. Hầu hết các chiến sĩ còn rất trẻ và đến từ nhiều vùng quê khác nhau nhưng họ đều có chung một ý chí, một quyết tâm và sự kiên cường để vững tay súng bảo vệ chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc.
Đại tá - nhà thơ, nhà báo Nguyễn Hữu Quý bên cuốn trường ca Hạ thủy những giấc mơ.
“Ở Trường Sa bây giờ chẳng thiếu thứ gì. Mạng viễn thông đã phủ sóng khắp nơi đây, rồi internet, tivi, trường học, chùa chiền... đã được xây dựng và triển khai lắp đặt” - nhà báo Văn Giá cho biết. Và đặc biệt, Văn Giá quan sát thấy, hiện nay ở Trường Sa không thiếu sách vì mỗi lần ra thăm đảo, mỗi người trong đất liền không quên mang theo những thùng sách để tặng người dân nơi đảo xa.
Tuy nhiên, kỷ niệm trong chuyến công tác của nhà báo Văn Giá tới Trường Sa năm xưa được ông nhớ mãi, đó là các chiến sĩ ở Trường Sa đã tặng ông một cây bàng vuông - biểu tượng nơi đầu sóng ngọn gió làm quà với nhiều điều gửi gắm. Món quà ý nghĩa ấy từng khiến Văn Giá suýt lỡ chuyến bay từ TP.Hồ Chí Minh về Hà Nội vì “theo nguyên tắc không được đem cây xanh lên máy bay”. Nhưng nhà báo Văn Giá đã nói với nhân viên ở sân bay: “Cây bàng vuông ở Trường Sa là món quà hết sức thiêng liêng của những người lính trẻ nơi biển đảo tặng, không chỉ tặng riêng cho cá nhân tôi mà cho tất cả người dân nơi đất liền”. Sau đó, các nhân viên ở sân bay đã đem cây bàng vuông vào khu kiểm tra an ninh bằng máy soi, họ thảo luận rất khẩn trương, nghiêm túc. Cuối cùng, món quà đặc biệt của nhà báo Văn Giá cũng được đặc cách cho “bay”.
Nhà thơ - nhà báo Nguyễn Hữu Quý (Đại tá quân đội, hiện công tác tại Tạp chí Văn nghệ Quân đội) từng có chuyến công tác ở Trường Sa năm 2000. Ông khẳng định, trong quá trình xây dựng cuộc sống, quân và dân ở Trường Sa vẫn giữ được những nét truyền thống của văn hóa Việt, thể hiện ở chỗ Trường Sa nay đã có những ngôi trường, mái chùa... đậm đà bản sắc dân tộc. Vì thế, tất cả những ai đến với nơi đảo xa và người dân ở Trường Sa đều cảm nhận được một cuộc sống như trong đất liền. Đặc biệt, nét đẹp văn hóa của người Việt thể hiện rõ nhất ở Trường Sa là tình thương yêu, tình quân dân thắm thiết. Lúc bình thường cũng như khi khó khăn, mọi người luôn đùm bọc, chia sẻ với nhau để tạo thành sức mạnh. Nhà báo Nguyễn Hữu Quý cho biết, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào thì câu nói đanh thép của quân và dân ở Trường Sa vẫn vang lên: “Còn người là còn đảo, còn dân là còn đảo”.
“Nếu như ai đó đã ra Trường Sa một lần có lẽ sẽ nhớ Trường Sa suốt đời” - nhà báo Nguyễn Hữu Quý bày tỏ. Bởi quá ấn tượng với Trường Sa, sau 12 năm, nhà báo - nhà thơ Nguyễn Hữu Quý cho ra mắt bạn đọc tập trường ca Hạ thủy những giấc mơ, trong đó Nguyễn Hữu Quý dành hẳn một chương để nói về Trường Sa với những cảm xúc, tình yêu tha thiết. Và Hạ thủy những giấc mơ mới đây đã được vinh danh Giải B thuộc Giải thưởng Văn học Nghệ thuật, Báo chí đề tài lực lượng vũ trang và chiến tranh cách mạng (2009 - 2014) do Bộ Quốc phòng tổ chức.
Phóng viên Nguyễn Huyền (báo SK&ĐS) tác nghiệp tại Trường Sa.
Và mãi mãi trong tim
Dù là phóng viên nữ, nhiều người vẫn mặc định ý nghĩ “yếu mềm”, song Nguyễn Huyền - phóng viên báo Sức khỏe&Đời sống (Cơ quan đại diện tại TP.Hồ Chí Minh) vẫn hoạt bát, xông xáo, khỏe khoắn vượt muôn trùng sóng gió, biển cả bao la để đến với Trường Sa vào trung tuần tháng 5/2015. Nguyễn Huyền chia sẻ: “Từ đảo Trường Sa Lớn đến đảo Đá Lát, Đá Tây, Trường Sa Đông, Phan Vinh, Tốc Tan, Thuyền Chài, An Bang và Nhà giàn DKI... mỗi viên đá, hạt cát, cây xanh, rặng san hô đều mang nặng hồn thiêng sông núi, dường như mỗi một vật dù nhỏ bé ở nơi đây cũng mang nặng dáng hình Tổ quốc”. Hơn thế nữa, Nguyễn Huyền cảm thấy niềm kiêu hãnh khi nhìn thấy lá cờ đỏ sao vàng mang dáng hình Việt Nam tung bay giữa muôn trùng khơi. Chị cũng dâng trào cảm xúc, tự hào khi được siết chặt tay những chiến sĩ kiên cường, những người con kiên trung của Tổ quốc đang ngày đêm canh giữ biển trời...! “Đứng trên tàu nhìn thẳng vào đảo Trường Sa Lớn có một niềm kiêu hãnh, tự hào: Trường Sa sừng sững giữa biển trời với bao sự đổi thay và phát triển với hệ thống năng lượng điện mặt trời, các công trình văn hóa, khoa học kỹ thuật...” - phóng viên Nguyễn Huyền tự hào chia sẻ.
Trong tâm trí của phóng viên Nguyễn Huyền, chị thấy mỗi một vật dù nhỏ bé nhất cũng là những ấn tượng không thể quên khi ở Trường Sa. Đó là những bông hoa bàng vuông tràn đầy sức sống, những cây phong ba vươn mình giữa bão táp mưa sa. Là những chậu rau xanh mướt giữa biển trời. Chị vinh dự đứng dưới ngọn cờ Tổ quốc đang tung bay phấp phới trên cột mốc chủ quyền ở đảo Trường Sa Lớn để dự Lễ chào cờ. Đó là một buổi lễ đặc biệt. Qua đó giúp cho chị cũng như người dân Việt Nam càng yêu hơn Tổ quốc mình. Ở đó, dưới ngọn cờ thiêng liêng của Tổ quốc bên cạnh các cán bộ, chiến sĩ kiên cường, những người dân trọn một lòng yêu nước mà còn có những em bé vừa học xong các chữ ê, a cũng đã biết ngân vang “Đoàn quân Việt Nam đi, chung lòng cứu quốc...”. Các em đứng đó như để khẳng định thêm: Dân tộc Việt Nam từ bao đời nay và muôn đời sau đã, đang và sẽ mãi mãi dành trọn tình yêu đất nước, quyết giữ vững từng tấc đất, tấc biển thiêng liêng của Tổ quốc yêu thương.
Nhà báo Văn Giá (phải) với món quà đặc biệt là cây bàng vuông do chiến sĩ ở Trường Sa trao tặng. (Ảnh nhân vật cung cấp)
Nguyễn Huyền đặc biệt ấn tượng về những y, bác sĩ đang công tác ở các bệnh xá trên quần đảo Trường Sa. Đó là những chiến sĩ quân y vừa vững chắc tay súng để bảo vệ đất nước, vừa cầm chắc ống nghe để chăm sóc và bảo vệ sức khỏe cho quân và dân. Mỗi một y, bác sĩ là một câu chuyện đầy xúc động. Như BS. Trần Hoàng - Bệnh xá Trưởng, Bệnh xá đảo An Bang, không chỉ có lòng nhiệt huyết, tinh thần cống hiến còn là một bác sĩ giỏi, tận tâm với nghề. Qua những cuộc trò chuyện, Nguyễn Huyền nhận thấy BS. Trần Hoàng luôn trăn trở: “Trong điều kiện thiếu thốn trang thiết bị phải làm sao để chẩn đoán bệnh chính xác nhất, làm sao chọn được phương pháp điều trị tối ưu nhất”! Nguyễn Huyền đã cảm thấy yêu thương Trường Sa, đội ngũ y, bác sĩ nơi đây nhiều hơn nữa, khi chị biết tin một ngư dân ở Quảng Ngãi khi vào cấp cứu ở An Bang, dù máy móc, trang thiết bị vô cùng thiếu thốn nhưng BS. Hoàng đã chẩn đoán bệnh nhân bị đám quánh ruột thừa. Anh không mổ cho bệnh nhân mà quyết định điều trị nội khoa. Và bệnh nhân đã nhanh chóng thoát qua cơn đau và hồi phục sức khỏe. Hay như BS. Nguyễn Văn Thành - Bệnh xá Trưởng Bệnh xá đảo Thuyền Chài A, dẫu đã gần 20 năm công tác xa gia đình, nhưng anh vẫn luôn tâm niệm “đảo là nhà, biển cả là quê hương”, anh vẫn muốn gắn bó cùng đồng chí, đồng đội ở nơi tiền tiêu của Tổ quốc...
Trên chuyến tàu công tác số 12 giữa tháng 5/2015, phóng viên Nguyễn Huyền chia sẻ, không ai có thể quên được hình ảnh Trưởng đoàn công tác - Đại tá, TS.BS. Trần Quốc Việt đến từng bàn ăn và nói: “Từ ngày mai, chúng ta sẽ bớt suất ăn để dành đồ ăn gửi lên các đảo”. Lòng đồng cảm, mắt thấy cay cay, thương lắm, giữa nơi nắng cháy thịt da và phong ba bão táp này, quân và dân trên đảo chủ yếu ăn cơm với đồ hộp. Thịt tươi, nước ngọt, rau xanh cực kỳ hiếm. Và 20kg thịt, rau, củ từ tàu gửi lên đảo dẫu không nhiều nhưng cũng đủ làm ấm lòng người chiến sĩ nơi đảo xa.
Hoa Quỳnh
