Với vai trò chăm sóc và theo dõi sức khỏe ban đầu cho học sinh, xử lý các trường hợp đầu tiên khi học sinh bị tai nạn thương tích song vài năm trở lại đây, hoạt động y tế học đường ở Hải Phòng vài năm trở về đây gặp muôn vàn khó khăn, bất cập do không còn cơ chế tuyển dụng.
Lúng túng vì không còn nhân viên y tế học đường
Theo đó, để khắc phục tình trạng, hầu hết các trường phải bố trí nhân viên hành chính hoặc giáo viên khác kiêm nhiệm công việc y tế khi có học sinh cần can thiệp y tế. Tuy nhiên, do không có chuyên môn về lĩnh vực này nên khi xử lý công việc, các cô đều rất lúng túng, vất vả; thậm chí gây hiệu ứng ngược. Nếu trường ở gần, liên lạc sang Trạm Y tế sẽ giải quyết kịp thời nhưng nếu trường ở xa thì việc cấp cứu vô cùng gian nan, chưa kể nhân lực ở Trạm không phải lúc nào cũng đáp ứng di chuyển sang xử lý ca bệnh của trường ngay lập tức được v.v... Từ những khó khăn này, hầu hết các trường phải cắt cử nhân viên văn thư, thư viện hay kế toán đưa học sinh cần can thiệp y tế xuống phòng y tế nằm chờ nhân viên của Trạm tới ứng cứu.
Tại các trường Tiểu học, THCS trên địa bàn quận Hải An, Hải Phòng, cơ sở hạ tầng, trang thiếu bị của phòng y tế được nhà trường lắp đặt sạch sẽ, đầy đủ công năng nhưng lại không có cán bộ y tế chuyên trách dẫn đến phòng để trống, lãng phí. Nếu có học sinh nào gặp sự cố về sức khỏe sẽ được thầy cô đưa xuống nằm nghỉ tạm, chờ theo dõi diễn biến bệnh rồi tính tiếp.
Tại huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng vị trí nhân viên y tế học đường trong hệ thống giáo dục công lập gần như bỏ trắng gần 10 năm nay. Có trường may mắn được 1 nhân viên y tế thì chỉ sau thời gian ngắn lại chuyển công tác do thù lao không đủ nuôi mình; có trường phải dùng cán bộ, nhân viên phòng hành chính tham gia kiêm nhiệm.
Theo ghi nhận của phóng viên, không chỉ rối bời vì không có người làm chuyên trách về y tế, các trường còn gặp khó khăn khi về việc không có kinh phí để kí hợp đồng với y tế phường sau khi cơ chế tuyển dụng nhân viên y tế không còn. Trên thực tế, hoạt động y tế trường học không đơn giản chỉ là sơ cấp cứu mà còn tổ chức các hoạt động truyền thông giáo dục sức khỏe, các chương trình phòng, chống dịch bệnh cho học sinh, xây dựng khung dinh dưỡng-y tế hợp lý, góp phần cải thiện cân nặng, chiều cao cho học sinh. Các trường học có bếp ăn bán trú, nhân viên y tế phải kiểm tra thực phẩm đưa vào trường hằng ngày…
Một Hiệu trưởng công tác tại một trường Tiểu học trên địa bàn quận Hải An, chia sẻ: "Lực lượng nhân viên y tế của phường cũng mỏng nên không thể cắt cử riêng nhân lực trực tại trường học. Để công tác y tế tại trường học được tốt, rất cần có nhân viên y tế có trình độ chuyên môn tại chỗ. Trong đợt dịch COVID-19 vừa qua đã bộc lộ rõ nét nhất sự cần thiết của nhân viên y tế. Học sinh trường học thì đông, lại hay xảy ra ốm sốt, tai nạn thương tích nhỏ nhưng vì giáo viên không có chuyên môn về y tế nên rất khó xử lý những trường hợp đặc biệt. Theo đó, hơn lúc nào chúng tôi mong các cấp có hướng giải quyết cho các trường có định biên, biên chế nhân viên y tế".
Các trường đều mong mỏi khôi phục lại y tế học đường
Nâng cao năng lực y tế học đường
Nhằm củng cố, nâng cao năng lực công tác y tế trường học trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông, gắn kết y tế trường học với hệ thống y tế cơ sở, mới đây, Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng đã tổ chức tập huấn chuyên môn y tế cho các thầy cô giáo trên địa bàn.
Đánh giá về vai trò và hiện trạng y tế học đường trên địa bàn, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng, Phạm Quốc Hiệu cho biết: Hiện nay công tác y tế trường học, việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ em, học sinh trong các cơ sở giáo dục đang từng bước đi vào nề nếp, điều kiện vệ sinh trường học đang dần cải thiện đáng kể; công tác phòng, chống dịch, bệnh, đảm bảo vệ sinh, dinh dưỡng hợp lý và an toàn thực phẩm ngày càng được chú trọng; công tác y tế trường học đang góp phần thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện…
Tuy nhiên, cũng phải thừa nhận, công tác y tế trường học hiện đang gặp không ít khó khăn, hạn chế và bất cập như mạng lưới nhân viên y tế, cơ sở vật chất và kinh phí dành cho chăm sóc sức khỏe ban đầu của học sinh tại các trường học còn thiếu thốn, chưa đáp ứng thực tế đã dẫn đến gia tăng một số bệnh, tật thường gặp ở lứa tuổi học đường, có bệnh chưa được phát hiện và xử trí kịp thời đã gây ảnh hưởng lớn đến sự phát triển về thể chất và tinh thần của các em.
Do đó, việc tăng cường hướng dẫn chăm sóc sức khỏe cho học sinh theo các quy định của Thông tư liên tịch số 13/2016/TTLT/BYT-BGDĐT ngày 12/5/2016 của Bộ Y tế và Bộ Giáo dục và Đào tạo nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống y tế trường học trong chăm sóc sức khỏe ban đầu, đảm bảo sự phát triển toàn diện về sức khỏe, thể chất, trí tuệ và tinh thần cho trẻ em, học sinh trong trường học là một yêu cầu cấp bách trong tình hình hiện nay".
Theo kết quả khảo sát của Sở Giáo dục và Đào tạo Hải Phòng đầu năm 2023, toàn thành phố hiện có 772 cơ sở giáo dục mầm non, phổ thông, nhưng tổng số nhân viên y tế trường học chỉ có 18 biên chế của cấp THPT.
Theo Quyết định 2595/QĐ-UBND ngày 28/10/2019 của Ủy ban nhân dân thành phố, giao Trạm y tế xã thực hiện nhiệm vụ y tế học đường tại các trường THCS, trường Tiểu học, trường mầm non công lập trên địa bàn; chuyển biên chế nhân viên y tế trường học về Trung tâm Y tế quận, huyện để Trạm Y tế cấp xã thực hiện nhiệm vụ. Do đó, nhiều trường học hiện nay ký hợp đồng hoặc phân công phụ trách kiêm nhiệm công tác y tế là kế toán, thủ quỹ, nhân viên thư viện, văn thư hoặc bảo vệ..
Mời quý vị xem thêm video dưới đây:
Trong đợt dịch COVID-19 đã bộc lộ rõ nét nhất sự cần thiết của nhân viên y tế trong học đường
