Ngày 25/5, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Doanh cho biết công hàm có nội dung phản đối "hành vi khiêu khích" của Mỹ.
"Chúng tôi kêu gọi phía Mỹ sửa sai, duy trì tính hợp lý và dừng toàn bộ lời nói cũng như việc làm vô trách nhiệm", Reuters dẫn lời người phát ngôn Hoa Xuân Doanh: "Tự do hàng hải và hàng không không có nghĩa là tàu chiến và phi cơ quân sự nước ngoài có thể bỏ qua quyền lợi chính đáng của quốc gia khác hay an toàn di chuyển".
Trong khi đó, tờ Thời Báo Hoàn Cầu, một ấn phẩm của Nhân Dân Nhật Báo, khẳng định Trung Quốc quyết tâm hoàn thành việc xây đảo nhân tạo trái phép. “Trung Quốc cần cẩn trọng chuẩn bị cho một cuộc xung đột với Mỹ” - báo này khẳng định một cách hùng hổ.
“Nếu Mỹ quyết đòi Trung Quốc dừng xây đảo thì một cuộc chiến giữa Mỹ và Trung Quốc là không thể tránh khỏi. Nếu chiến tranh với Mỹ xảy ra, Trung Quốc sẽ chấp nhận” - Thời Báo Hoàn Cầu nhấn mạnh. Báo này còn dẫn lời “học giả” Tao Wenzhao của Viện Khoa học xã hội Trung Quốc mô tả máy bay Mỹ “xâm phạm lãnh thổ Trung Quốc”.
“Nếu máy bay và tàu chiến Mỹ đi vào vùng 12 hải lý xung quanh các đảo, Trung Quốc sẽ giáng trả” - ông Tao lớn giọng đe dọa. Còn xã luận của Tân Hoa xã tiếp tục luận điệu là Mỹ không thể can thiệp vào vấn đề biển Đông.
Trung Quốc trước đó cho biết "rất không hài lòng" về những chuyến bay giám sát của quân đội Mỹ sau khi Washington hôm 20/5 điều một phi cơ P-8A Poseidon bay giám sát bên trên căn cứ đặt tại đảo nhân tạo mà Bắc Kinh phát triển từ một bãi đá ngầm trên Biển Đông. Hải quân Trung Quốc sau đó liên lạc với P-8A Poseidon bằng tiếng Anh và 8 lần yêu cầu máy bay "rời đi ngay".
Trước động thái này, cộng đồng và giới truyền thông quốc tế tiếp tục chỉ trích hành vi hiếu chiến của Trung Quốc. Cựu tư lệnh hải quân Philippines Alexander Pama cảnh báo nếu Mỹ không ngăn chặn, Trung Quốc sẽ chiếm trọn biển Đông. Ông mô tả Trung Quốc muốn chiếm đoạt tài nguyên của cả khu vực.
Trên tạp chí National Interest, ông Joseph Bosco, cựu quan chức Bộ Quốc phòng Mỹ, cho rằng đã đến lúc Mỹ phải thể hiện rõ sự cứng rắn trước các hành vi khiêu khích của Trung Quốc.
Ông Bosco nhắc nhở việc Trung Quốc không hề kiềm chế khi đơn phương lập vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) trên biển Hoa Đông, do đó sẽ không kiềm chế trên biển Đông.
“Washington cần phải cho Bắc Kinh hiểu rằng họ không thể tự ý tự do hàng hải và là luật pháp quốc tế”, ông Bosco nhấn mạnh. Theo nguồn tin báo chí Mỹ, Bộ Quốc phòng Mỹ đang xem xét kế hoạch điều tàu khu trục, tàu hộ vệ tên lửa và tàu chiến gần bờ tới khu vực Trung Quốc xây đảo nhân tạo bất hợp pháp./.
