Ngày 28/12/2013, Hội đồng Nhân dân tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc đã bãi nhiệm 56 đại biểu cùng một lúc do tham nhũng. Những người này bị cáo buộc đã hối lộ cho các đại biểu cấp thành phố.
Trong một thông cáo trên mạng, Hội đồng Nhân dân tỉnh Hồ Nam ở miền Trung Trung Quốc - một tổ chức “dân cử” thực ra chỉ làm công việc thông qua và áp dụng tại địa phương các quyết định của Đảng Cộng sản cho biết đã bãi nhiệm 56 trong tổng số 763 đại biểu của hội đồng này. Theo kết quả điều tra sơ khởi được Tân Hoa xã đưa tin, các cán bộ này đã hối lộ cho 518 đại biểu Hội đồng Nhân dân Hành Dương (Hengyang) - thành phố lớn thứ hai của tỉnh Hồ Nam và 68 quan chức địa phương.
Bạc Hy Lai trong phiên tòa hồi tháng 9/2013.
Tân Hoa xã cho biết, số tiền hối lộ cho các quan chức thành phố - những người có quyền chỉ định đại biểu của mình vào Hội đồng Nhân dân tỉnh lên đến tổng cộng 110 triệu nhân dân tệ (13 triệu euro). Theo chính quyền, việc đưa hối lộ là nhằm gian lận kết quả bầu cử nội bộ được tổ chức vào đầu năm 2013. Theo quyết định của Hội đồng Nhân dân tỉnh, 512 cán bộ cấp thành phố liên quan đã đồng loạt xin từ nhiệm. Sự kiện này xảy ra trong lúc chiến dịch chống tham nhũng quy mô của ông Tập Cận Bình đang lên đến cao điểm. Trở thành Tổng Bí thư từ tháng 11/2012, ông Tập Cận Bình đã tuyên bố sẽ tấn công “từ ruồi đến cọp”, tức các cán bộ tham nhũng mọi cấp.
Ngày 27/12, chính quyền cũng thông báo mở điều tra đối với Phó Bí thư Khu tự trị Tân Cương. Đây là nhân vật thứ 17 mang hàm tương đương hoặc cao hơn cấp Thứ trưởng lọt vào tầm ngắm của chiến dịch. Trong số các quan chức cao cấp khác bị điều tra có Tưởng Khiết Mẫn, nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Giám sát và Quản lý tài sản Nhà nước. Ủy ban Trung ương kiểm soát kỷ luật đảng công bố Tưởng Khiết Mẫn vi phạm nghiêm trọng kỷ luật đảng. Sự việc xảy ra chỉ trong vòng 6 tháng khi ông này nhậm chức. Trước đó, ông giữ nhiệm vụ Bí thư đảng kiêm Chủ tịch - Tổng Giám đốc Công ty Dầu hỏa quốc doanh TQ (CNPC), một trong những công ty dầu hỏa lớn nhất thế giới. Chưa bao giờ có một chiến dịch chống tham nhũng tầm cỡ như vậy diễn ra ở các công ty quốc doanh và những chi nhánh của nó. Một vụ khác là Lý Đông Sinh, Thứ trưởng Bộ Công an bị cách chức.
Các thị trường tài chính ngay tức khắc bị rớt giá thảm hại. Chỉ trong một ngày, giá cổ phiếu tại thị trường chứng khoán của hai công ty chi nhánh của CNPC tại Hongkong (Petro China và Kunlun Energy) bị mất 21,7 tỉ đô-la Hongkong (2,12 tỉ euro). Đủ các kiểu tin đồn đoán được phổ biến. Trước đó, Nhật báo Hongkong South China Morning Post số ra ngày 30/8 đưa tin, cựu Bộ trưởng An ninh Chu Vĩnh Khang, Ủy viên Thường trực Bộ Chính trị đang bị điều tra.
Giữa tháng 8/2013, ban lãnh đạo mới của Đảng Cộng sản Trung Quốc lên nắm quyền được 9 tháng. Bộ Chính trị thông qua kế hoạch phòng, chống tham nhũng giai đoạn 2013-2017. Tham ô có hình thức ngày càng mới mẻ, xảo trá, phổ biến và với số tiền ngày càng lớn hơn. Tham nhũng trở nên dễ dàng như thế vì quan chức có quá nhiều quyền hành, lại không được huấn luyện và giám sát đủ. Khi họ ra tay thường không để lại dấu vết. Đa số các vụ án tham nhũng đều do nhân dân tố giác, hay tin đồn dai dẳng, trong khi các cơ quan chống tham nhũng lại làm ngơ hay xem là không có chứng cớ.
Trong phiên họp mới nhất, Bộ Chính trị Trung Quốc đưa ra 4 biện pháp giám sát: từ trong Đảng, từ ngoài nhân dân, qua luật pháp và truyền thông để tạo ra một hệ thống kiểm soát các bánh răng của cỗ máy quyền lực. Muốn thành lập một cơ chế như vậy, dĩ nhiên phải cải tổ cả hệ thống chính trị. Vụ án CNPC đã đưa các nhà chuyên môn đi đến kết luận cay đắng là tham nhũng và độc quyền liên kết với nhau như một cặp song sinh.
Chống tham nhũng và cải tổ phải diễn ra đồng loạt. Nếu tấn công vào tham nhũng có thể giảm được xung đột xã hội và gia tăng gắn kết xã hội. Điều đó lại cổ vũ cho cải tổ được thuận lợi hơn. Từ đó cơn bão chống tham nhũng có thể diễn ra liên tục và quyết liệt. Việc thành lập một hệ thống chống tham nhũng không thể thoát ra khỏi tiến trình cải tổ toàn diện.
(Theo Chinadaily, Reuters)
Hương Trà