Ba ngày sau khi bế mạc Hội nghị Trung ương 3 của Đảng Cộng sản Trung Quốc, Ban lãnh đạo thông báo một loạt các cải cách kinh tế và xã hội được xem là quan trọng nhất từ 30 năm nay. Hai quyết định quan trọng nhất và có tác động sâu sắc đến xã hội Trung Quốc là giảm nhẹ chính sách một con và bãi bỏ trại lao cải.
 70% các bà mẹ Trung Quốc muốn có nhiều hơn một con. |
Hơn nữa, dân số già đè nặng lên hệ thống hưu bổng và ngân sách xã hội. Theo một nghiên cứu do Đại học Thanh Hoa đăng vào tháng 8, từ 2 - 3 người Trung Quốc sẽ phải nuôi một người già vào năm 2035. Các chuyên gia từ lâu đã gióng chuông báo động rằng Trung Quốc có thể sẽ già trước khi giàu.
Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng hủy bỏ hệ thống trại lao cải, theo tin chính thức của Tân Hoa xã đăng vào ngày 15/11. Hệ thống trại cải tạo lao động ra đời từ năm 1957 để giam giữ những người phạm các tội danh không nghiêm trọng như trộm cắp, gây rối trật tự, mại dâm, sử dụng ma túy. Cảnh sát có thể tống tù nhân vào các trại lao động trong nhiều năm mà không cần xét xử.
Nhằm tăng cường chế độ pháp trị và cải thiện vấn đề nhân quyền, Trung Quốc từng bước tiến hành cải cách tư pháp, trước hết là bãi bỏ tình trạng lạm dụng chính sách cải tạo lao động, giảm số lượng án tử hình và tiến tới cấm hành vi tra tấn ép cung.
Về kinh tế, Trung Quốc cụ thể hóa quyết sách của Hội nghị Trung ương 3 (Khóa 18) về xây dựng thị trường tự do cạnh tranh, trao cho thị trường vai trò quyết định phân bổ nguồn lực. Trung Quốc có thể cho phép các công ty tư nhân nắm 10 - 15% cổ phần trong những dự án nhà nước thuộc lĩnh vực nhà nước độc quyền kiểm soát trước đây như dầu khí, viễn thông; cho phép mở thêm ngân hàng nhỏ và các định chế tài chính sử dụng vốn tư nhân; tiếp tục mở rộng mô hình khu thương mại tự do đang thử nghiệm ở Thượng Hải, nhằm tăng khả năng tự do chuyển đổi của đồng nhân dân tệ, mở rộng hoạt động đầu tư ra nước ngoài; cởi trói về lãi suất... Nhà nước tăng cường giám sát và đẩy mạnh hiệu quả hoạt động của tập đoàn quốc doanh. Cụ thể, các tập đoàn nhà nước sẽ phải nộp ngân sách dưới dạng cổ tức lên tới 30% thay vì 5 - 15% như trước để tăng tính cạnh tranh cũng như phân phối vốn hợp lý hơn.
Về chính sách đất đai, nông dân được trao quyền linh hoạt hơn trong việc cho thuê đất. Trung Quốc cũng xử lý mạnh tay với tình trạng gây ô nhiễm bằng cách áp dụng một số loại thuế mới, thực hiện nghiêm ngặt các quy định về môi trường.
Năm 2012, lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ, số người trong độ tuổi lao động của Trung Quốc giảm 3,45 triệu xuống còn 937 triệu người. Báo New York Times của Mỹ đánh giá việc nới lỏng chính sách một con là phép thử đối với các biện pháp cải cách Trung Quốc mới ban hành trên hai khía cạnh: sự không thống nhất thời gian biểu áp dụng vì các tỉnh sẽ tự quyết định khi nào thực hiện; phóng đại kỳ vọng của công chúng vào những cải cách phía trước. |
Hà Phương
(Theo Tân Hoa xã, Le Figaro)