Bên cạnh những lợi ích to lớn trong việc tạo ra một môi trường vi khí hậu thuận lợi cho sức khỏe và công việc thì người ta cũng nhận thấy những bất cập về sức khỏe do máy lạnh gây ra.
Bệnh thường gặp khi sử dụng máy lạnh
Hội chứng suy nhược thần kinh: Biểu hiện bằng nhiều trạng thái như mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, tức ngực, căng thẳng, dễ cáu gắt, mất ngủ, hiệu suất làm việc giảm sút. Đây là những yếu tố nguy cơ gây nên các bệnh lý nguy hiểm như tăng huyết áp, thiểu năng mạch vành tim, thiểu năng tuần hoàn não... thậm chí có thể dẫn đến nhồi máu cơ tim, đột quỵ não, tâm thần phân liệt...
Bệnh lý đường hô hấp: Viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản, viêm thanh quản... cấp hoặc mạn tính, hay bị khô họng, nghẹt mũi, dễ mắc các bệnh truyền nhiễm do virut gây nên lây truyền qua đường hô hấp, thậm chí có thể bị hen phế quản. Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, người làm việc trong phòng điều hòa có nguy cơ mắc các vấn đề về hô hấp gấp 2,5 lần so với người làm trong môi trường thông thoáng tự nhiên.
Bệnh lý cơ xương khớp: Đau mỏi cơ bắp và các khớp xương, đau lưng, đau cổ gáy...
Bệnh về da: Da bị mất nước, khô ráp, giảm sức đề kháng, dễ bị dị ứng, mẩn ngứa, mụn nhọt... mặc dù có dùng kem dưỡng da thường xuyên.
Khi chạy máy lạnh, đóng kín cửa nên dễ thiếu dưỡng khí là nguy cơ gây nên các bệnh lý hô hấp.
Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh
Ở trong môi trường máy lạnh kéo dài dễ làm giảm khả năng thích ứng, thu hẹp ngưỡng chịu đựng và sức đề kháng của cơ thể với sự biến đổi nhiệt độ của môi trường bên ngoài, làm tăng nguy cơ mắc nhiều bệnh lý khác nhau.
Sự kích thích của yếu tố lạnh làm cho thân nhiệt tại các vùng cục bộ có chênh lệch quá lớn, nhiệt độ ở tay chân luôn luôn thấp hơn nhiệt độ của thân người.
Trong phòng lạnh, số ion âm của không khí gần như bằng không. Các ion này rất có ích cho sức khỏe, được ví như là vitamin trong không khí. Thiếu nó người ta dễ lâm vào trạng thái suy nhược thần kinh, suy nhược cơ thể, rối loạn thần kinh thực vật. Theo tính toán, mỗi mét khối không khí trong phòng có 50 ion âm, nhưng khi sử dụng máy lạnh thì chỉ còn chừng 10 ion.
Sử dụng máy lạnh thường xuyên, kéo dài và độ lạnh càng sâu thì độ ẩm càng giảm, khiến da và niêm mạc đường hô hấp trở nên khô, giảm sức đề kháng với mầm bệnh và dễ bị kích ứng.
Sự chênh lệch nhiệt độ trong phòng gắn máy lạnh và bên ngoài quá cao khiến hệ thần kinh thực vật khó thích ứng, nếu chênh 5-10oC là điều rất bất lợi cho sức khỏe của nhân viên văn phòng nếu không có phòng đệm, thậm chí có thể xảy ra tai biến khi đột ngột ra khỏi phòng, nhất là những người vốn bị tăng huyết áp, huyết áp thấp hoặc thiểu năng tuần hoàn não và tuần hoàn tim.
Nhiệt độ lạnh kéo dài sẽ khiến các cơ bị co cứng, lượng máu đến nuôi dưỡng cơ khớp bị suy giảm do co thắt mạch máu dẫn đến tình trạng đau mỏi cơ khớp, đau cổ gáy, đau lưng, đặc biệt là khi ngồi làm việc ở vị trí mà luồng không khí lạnh từ máy điều hòa phả trực tiếp vào các vùng nhạy cảm của cơ thể như đầu, mặt, cổ, gáy...
Khi chạy máy lạnh, phòng làm việc thường phải đóng kín cửa nên dễ thiếu dưỡng khí và thừa thán khí nên dễ gây cảm giác ngột ngạt, khó thở, là nguy cơ gây nên các bệnh lý hô hấp.
Lời khyên của thầy thuốc
Khi sử dụng máy lạnh, cần chú ý vấn đề thông gió, mỗi ngày nên mở cửa sổ trong một khoảng thời gian nhất định để không khí trong phòng được lưu thông, thay cũ đổi mới. Trong khi chạy máy, thỉnh thoảng nên bật quạt thông gió và chú ý làm sạch máy hai tuần một lần.
Giữ nhiệt độ trong phòng sao cho không bao giờ chênh lệch với bên ngoài quá 5 độ. Trong phòng điều hòa khoảng 1 giờ thì nên ra bên ngoài để thay đổi không khí. Trước khi ra khỏi phòng, cần vận động cơ thể trong vài phút, khi cơ thể thích ứng mới ra hẳn bên ngoài. Nếu có việc phải ở lâu trong phòng máy lạnh thì chú ý uống nhiều nước ấm và nên đặt một chậu nước trong phòng để đảm bảo độ ẩm cần thiết.
Hết sức tránh luồng không khí lạnh từ máy điều hòa thổi trực tiếp vào người, đặc biệt là vùng đầu và gáy. Tốt nhất là hướng cửa gió chếch sang phải hoặc trái hoặc lên phía trên, tốc độ gió nên để ở mức vừa phải.
Không hút thuốc lá trong phòng lạnh, chú ý vệ sinh thường xuyên, sắp xếp gọn sạch để ngăn ngừa sự phát triển của vi sinh vật, nên dùng kem dưỡng da và giữ ẩm để phòng tránh các bệnh da.
Những lúc giải lao nên tiến hành một số động tác thể dục, tự hít thở thật sâu trong tư thế toàn thân thư giãn.
