Theo báo cáo ban đầu, trận động đất mạnh 7,8 độ richter. Tuy nhiên, ước tính mới nhất của các nhà địa chấn học cho thấy nó mạnh 7,9 độ Richter, bằng nửa quy mô của trận động đất năm 1934 từng giết chết 10.000 người cũng gần khu vực này. Nhưng hiện tại, số người tử vong ở Kathmandu vẫn không ngừng tăng lên và có khả năng đạt tới con số 10.000.
Thảm họa ngày 25-4 đã được các nhà địa chấn học dự đoán trước. Từ hơn 25 triệu năm trước, Ấn Độ từ một đảo riêng biệt trên Ấn Độ Dương đã "đâm đầu" vào mảng lục địa châu Á. Các nhà địa vật lý từ lâu đã theo dõi sự chuyển động của các đĩa Trái Đất và biết rằng toàn bộ tiểu lục địa Ấn Độ vẫn đang “cựa mình” một cách chậm rãi bên dưới Nepal và Tây Tạng với tốc độ khoảng 4,57 cm/năm.
Đó là lý do hình thành nên đỉnh Everest cũng như gây ra động đất thường xuyên từ Pakistan đến Myanmar, trong đó có những trận mạnh kinh hoàng.
81 năm sau trận động đất năm 1934, một khối lượng đất dày của Ấn Độ bị "nhét" vào Nepal khoảng 3,6 m và cứ thế nén lại để sẵn sàng bùng nổ bất cứ lúc nào. GeoHazards International (GI), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại bang California - Mỹ, lưu ý những trận động đất mạnh có khả năng xảy ra ở khu vực này khoảng 75 năm một lần.
Trận động đất hôm 25-4 xảy ra trên một khu vực có diện tích 2.500 – 5.000 km2, trải rộng khắp các thành phố Kathmandu và Pokhara theo một hướng và gần như toàn bộ chiều rộng núi Himalaya ở một hướng khác. Một phần của Ấn Độ đã trượt từ 30 cm - 1 m về phía Bắc và luồn xuống bên dưới Nepal chỉ trong vòng vài giây.
Ở chiều ngược lại, ông Roger Bilham, giáo sư về khoa học địa chất tại Trường ĐH Colorado (Mỹ), cho biết những rung chấn kéo dài 1-2 phút hôm 25-4 đã kéo cả thành phố Kathmandu trượt về phía nam khoảng 3 m.
Năm 2010, trận động đất ở Haiti yếu hơn trận động đất Nepal vừa qua khoảng 20 lần nhưng cũng kịp lấy đi hơn 100.000 sinh mạng. Cả hai trận động đất đã được dự đoán trước và đều ảnh hưởng trên một khu vực rộng lớn.
Những người cứu hộ đào suốt 9 giờ mới tới được người phụ nữ này nhưng không may cô đã thiệt mạng. Ảnh: EPA
Khoảng 1,45 triệu người sống ở Kathmandu, phần lớn nhà cửa không có khả năng chịu được rung chấn do động đất gây ra. Một nghiên cứu từng dự đoán nếu một trận động đất mạnh 8,1 độ Richter xảy ra ở Kathmandu, sẽ có khoảng 21.000 - 42.000 trường hợp tử vong.
Dù cường độ chỉ 7,9 độ richter nhưng trận động đất hôm 25-4 tác động mạnh đến nền kinh tế Nepal đang từng bước phục hồi sau nội chiến. Với thu nhập bình quân đầu người khoảng 1.350 USD/năm, Nepal vẫn là một trong những quốc gia nghèo nhất thế giới.
