Trời nắng nóng có nhiều tác động tới huyết áp. Nhiệt độ cao có thể làm giảm huyết áp ban ngày nhưng lại làm tăng huyết áp về đêm… Nếu không kiểm soát tốt huyết áp và điều trị kịp thời, bệnh tăng huyết áp dễ dẫn đến các biến chứng tim mạch nguy hiểm…
Nhiều người thường nghĩ rằng, mùa đông thời tiết lạnh mới nguy hiểm với những người tăng huyết áp. Nhưng trên thực tế, trời nắng nóng mùa hè cũng rất nguy hiểm với căn bệnh này.
Trời nắng nóng của mùa hè có nhiều tác động tới bệnh tăng huyết áp (THA). Vì vậy, bệnh nhân THA cần có biện pháp phòng ngừa hiệu quả giúp ngăn ngừa những biến chứng nguy hiểm do THA gây ra.
Nhiệt độ cao tác động tới huyết áp thế nào?
Trong mùa hè, sự bài tiết mồ hôi gia tăng, quá trình trao đổi chất của cơ thể cũng được đẩy mạnh. Cơ thể bị mất một lượng nước khá lớn sẽ khiến nồng độ máu giảm, độ kết dính trong máu tăng cao, dễ dẫn đến những bệnh lý có liên quan đến máu, làm tăng tỷ lệ nguy cơ cho tim và não.
Cũng giống như bệnh tim, người mắc bệnh THA trong mùa hè nếu ngủ không ngon giấc sẽ xuất hiện hiện tượng ban đêm huyết áp tăng làm hại tim mạch. Thời tiết nóng có thể làm giảm huyết áp ban ngày nhưng lại làm THA về đêm.
Mặt khác, nhiệt độ nóng bức khiến tim đập nhanh, huyết áp vì thế cũng tăng. Đây là trở ngại cho những người sẵn có bệnh THA. Người bị THA thường cảm thấy bứt rứt khó chịu, chóng mặt, nhức đầu. Nếu không kiểm soát huyết áp tốt và điều trị kịp thời dễ dẫn đến các biến chứng về tim mạch (đau tim, nhồi máu cơ tim...).
Một yếu tố khác do nhiệt độ ảnh hưởng tới huyết áp cần nhắc tới đó là: trong trời nắng nóng, người bệnh THA rất ngại vận động và thường xuyên ngồi trong phòng lạnh bật máy điều hòa với nhiệt độ thấp. Điều này đặc biệt nguy hiểm với người bệnh THA bởi vì khi mới từ ngoài trời nóng vào thì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột từ nóng đến lạnh sẽ khiến cho những mạch máu vốn đang ở trạng thái giãn nở bình thường tức thời co lại, dẫn đến huyết áp tăng cao. Ngược lại, nếu đang ở trong phòng lạnh trong một thời gian rồi lại đi ra ngay ngoài thời tiết nóng bức thì các mạch máu sẽ giãn nở, điều này khiến huyết áp không ổn định, dễ bị hạ đột ngột.
Người bệnh cần làm gì để kiểm soát huyết áp trong mùa hè?
Một nguyên tắc cơ bản để kiểm soát huyết áp đó là người bệnh phải dùng thuốc đều đặn, không ngắt quãng. Việc dùng thuốc phải theo đúng chỉ định của bác sĩ. Trong trời nóng, người đang dùng thuốc điều trị THA không nên hoạt động nhiều ngoài trời nắng để đề phòng giãn mạch quá mức dẫn đến tụt huyết áp.
Thăm khám sức khỏe định kỳ: người bệnh THA cần được theo dõi thường xuyên nhất là vào mùa nắng nóng, bệnh nhân cần đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám tư vấn phương pháp điều trị kịp thời hiệu quả.
Người bệnh THA nên vận động toàn thân với nhịp độ chậm vừa.
Trời nóng nực khiến bệnh nhân THA thường bị mệt mỏi, cộng với việc dù vận động ít, cơ thể cũng sẽ ra nhiều mồ hôi, nên cơ thể sẽ mất nước và chất điện giải, điều này khiến bệnh nhân THA ngại vận động. Đây là điều không tốt cho người bệnh THA. Bởi vận động chính là tập thể dục cho mạch máu. Vận động sẽ giúp mạch máu co giãn và đàn hồi tốt, làm tăng tính bền của thành mạch máu. Vì vậy, vượt qua trở ngại về thời tiết, người bệnh THA nên cố gắng vận động. Điều cần thiết là tập luyện điều độ, phân bổ hợp lý về cường độ và thời gian tập. Từ tuổi trung niên trở lên, người bệnh THA nên vận động toàn thân với nhịp độ chậm vừa, không nên tập nặng, có thể chọn các bài tập dưỡng sinh, thái cực quyền, lên xuống cầu thang, đi xe đạp chậm, đi bộ…
Việc điều chỉnh nhiệt độ trong phòng cũng rất quan trọng để người bệnh kiểm soát huyết áp. Trời càng nóng thì mọi người càng điều chỉnh nhiệt độ xuống thấp, nhất là khi mới từ ngoài trời nóng vào nhà để mau chóng có cảm giác mát lạnh dễ chịu. Nhưng sự thay đổi nhiệt độ từ nóng đến lạnh đột ngột như thế sẽ khiến những mạch máu vốn đang ở trạng thái giãn nở bình thường tức thời bị co lại, dẫn đến huyết áp tăng cao. Hoặc đang ở trong phòng lạnh lâu rồi đi ra ngoài trời nóng ngay sẽ rất nguy hiểm do huyết áp không ổn định. Người bệnh THA không nên ở trong phòng điều hòa quá lâu, nhiệt độ trong phòng chỉ nên chỉnh ở mức 26 độ. Trong phòng kín, không khí lưu thông kém, nếu ở lâu sẽ dễ bị những chứng bệnh do máy điều hòa gây ra như chóng mặt, tim đập nhanh. Vì vậy, người bệnh nên ra ngoài trời vận động. Nên hoạt động nhẹ nhàng như: đi bộ hay tập dưỡng sinh vào những lúc trời mát như buổi sáng hoặc chiều tối.
Chế độ ăn uống cũng có tác dụng trong kiểm soát huyết áp. Cần bổ sung các loại thực phẩm tốt cho người bệnh THA như: ngũ cốc thô, cá, gia cầm, đậu, rau quả, trái cây tươi, sữa và những sản phẩm từ sữa ít béo; ăn nhiều thực phẩm giàu chất kali như cà chua, khoai lang, nho, các loại đậu; nên ăn cá, thịt trắng như thịt gà, thịt gia cầm bỏ da; hạn chế ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt heo; hạn chế ăn bánh ngọt, nước ngọt, thực phẩm chứa nhiều chất béo bão hòa hay cholesterol (có nhiều trong mỡ, nội tạng, da động vật, lòng đỏ trứng gà). Người bệnh THA nên uống nước thường xuyên. Việc cung cấp nước đều đặn cho cơ thể rất quan trọng. Không đợi đến khi cảm thấy khát mới uống nước. Cảm giác khát là một phản ứng khá mạnh của hệ thần kinh đối với tình trạng thiếu nước của cơ thể. Khi thấy khát thì cơ thể đã bị thiếu nước trầm trọng. Nên tạo thói quen uống 1 ly nước (chừng 250ml) sau khi thức dậy vào buổi sáng và 1 ly trước lúc đi ngủ ban đêm. Nước đun sôi để nguội là tốt hơn cả, tránh dùng các loại nước giải khát có đường hay nước đóng chai có gas.
Ngoài ra, hạn chế ăn muối, bột ngọt, các nước chấm mặn. Tránh thức ăn chiên xào nhiều dầu mỡ, nhất là mỡ động vật. Tốt nhất là sử dụng thực phẩm hấp, luộc. Đồng thời, bỏ các thói quen xấu như hút thuốc lá, uống rượu và tránh các chất kích thích như cà phê...
