Thuật ngữ “phim tương tác” dễ khiến cho người nghe hình dung về một mảng nghệ thuật đỉnh cao trong điện ảnh. Nhưng đi sâu tìm hiểu thì có lẽ khán giả sẽ cảm thấy thất vọng ít nhiều...
Mới nhưng không lạ
Để hình dung đầy đủ và rõ nét nhất về phim tương tác thì có lẽ định nghĩa của trang interactivemovies.org dễ hiểu hơn cả: Phim tương tác là thể loại phim điện ảnh có tính tương tác nhưng trong nhiều trường hợp, nó là một trò chơi video (video game) với rất nhiều cảnh phim đã được quay sẵn.
Phim tương tác khó được coi là nghệ thuật vì quá thiên về game.
Một bộ “phim tương tác” sử dụng các full-motion video (FMV - dạng phim được dựng bằng máy tính từ các đoạn video quay và thu tiếng trực tiếp) để kể lại một câu chuyện, nó có thể được kết hợp với các ảnh dựng và ảnh chụp, nhưng cơ bản dựa trên các cảnh video/phim đã quay sẵn. Một câu chuyện tương tác sẽ có diễn biến khác nhau tùy thuộc vào sự tương tác của khán giả, có nghĩa là người xem phải tự mình đưa ra những lựa chọn trong mạch câu chuyện và như vậy, người xem là người quyết định video clip nào sẽ được hiển thị. Sự lựa chọn sai sẽ dẫn đến một kết thúc xấu của câu chuyện, trong khi sự lựa chọn chính xác sẽ dẫn dắt câu chuyện tiếp tục cho đến khi hoàn tất. Có lẽ đây chính là yếu tố mới lạ, hấp dẫn riêng của thể loại phim tương tác.
Trên thế giới, phim tương tác không còn là khái niệm mới mẻ và cũng không được xếp ngang hàng với các thể loại khác trong điện ảnh, cũng không được coi là nghệ thuật vì nó thiên về game nhiều hơn. Thậm chí, người bình thường cũng có thể tự tạo những bộ phim tương tác cho riêng mình nếu có máy quay phim hoặc máy ảnh có chức năng quay phim cùng một chút kỹ năng biên tập video và viết kịch bản.
Phim tương tác xuất hiện rất nhiều trên Youtube (trang web chia sẻ video clip trực tuyến) mà hầu hết đều là trò chơi điện tử. Khi bấm vào một lựa chọn trên màn hình, người xem sẽ được dẫn tới đường link của một video clip khác, rồi từ trong clip này sẽ lại có những lựa chọn để dẫn tới các clip khác nữa, cho đến khi kết thúc câu chuyện. Người xem video clip sẽ có cảm giác như đang tham gia một chuyến phiêu lưu mà chính họ là một nhân vật trong đó hơn là một người quan sát từ xa. Bằng óc tưởng tượng phong phú cộng với một chút khả năng làm phim, các đạo diễn trên Youtube đã tạo ra hàng trăm câu chuyện như vậy.
Khó làm nên chuyện
Quá nhiều tố chất game và quá phổ biến trên internet nên phim tương tác khó được khán giả nhìn nhận dưới góc độ điện ảnh. Đưa phim tương tác ra rạp cũng là một thách thức không dễ. Điện ảnh Việt Nam từng xuất hiện một số phim tương tác của các đạo diễn Việt kiều, nổi bật hơn cả có lẽ là phim Mệnh lệnh liên hoàn do Victor Vũ dẫn dắt với sự tham gia diễn xuất của Bình Minh, Trương Nhi, Diễm My 9X… được cho là bộ phim thú vị, hấp dẫn ra mắt vào giữa tháng 4 năm ngoái. Đồng thời, bộ phim cũng đem lại trải nghiệm hoàn toàn mới mẻ cho khán giả khi thưởng thức thể loại phim tương tác lần đầu tiên tại Việt Nam. Nhưng kể từ đó đến nay, khán giả tuyệt nhiên không thấy một bộ phim tương tác nào ra rạp nữa. Chưa kể, phim tương tác còn “kén” rạp, bởi nếu không phải là phòng chiếu với những thiết bị “thông minh” thì phim tương tác cũng trở nên... vô tác dụng. Không cần nhắc đến sự thất bại của thể loại phim này trên “đấu trường” điện ảnh thì mỗi cá nhân đều tự hiểu rằng, phim tương tác nên trở về với vị trí thực sự của mình: thế giới giải trí của công nghệ chứ không phải nghệ thuật!
Vũ Quang
