Bỏ loạt thủ tục, tạo cơ chế thông thoáng xây dựng
Trình bày Tờ trình, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đã nêu lên sự cần thiết ban hành Nghị quyết. Trong đó có cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn. Trong đó, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm và xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong phát triển KT-XH của đất nước; đặc biệt là việc đẩy mạnh phát triển NƠXH để giải quyết nhu cầu chỗ ở cho các đối tượng thu nhập thấp và công nhân tại các khu công nghiệp.
Thực hiện Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030", qua tổng hợp báo cáo của các địa phương, trong giai đoạn từ năm 2021 đến nay, trên địa bàn cả nước có 657 dự án NƠXH đã được triển khai với quy mô 597.152 căn. Mặc dù đạt được một số kết quả quan trọng như đã nêu trên, tuy nhiên việc phát triển NƠXH vẫn còn một số tồn tại, hạn chế.

Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV sáng 20/5.
Dự thảo Nghị quyết đề xuất nhiều chính sách để phát triển NƠXH. Trong đó, đối với Quỹ Nhà ở quốc gia thực hiện chức năng đầu tư xây dựng, tạo lập quỹ NƠXH, nhà ở cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động thuê mua, thuê.
Giao chủ đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NƠXH không sử dụng vốn đầu tư công không thông qua đấu thầu (Điều 5 dự thảo Nghị quyết). Trong đó UBND cấp tỉnh giao chủ đầu tư hoặc chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời giao chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng NƠXH.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh trình bày Tờ trình.
Về lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án đầu tư xây dựng NƠXH (Điều 6 dự thảo Nghị quyết). Dự án đầu tư xây dựng, vị trí khu đất để đầu tư xây dựng NƠXH chưa có quy hoạch chi tiết đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt hoặc có yêu cầu điều chỉnh quy hoạch chi tiết thì không phải thực hiện thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết.
Đặc biệt, về thủ tục đầu tư xây dựng NƠXH (Điều 7 dự thảo Nghị quyết) quy định: Bỏ thủ tục thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng; Trường hợp công trình NƠXH thuộc dự án đầu tư xây dựng NƠXH được đề xuất áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền công bố thì được miễn giấy phép xây dựng.
Nhiều cơ chế, chính sách đối với người mua NƠXH
Về xác định giá bán, giá thuê mua NƠXH (Điều 8 dự thảo Nghị quyết): Chủ đầu tư tự xây dựng, thuê tư vấn có đủ điều kiện năng lực về hoạt động xây dựng để thẩm tra trước khi chủ đầu tư phê duyệt giá bán, giá thuê mua NƠXH.
Về điều kiện về nhà ở để được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH sau khi sắp xếp lại đơn vị hành chính (Điều 9 dự thảo Nghị quyết): Đối với tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được sắp xếp lại thì căn cứ vào phạm vi đơn vị hành chính của tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án trước thời điểm sắp xếp lại để xác định điều kiện về nhà ở đối với đối tượng được mua, thuê mua NƠXH theo quy định của Luật Nhà ở…
Trường hợp đối tượng được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH có địa điểm làm việc cách xa nơi có nhà ở thuộc sở hữu của mình thì điều kiện về nhà ở để được mua, thuê mua NƠXH gần địa điểm làm việc là chưa được mua hoặc thuê mua NƠXH, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, trường hợp có nhà ở thuộc sở hữu của mình thì khoảng cách ngắn nhất từ nơi có nhà ở thuộc sở hữu của mình đến địa điểm làm việc phải từ 30 km trở lên.
Thẩm tra nội dung trên, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành sự cần thiết ban hành Nghị quyết nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về phát triển NƠXH; kịp thời tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, có cơ chế ưu đãi hơn, giảm bớt các trình tự, thủ tục để thu hút nhiều doanh nghiệp tham gia đầu tư xây dựng NƠXH, đẩy nhanh tiến độ, bảo đảm sớm hoàn thành mục tiêu xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH.
Các chính sách đề xuất trong dự thảo Nghị quyết là khác với các luật hiện hành, do đó, việc Chính phủ đề xuất ban hành Nghị quyết thí điểm là phù hợp với thẩm quyền của Quốc hội quy định tại điểm a khoản 2 Điều 10 của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025.