Ngày 16/5 là ngày dập tắt những hy vọng le lói về nền hòa bình trên bán đảo Triều Tiên khi Triều Tiên thông báo hủy cuộc hội đàm cấp cao với Hàn Quốc vào phút chót và bất ngờ cho biết, sẽ rút khỏi cuộc họp thượng đỉnh Mỹ - Triều, vốn lên kế hoạch vào ngày 12/6 ở Singapore. Nguyên nhân ban đầu được xác định là do Mỹ và Hàn Quốc vẫn đang tiến hành cuộc tập trận thường niên mang tên Thần Sấm (Max Thunder) mà từ trước tới nay Bình Nhưỡng liên tục phản đối. Cuộc tập trận có sự tham gia của các máy bay chiến đấu tàng hình và máy bay ném bom B52. Triều Tiên cho rằng, các cuộc tập trận này là một sự “khiêu khích có chủ ý”, đe dọa an ninh trên bán đảo Triều Tiên.
Trước khi diễn ra cuộc gặp Thượng đỉnh lịch sử liên Triều, các cuộc tập trận chung Mỹ Hàn là nguyên nhân dẫn tới các vụ thử tên lửa thường xuyên của Triều Tiên. Nhưng từ sau Tuyên bố chung , dù Triều Tiên đã có động thái đầu tiên như từng bước phá hủy bãi thử hạt nhân quy mô lớn, thì Mỹ vẫn chưa có một hành động gì cụ thể để thể hiện hòa khí trước đàm phán Mỹ Triều. Kể cả khi Triều Tiên đề nghị Mỹ- Hàn QUuốc dỡ bỏ lệnh trừng phạt, rút hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) khỏi lãnh thổ Hàn Quốc vẫn chưa được đáp ứng.
Thêm vào đó, thông tin giới chức Mỹ nhất quyết yêu cầu Bình Nhưỡng từ bỏ vũ khí hạt nhân hay chuyển vũ khí hạt nhân sang Mỹ để giải giáp khiến Bình Nhưỡng chuyển sang thế đối đầu căng thẳng, có thể đưa tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên trở lại điểm xuất phát. Các nhà phân tích nghi ngờ liệu Triều Tiên có thực sự muốn “phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên” như nước này đã cam kết hay đây chỉ là một chiến lược của Triều Tiên đối phó với Mỹ.
Triều Tiên đe doạ hủy bỏ họp thượng đỉnh Mỹ Triều Tiên
Đặt lên bàn cân chiến thuật ngoại giao của Mỹ và Triều Tiên
Theo giáo sư Kim Huyn Wook, Học viện Ngoại giao Quốc gia của Hàn Quốc, đây là một “chiến thuật ngoại giao’ của Bình Nhưỡng nhằm làm thay đổi lập trường của Mỹ - đó là chiến thuật vừa đàm vừa dọa. Triều Tiên muốn chứng tỏ rằng không chỉ có Mỹ có khả năng dọa rút khỏi đàm phán mà Triều Tiên cũng sẽ làm được điều tương tự.
Từ trước đến nay, Triều Tiên luôn cam kết thực hiện chiến lược kép- phát triển cả vũ khí hạt nhân và kinh tế, nên nếu nói rằng Triều Tiên từ bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân là điều có vẻ mâu thuẫn với lập trường trước đây của Bình Nhưỡng. Tập trung vào vấn đề kinh tế là điều mà các nhà lãnh đạo Triều Tiên chịu áp lực thực hiện. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ và LHQ những năm qua đã khiến nền kinh tế Triều Tiên kiệt quệ, kể cả trao đổi thương mại với đối tác hàng đầu của mình là Trung Quốc cũng giảm 35% vào năm 2017.
Về phần mình, việc hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều sẽ là một “cú đánh mạnh” vào những nỗ lực của Tổng thống Mỹ D.Trump, để ghi điểm thành tích ngoại giao lớn nhất trong nhiệm kỳ Tổng thống của ông. Mặc dù nhiều nhà phân tích nghi ngờ về việc lấp đầy những khoảng trống ngăn cách hai bên tại hội nghị thượng đỉnh Mỹ Triều Tiên, nhưng Tổng thống Mỹ vẫn kỳ vọng hội nghị thượng đỉnh sẽ thành công.
Ông Joshua Pollack, Viện nghiên cứu quốc tế Middkeburry, California cho biết, Bình Nhưỡng luôn bị ám ảnh bởi tuyên bố của chính quyền Mỹ rằng sẽ duy trì các biện pháp trừng phạt bất chấp những nhượng bộ từ CHDCND Triều Tiên. Mỹ tưởng chừng chiến lược “tăng áp lực tối đa” của mình khiến Triều Tiên phải ngồi vào đàm phán , nhưng thực ra nó gây khó chịu cho Bình Nhưỡng. Và với một quốc gia còn nhiều khó khăn về kinh tế như Triều Tiên thì có vẻ yêu cầu họ từ bỏ thứ “tài sản” duy nhất của mình mà không nhận được bất cứ sự đảm bảo nào khiến họ bất an. Khi mà niềm tin đã mất hoặc không còn, kể cả có đàm phán cấp cao cũng khó đạt được thỏa thuận.
