Thu 1,1 tỷ đồng cho mỗi trường hợp cần mua thận
Cụ thể, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Công an quận Ba Đình, Hà Nội đang tạm giữ hình sự đối tượng Trần Xuân Hiệp (SN 1991; trú tại ngõ Thịnh Hào 3, phường Hàng Bột, quận Đống Đa, Hà Nội) và Nguyễn Duy Phương (SN 1988; trú tại Tôn Đức Thắng, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội) để điều tra về hành vi mua bán bộ phận cơ thể người. Trước đó, qua công tác nắm tình hình, Công an quận Ba Đình đã phát hiện ổ nhóm hoạt động mua bán thận trên địa bàn nên đã xác lập chuyên án đấu tranh. Tài liệu trinh sát cho thấy, ổ nhóm này được “vận hành” rất chuyên nghiệp, bài bản, mỗi đối tượng có nhiệm vụ, phân công cụ thể, chịu trách nhiệm từng khâu như: lên mạng tìm cách kết nối với những người cần tiền, muốn bán thận; tìm “đầu ra” bằng cách vào các nhóm kín để bắt chuyện, mời chào những người có tiền và đang cần được ghép thận. Tiếp đó, các đối tượng còn thuê nhà, bố trí nấu cơm, nuôi ăn ở đối với những người đang muốn bán thận. Khi nào có người mua thận thành công thì các đối tượng sẽ trừ đi khoản tiền nuôi người bán thận và các chi phí khác để tính ra khoản lời bỏ túi.
Đến đầu tháng 2/2021, Công an quận Ba Đình đã bắt giữ 2 đối tượng trong ổ nhóm là Trần Xuân Hiệp và Nguyễn Duy Phương. Tại cơ quan công an, các đối tượng khai nhận do từng đi bán thận nên các đối tượng biết thủ tục và quy trình mua bán thận. Hiệp và Phương đã lên mạng xã hội tìm người có nhu cầu bán thận với giá 230 triệu đồng 1 quả. Sau khi thỏa thuận, các đối tượng vào bệnh viện để tìm người mua thận. Thời điểm gần nhất vào ngày 1/2, các đối tượng trên đã làm thủ tục mua bán thận cho 2 trường hợp, thu của mỗi người mua là 1,1 tỷ đồng, trừ các chi phí đóng viện phí, phí xét nghiệm, nuôi ăn ở, tiền cho người bán... Mỗi trường hợp 2 đối tượng thu lợi từ 200 - 300 triệu đồng.
Hai đối tượng Phương và Hiệp bị cơ quan công an tạm giữ.
Đấu tranh khai thác, Hiệp và Phương khai nhận đã thực hiện trót lọt nhiều vụ mua bán thận. Khám xét nơi ở của các đối tượng, cơ quan Công an phát hiện thêm 4 trường hợp đang được nuôi và làm thủ tục đợi chờ người mua thận. Hiện Công an quận Ba Đình đang tiếp tục điều tra, xử lý các đối tượng theo quy định.
Đối tượng môi giới mua bán bộ phận cơ thể người sẽ bị xử lý như nào?
Liên quan đến hành vi mua bán thận, dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Tiến Thủy - Văn phòng luật sư Việt Lý (Đoàn Luật sư TP. Hà Nội) cho biết, tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người được pháp luật bảo vệ. Mọi hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của người khác trái pháp luật đều bị xử lý nghiêm theo quy định. Mô và bộ phận cơ thể con người là đối tượng tác động trực tiếp của tội phạm. Hành vi mua bán nội tạng người là nguy hiểm cho xã hội và bị pháp luật nghiêm cấm. Khoản 8, Điều 11, Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và Hiến, lấy xác năm 2006 đã nghiêm cấm các hành vi: Quảng cáo, môi giới việc hiến, nhận bộ phận cơ thể người vì mục đích thương mại.
Xét hành vi của đối tượng tuy không tác động trực tiếp vào cơ thể nạn nhân nhưng lại tiến hành mua bán bộ phận cơ thể của nhiều người khác vì mục đích thương mại đã cấu thành tội mua bán bộ phận cơ thể người. Tội danh và hình phạt được quy định tại Điều 154 BLHS về tội mua bán, chiếm đoạt mô hoặc bộ phận cơ thể người. Tùy theo tính chất, mức độ gây tổn hại sức khỏe cho nạn nhân (từ 61% trở lên), số lần mua bán thận trót lọt (từ 6 người trở lên) thì đối tượng sẽ phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất tù Chung thân theo Khoản 3, Điều 154 BLHS.
Tội mua bán bộ phận cơ thể người là tội phạm có cấu thành hình thức nên chỉ cần có hành vi khách quan (mua bán hoặc chiếm đoạt mô, bộ phận cơ thể người) đã thỏa mãn cấu thành tội phạm mà không cần biết đã mua bán hay chiếm đoạt được chưa. Đối với những người bán thận cũng là chủ thể của tội phạm với vai trò đồng phạm giúp sức để đối tượng thực hiện hành vi phạm tội. Tuy nhiên, ở góc độ xã hội họ cũng là nạn nhân của việc mua bán thận và bị thiệt hại về sức khỏe. Mặt khác, những người bán thận đều có hoàn cảnh rất khó khăn, nhận thức pháp luật hạn chế, bước đường cùng mới bán thận để có tiền trang trải cuộc sống. Đối với những người khác (nếu có) tham gia giúp cho đối tượng trong việc nấu nướng, chăm sóc, quản lý người bán thận ở phòng trọ thì tùy theo tính chất, mức độ, ý thức chủ quan có biết rõ việc nuôi nạn nhân để mua bán thận hay không. Nếu biết rõ thì có thể bị xử lý đồng phạm về tội mua bán thận.